Włochy: w Cassino oddano hołd gen. Władysławowi Andersowi

Uroczystości, które zorganizował Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz ambasador RP we Włoszech Anna Maria Anders, to część obchodów 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino.

Uczestniczyli w niej m.in. weterani, uczestnicy bitwy o Monte Cassino, żołnierze 2. Korpusu Polskiego: kpt. Władysław Dąbrowski, Feliks Osiński, Stanisław Guścin, Sybiracy, „dzieci tułacze”, rodziny weteranów, którzy przybyli z całego świata, duchowieństwo, harcerze, władze miasta oraz mieszkańcy Cassino.

„Czesław Miłosz, nasz noblista w «Traktacie moralnym» pisał, że historia jest niczym lawina, której bieg od tego się zmienia, po jakich kamieniach się toczy. Dzisiaj stoimy przed pomnikiem gen. Władysława Andersa, generała polskich nadziei, który swoją postawą i czynami ukształtował oblicze minionego wieku. Był tym kamieniem, który zmienił bieg naszej historii” – powiedział szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Przypomniał także życiorys Andersa. Jak mówił, „przez swoich podkomendnych był często nazywany Mojżeszem, bo podobnie jak biblijny przywódca Izraelitów wyprowadził swój lud z domu niewoli. W 1944 r. wraz podkomendnymi został przerzucony do Włoch, gdzie w maju dowodził zwycięskimi walkami o Monte Cassino, a później o Ankonę i Bolonię”.

„Gen. Anders zajmuje zasłużone miejsce w panteonie chwały oręża polskiego. Owiany żołnierską sławą dowódca Armii Polskiej na Wschodzie, dowódca 2. Korpusu Polskiego, a następnie Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych stał się symbolem męstwa żołnierza polskiego, walczącego o wolność Rzeczpospolitej” – podkreślił minister Parell.

Córka gen. Andersa, ambasador Anna Maria Anders powiedziała, że „za każdym razem, kiedy uczestniczy w uroczystościach upamiętniających jej ojca, czy to w Polsce, we Włoszech, w Wielkiej Brytanii, czy innych zakątkach na świecie, uświadamia sobie nadzwyczajność jego osoby: z jednej strony jego miłość do Ojczyzny, geniusz militarny, któremu Włochy i Europa zawdzięczają bardzo wiele, z drugiej strony jego wyjątkową wrażliwość na los drugiego człowieka, bez względu na jego pochodzenie, przynależność czy wyznanie”.

„Dziękuję wszystkim włoskim i międzynarodowym przyjaciołom, którzy wspólnie z nami uroczyście upamiętniają wydarzenia sprzed osiemdziesięciu lat. To miejsce oraz wszystkie inne we Włoszech niech przypominają o wielkich czynach mojego ojca, który ze swoimi żołnierzami walczył «za naszą i waszą wolność», za pokój, który pozostaje dobrem najwyższym” – zaznaczyła.

Burmistrz Cassino Enzo Salera powiedział, że najwyższa ofiara, którą złożyli żołnierze gen. Andersa na ziemi włoskiej „oznaczała wolność dla miasta, dla ich ojczyzny i dużej części Europy”. „Oby te wartości, jakimi są pokój, wolność i niepodległość na zawsze panowały na naszej ziemi. Dzięki nim przez 80 lat mogliśmy żyć w wolnym i demokratycznym kraju” – podkreślił burmistrz.

Minister Parell wręczył Medale „Pro Bono Poloniae” oraz „Pro Patria”. Podczas uroczystości kpt. Władysław Dąbrowski otrzymał z rąk biskupa polowego Wojska Polskiego Wiesława Lechowicza Złoty Krzyż Biskupa Polowego „Deo et Patriae”.

Złożono także wieńce i kwiaty przed popiersiem generała.

Popiersie generała Władysława Andersa w Cassino na placu jego imienia odsłonięte zostało 17 maja 2014 r.

Wykonane z brązu popiersie dowódcy 2. Korpusu Polskiego znajduje się na Largo Generale Anders w Cassino przed Muzeum Historiale. Rzeźbę ufundowało Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). Popiersie ma metr wysokości, stoi na prawie dwumetrowym granitowym piedestale. Autorem projektu jest mieszkający w USA rzeźbiarz Andrzej Pityński (1947–2020; autor m.in. Pomnika Katyńskiego w Jersey City.

Monument w Cassino jest zmodyfikowaną kopią pomnika generała Andersa, który stoi na weterańskim cmentarzu w amerykańskiej Częstochowie (Doylestown, PA). Inna kopia tego pomnika znajduje się także w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. (PAP)

Z Cassino Katarzyna Krzykowska