Historia nieba

O wybranych aspektach procesu kształtowania się idei nieba oraz jej wpływu na literaturę i wiarę człowieka w kręgu kultury Zachodu - fragmenty

Historia nieba

Alister McGrath

HISTORIA NIEBA

ISBN: 978-83-7505-155-1

wyd.: WAM 2009



Spis treści
Przedmowa 5
ROZDZIAŁ 1
Miasto: Nowe Jeruzalem 7
Wyobrażenia a wiara chrześcijańska 8
Miasto Jeruzalem w Starym Testamencie 14
Miasto Jeruzalem w Nowym Testamencie 18
Dwa państwa według świętego Augustyna 22
Niebiańskie państwo w duchowości średniowiecznej 26
Perła i Nowe Jeruzalem 35
Niebiańskie Miasto według Johna Bunyana 41
Cielesność człowieka w niebie 45
ROZDZIAŁ 2
Ogród: Niebo jako raj 51
W poszukiwaniu Edenu 53
Raj według Biblii 55
Raj według wczesnych chrześcijan 59
Raj jako milenium 64
Średniowieczne wyobrażenia raju 67
Boska Komedia 70
Raj jako zamknięty ogród 76
Niebo jako Eden przywrócony 81
ROZDZIAŁ 3
Otwieranie bram nieba: pojednanie i raj 87
Chrystus zwycięzca 91
Chrystus jako heros 96
Chrystus jako pogromca piekła 101
Chrystus odkupiciel — odkupienie jako zadośćuczynienie 107
Chrystus miłujący: odkupienie jako zarzewie miłości 110
Instytucjonalizacja odkupienia: Kościół jako brama do raju 115
Indywidualizacja odkupienia: osobista wiara jako brama do raju 121
ROZDZIAŁ 4
Drogowskazy do nieba: sygnalizacja transcendencji 127
Natura jako antycypacja nieba 129
Miłosne uniesienia i intimizacja nieba 134
Doświadczenie oraz poczucie nieba u Herberta i Traherne'a 138
Natura jako drogowskaz do nieba: romantyzm i transcendentalizm 142
Tęsknota za niebem: C.S. Lewis 149
ROZDZIAŁ 5
Pocieszenie w niebie 157
Zjednoczenie z rodziną w niebie w okresie wczesnego chrześcijaństwa na terenie Imperium Rzymskiego 159
Niebo jako spotkanie z Bogiem 163
Niebo jako ułuda: Feuerbach, Marks i Freud 168
Niebo jako spotkanie z ukochanymi 173
Duchowość afroamerykańska 179
ROZDZIAŁ 6
Koniec wędrówki: niebo jako cel chrześcijańskiego życia 185
Pojęcie duchowości 186
Nadzieja na niebo: podłoże teologiczne 188
Zachęta do wiary: niebo na ziemi 191
Ucztowanie w królestwie 193
Podróż do Ziemi Obiecanej 196
Powrót z wychodźstwa do rodzinnej ziemi 201
Z Bogiem twarzą w twarz 207
Bibliografia 213
Indeks 219

Przedmowa

Łatwo określić cel tej skromnej publikacji. Przedstawione w niej rozważania dotyczyć będą wybranych aspektów procesu kształtowania się idei nieba oraz jej wpływu na literaturę i wiarę człowieka w kręgu kultury Zachodu. Jest to temat, który od dawna stanowi przedmiot moich fascynacji zarówno na gruncie akademickim, jak i duchowym. Mam nadzieję, że Czytelnicy tej książki podzielą przynajmniej część z tych uniesień, które towarzyszyły mi podczas jej tworzenia.

W przeciwieństwie do wydawanych ostatnio znakomitych opracowań historycznych na temat idei nieba1publikacja ta nie jest przeglądem poszczególnych znaczeń tego pojęcia w porządku chronologicznym, lecz prezentacją jego rozumienia nadawanego mu w literaturze zachodniej — zarówno religijnej, jak i świeckiej — oraz wpływu, jaki okazuje się ono mieć na nasze życie i sposób myślenia. W tym sensie zaprezentowane tu podejście będzie miało raczej charakter tematyczny niż historyczny.

Geneza książki wiąże się z badaniami podjętymi przeze mnie w celu poszerzenia końcowego rozdziału popularnego podręcznika Christian Theology: An Introduction2.

Rozdział ten poświęcony jest właśnie pojęciu nieba. Podczas prowadzenia badań uświadomiłem sobie dwie podstawowe trudności. Po pierwsze, okazało się, że ze względu na znacznie ograniczone ramy rozdziału będę mógł zaprezentować w nim jedynie niewielki fragment przeprowadzonej analizy. Spowodowało to podjęcie tej tematyki w formie książkowej. Po drugie, analiza idei nieba na obszarze literatury zachodniej okazała się dużo bardziej interesująca niż wszystkie znane mi ujęcia z zakresu teologii systematycznej.

W związku z tym, chociaż dołożono tu wszelkich starań, aby gruntownie odsłonić teologiczne fundamenty omawianych pojęć, główna uwaga skoncentruje się na przedstawieniu idei nieba oraz kontrowersji, które budzi, raczej na gruncie literatury pięknej niż specjalistycznych publikacji z zakresu teologii.

Alister McGrath

Oxford, maj 2002

1 Najbardziej wartościowymi pozycjami dostępnymi obecnie w języku angielskim są: Heaven: A History Colleena McDannella i Bernharda Langa (1988) oraz A History of Heaven: The Singing Silence Jeffreya Burtona Russella (1997).

2 A. McGrath, Christian Theology: An Introduction, Blackwell Publishing, Oxford, 2001.

opr. aw/aw

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

reklama

reklama

reklama

reklama