Nie za wszelką cenę

„Posiew kontemplacji” Tomasza Mertona należy do klasyki katolickiej literatury duchowej. W jednym z akapitów, któremu Merton nadał tytuł „Teologia moralna Szatana”, czytamy: „Szatan nie lęka się głosić prawd Bożych, byle tylko mógł je głosić na swój sposób”. Opisana przez  Łukasza scena kuszenia Jezusa pokazuje to w doskonały sposób. Żadna z trzech pokus, jakim poddany jest Jezus, sama w sobie nie jest niemoralna. Wręcz przeciwnie: każda dotyczy rzeczy ważnych i potrzebnych, a co najważniejsze – realizacja każdej z nich mogłaby przyspieszyć misję, do jakiej Jezus właśnie przystępuje. Zdolność rozmnażania chleba, a więc zaspokajania doczesnych potrzeb ludzi, przyniosłaby Jezusowi niezwykłą popularność. Dzięki możliwości wpływania na rządzących wszystkimi królestwami świata Jezus mógłby od razu poukładać po Bożemu sprawy polityczne i społeczne. Demonstracja cudownego ocalenia przez aniołów po skoku z narożnika świątyni zapewniłaby Mu ostatecznie sławę kogoś nie z tego świata. Cena za takie totalne zwycięstwo wydawała się początkowo niewielka: wszystko to miało się odbywać pod auspicjami Szatana i to on miał stanowić ostateczny punkt odniesienia, któremu nawet Jezus oddawałby pokłon.

Przerażać może zuchwała deklaracja kusiciela, że poddane mu są wszystkie królestwa świata wraz z ich całą wspaniałością i potęgą. Jego wpływ, w ten czy inny, czasami zawoalowany sposób, na to, co dzieje się w świecie, jest aż nadto widoczny. Tym jednak, co daje pociechę i wlewa w serce wielką ufność, jest suwerenność, z jaką Jezus potrafi ujawnić i oddalić od siebie misterne podstępy Złego. Osiąganie jakichkolwiek celów, nawet tych najbardziej szczytnych, najbardziej niezbędnych, a nawet najbardziej świętych, za wszelką cenę, a więc także za cenę zdrady Boga, nie wchodzi u Niego w grę.    

Scena kuszenia Jezusa pokazuje, jak głęboko sięga tajemnica Wcielenia Odwiecznego Słowa: Stało się Ono ciałem i zamieszkało między nami, wraz ze wszystkim, co tak radykalne wejście w ludzką egzystencję oznacza. Scena ta pokazuje jednak także, że wraz z Nim i w wierności Jego