CBOS: 68 proc. Polaków uważa Wielkanoc za święta rodzinne, a 44 proc. za przeżycie religijne

Wielki Post to w tradycji chrześcijańskiej czas pokuty i wyrzeczeń, który ma przygotować wiernych do świadomego przeżywania Świąt Wielkanocnych.

Z badania CBOS wynika, że nieco ponad połowa z nich (56 proc.) przynajmniej częściowo ogranicza w tym okresie przyjemności, takie jak oglądanie telewizji, słuchanie muzyki rozrywkowej czy chodzenie na przyjęcia albo do kina.

Odsetek osób starających się w Wielkim Poście ograniczać rozrywki spadł o 6 p. proc. w stosunku do pomiaru z 2020 r. (z 62 proc. do 56 proc.). Ogólnie rzecz biorąc, tegoroczny wynik nie odbiega znacząco od przeciętnej, bo w ostatnich 20 latach utrzymywał się w przedziale 50-62 proc.

CBOS zaznacza, że od prawie trzech dekad Polacy uważają Wielkanoc za święto przede wszystkim rodzinne, a dopiero w dalszej kolejności za religijne i miłą tradycję.

Ostatnie badania pokazały, że dla nieco ponad dwóch trzecich Polaków (68 proc.) Święta Wielkanocne są przede wszystkim świętem rodzinnym. W dalszej kolejności Wielkanoc stanowi dla rodaków przeżycie religijne (44 proc.), miłą tradycję (38 proc.), wypoczynek i przerwę w pracy (16 proc.) oraz okazję do spotkania z przyjaciółmi (8 proc.). Pozostałe odpowiedzi z kwestionariusza wybierało bardzo niewielu badanych.

Wielkanoc jako przede wszystkim przeżycie religijne traktują częściej kobiety (48 proc. wobec 39 proc. wśród mężczyzn), osoby starsze (52 proc. wśród badanych powyżej 64 lat wobec 29 proc. wśród badanych w przedziale 18-24 lata), mieszkające w mniejszych miejscowościach (55 proc. wśród mieszkańców wsi wobec 33 proc. wśród mieszkańców ponad półmilionowych miast), wyznające poglądy prawicowe (62 proc. wobec 24 proc. na lewicy) i częściej uczestniczące w praktykach religijnych (86 proc. wśród badanych uczestniczących w nich kilka razy w tygodniu wobec 10 proc. wśród w ogóle nieuczestniczących).

Wyraźniejsze, jednokierunkowe zmiany CBOS zanotował w zachowywanych przez Polaków praktykach wielkopostnych i wielkanocnych o charakterze religijnym. Sięgają one od 7 do 15 p. proc. Tendencję spadkową obserwowano również w przypadku kultywowania tradycyjnych zwyczajów świątecznych w rodzinach badanych.

„Wciąż najwięcej osób zachowuje post w Wielki Piątek (75 proc., spadek o 10 punktów), nieco ponad połowa przystępuje do wielkanocnej spowiedzi (54 proc., spadek o 15 punktów) i posypuje głowę popiołem w Środę Popielcową (54 proc., spadek o 12 punktów). Prawie połowa Polaków bierze udział w kościelnych obchodach triduum paschalnego (48 proc., spadek o 10 punktów), a około dwóch piątych uczestniczy w rekolekcjach wielkopostnych (43 proc., spadek o 8 punktów), nabożeństwie drogi krzyżowej lub gorzkich żalów" (43 proc., spadek o 10 p.) i w rezurekcji (39 proc. spadek o 7 punktów)” – wynika z badania CBOS. Zaznaczono, że jest to najniższy wynik od 2006 r.

W ocenie CBOS „gwałtowne, jednokierunkowe zmiany mogą mieć związek z ogólnym spadkiem odsetka Polaków praktykujących religijnie, który od maja 2020 r. wyraźnie przyspieszył”. „O całe 9 punktów wzrósł odsetek osób, które nie przestrzegają ani jednej z praktyk. Obecnie to już niemal co piąty badany (19 proc.)” – zwraca uwagę CBOS.

Badania pokazały, że wciąż zdecydowana większość polskich rodzin dzieli się z najbliższymi jajkiem (90 proc., trzypunktowy spadek względem poprzedniego pomiaru), święci pokarmy w Wielką Sobotę (88 proc., 5-punktowy spadek), a także wysyła najbliższym życzenia za pośrednictwem SMS-ów lub Internetu (81 proc., 2 punktowy wzrost, jedyny w tym zestawie pytań).

Badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" zrealizowano w dniach od 28 lutego do 10 marca 2022 roku na próbie liczącej 1078 osób (w tym: 56,0 proc. metodą CAPI, 28,4 proc. – CATI i 15,6 proc. – CAWI).