„Skarb stulecia”. W monachijskiej bibliotece diecezjalnej odkryto nieznane pisma Hegla

Biograf Hegla Klaus Vieweg z Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie natrafił w bibliotece na pięć pudełek z teczkami i papierami, które okazały się stenogramami wykładów filozofa. Nie były one dokładnie badane przez naukowców od prawie 200 lat. Vieweg wyraził swój entuzjazm słowami: „Tak wysoce zaskakujące i szczęśliwe odkrycie zdarza się prawdopodobnie tylko raz w życiu i jest porównywalne do znalezienia nowej partytury Mozarta”.

Jak się zauważa różne fragmenty filozofii Hegla są w większości udokumentowane tylko poprzez notatki z jego wykładów. Pozwoliły one na wgląd w jego filozofowanie jako „work in progress” (pracę w toku). Stenogramy, liczące około 4000 stron, zostały napisane przez Friedricha Wilhelma Carove (1789-1852), jednego z pierwszych studentów Hegla na uniwersytecie w Heidelbergu. Ten katolicki pisarz, publicysta i polityk był jednym z czołowych intelektualistów swoich czasów.

Odkryte rękopisy należały do teologa Friedricha Windischmanna (1811-1861), profesora teologii katolickiej w Monachium, kapelana katedralnego i wikariusza generalnego archidiecezji Monachium i Fryzyngi w latach 1846-1856. Był synem bońskiego profesora filozofii i lekarza Karla Josepha Hieronymusa Windischmanna (1775-1839), który utrzymywał kontakty z Heglem i otrzymał rękopisy w prezencie od Carovego.

Rękopisy obejmują niemal wszystkie części „Encyklopedii nauk filozoficznych” Hegla, w tym długo poszukiwany zapis wykładu z estetyki w Heidelbergu, o którym do tej pory nic nie wiedziano. Mają one zostać przygotowane do całościowego wydania pod tytułem „Caroves Hegel-Mitschriften” przez profesorów Viewega i Christiana Illiesa oraz Marko Fuchsa z Uniwersytetu w Bambergu a także międzynarodowych ekspertów w ramach kilkuletniego projektu naukowego.

Niemiecki filozof Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831) był niemieckim filozofem, który jest uważany za najważniejszego przedstawiciela niemieckiego idealizmu. Jego filozofia rości sobie prawo do spójnej, systematycznej i ostatecznej interpretacji całej rzeczywistości w różnorodności jej przejawów, w tym jej historycznego rozwoju. Jego dzieło filozoficzne jest jednym z najbardziej wpływowych dzieł w historii współczesnej filozofii. Dzieli się na „Logikę”, „Filozofię przyrody” i „Filozofię umysłu”, w skład której wchodzi również filozofia historii. Jego myśl stała się również punktem wyjścia dla licznych innych nurtów w filozofii nauki, socjologii, historii, teologii, polityce, prawoznawstwie i teorii sztuki, a w wielu przypadkach wpłynęła także na inne dziedziny kultury i życia intelektualnego.

tom (KAI) / Monachium