Kraina duszy. Niektóre symbole i tradycje zakazane przez reżim frankistowski

Nuria Amat KRAINA DUSZY ISBN: 978-83-7505-635-8 wyd.: Wydawnictwo WAM 2011

Spis wybranych fragmentów Wstęp Trochę historii Niektóre symbole i tradycje zakazane przez reżim frankistowski Kataloński Kościół w okresie dyktatury Katalonia w demokratycznej Hiszpanii Rozdział 1

Niektóre symbole i tradycje zakazane przez reżim frankistowski

Jednym z ważnych symboli narodowych Katalonii jest XII-wieczna figura Matki Boskiej z Montserrat (la Moreneta — Czarna, czy też dosłownie Śniada Madonna), oficjalnej patronki Katalonii. Sanktuarium maryjne i opactwo benedyktyńskie w Montserrat to również centrum kultury katalońskiej. W tutejszym wydawnictwie do tej pory ukazują się liczne publikacje dotyczące historii i kultury „małego kraju”; w okresie dyktatury było jednym z nielicznych, które publikowało książki w języku katalońskim. Powojenny opat Montserrat, słynny Aureli Maria Escarré, zdołał doprowadzić do zrealizowania pomysłu uroczystej intronizacji Matki Boskiej z Montserrat, a wielomiesięczne przygotowania do tej ceremonii stały się pretekstem do wznowienia działalności różnych ugrupowań nacjonalistów katalońskich. Ostatecznie uroczystości odbyły się 27 kwietnia 1947 roku, przeobrażając się w pierwszą po wojnie masową manifestację Katalończyków. Do dziś, bez względu na osobiste przekonania religijne, kult Matki Boskiej z Montserrat jest w świadomości Katalończyków bardzo silnie powiązany z ich tożsamością narodową, a do sanktuarium pielgrzymują nie tylko katolicy.

Królewski Klasztor Najświętszej Marii Panny w Poblet, niedaleko Tarragony, to inne ważne miejsce dla Katalończyków. W pięknym opactwie cystersów z XII wieku (od 1991 r. na liście dziedzictwa kulturowego UNESCO) są pochowani hrabiowie Barcelony i królowie Korony aragońskiej, co stanowi świadectwo wielowiekowej historii „małego kraju”.

Katalońska flaga (cztery poziome czerwone pasy na żółtym tle), zwana la senyera, jest jednym z najstarszych europejskich symboli narodowych będących do dziś w użyciu. Wywodzi się od herbu Hrabstwa Barcelony, była też oficjalną flagą Korony aragońskiej. Często jest używana przez Katalończyków do manifestowania swojej odrębności.

Sardana to stary narodowy taniec kataloński i symbol tożsamości Katalończyków. Jego pochodzenia wciąż nie udało się wyjaśnić. Niektórzy badacze wywodzą go z tradycji starożytnej Grecji. Tańczony jest do dziś na placach katalońskich miast i miasteczek przy dźwiękach tradycyjnej orkiestry zwanej cobla. Tancerze tworzą krąg, trzymając się za uniesione w górę ręce, a jej niełatwe, choć niezbyt szybkie kroki przypominają niektóre greckie tańce ludowe.

opr. ab/ab