Uczniowie pod specjalnym nadzorem

W jednym z ostatnich numerów „Proceedings of the National Academy of Sciences" opublikowano informację, że fińskim uczonym udało się zidentyfikować gen, który prawdopodobnie jest odpowiedzialny za rozwój dysleksji. Testy genetyczne objęty w sumie 58 dyslektyków i 61 osób bez dysleksji. Okazało się, że wśród członków rodzin, którzy mieli kłopoty z rozpoznawaniem i czytaniem słów, znacznie częściej znajdowano wadę genu DYXC1. Badacze podkreślają jednak, że nie można wykluczyć, iż oprócz DYXC1 również inne geny biorą udział w rozwoju dysleksji.

Według szacunkowych danych ok. 4-15 proc. populacji cierpi na dysleksję rozwojową - specyficzne trudności w uczeniu się m.in. pisania, czytania, liczenia. Dysleksja rozpoznawana jest najczęściej w szkole, gdy mimo pilnej pracy dzieci mają kłopoty z nauką. Jeśli psycholog rozpozna u twego dziecka dysleksję, pociesz się, że jest ono w dobrym towarzystwie. Cierpieli na nią m.in. Albert Einstein, Hans Christian Andersen, Winston Churchill.

- Dysleksja rozwojowa uwarunkowana jest pewnymi zakłóceniami w rozwoju czynności mowy, spostrzegania, pamięci (słuchowej i wzrokowej), ruchu czy koncentracji. Nie jest chorobą ani też wynikiem wolniejszego rozwoju umysłowego czy braku inteligencji. Dzieci dyslektyczne bardzo często osiągają bardzo dobre wyniki w testach inteligencji, a w odpowiedziach ustnych często są lepsze od dzieci bez dysleksji - mówi prof. Marta Bogdanowicz, wiceprzewodnicząca Europejskiego Towarzystwa Dysleksji. Specyficzne trudności w uczeniu się obejmują dysleksję rozwojową (specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu) i dyskalkulię (trudności w uczeniu się matematyki) .

Dysleksja rozwojowa obejmuje: dysleksję (trudności w samym cztaniu), dysortografię (trudności w opanowaniu poprawnej pisowni), dysgrafię (trudności z czytelnym pisaniem). U jednej osoby mogą występować wszystkie odmiany dysleksji rozwojowej lub tylko jedna z nich.

- Dysleksja ma podłoże neurologiczne. Stwierdzono to na podstawie badań mózgów zmarłych osób, które za życia cierpiały na dysleksję. Prowadzone są też badania osób żyjących techniką rezonansu magnetycznego lub tomografi i komputerowej. Dzięki tym badaniom wiadomo, że dysleksja wywołana jest bliżej nieokreślonymi mikrourazami w korze mózgowej, w móżdżku lub w pniu mózgu. Dysleksja może być dziedziczna. Jest ok. 4 razy więcej mężczyzn dyslektyków niż kobiet cierpiących na to zaburzenie - mówi prof. Marta Bogdanowicz.

Jeśli dziecko ma stwierdzoną dysleksję rozwojową, może liczyć na inne niż rówieśnicy traktowanie w szkole. Mówi o tym rozporządzenie ministra edukacji z 21.03 2001 r. (zmienione 24.04.2002 r.). Nie może być to jednak tylko taryfa ulgowa. Dziecko musi być pod kontrolą poradni psychologicznej, musi też systematycznie pracować w domu z rodzicami. Nauczyciel jest zobowiązany, na podstawie opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb ucznia. W myśl przepisów wszyscy uczniowie z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się mają prawo przystąpić do sprawdzianu lub egzaminu w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb ucznia na podstawie opinii z poradni. Dyrektor szkoły, na wniosek rodziców (lub prawnych opiekunów) i na podstawie opinii z poradni, może zwolnić ucznia np. z wadą słuchu lub z głęboką dysleksja z nauki drugiego języka obcego. Opinie stwierdzające dysleksję rozwojową muszą jednak zostać przekazane szkole i następnie okręgowym komisjom egzaminacyjnym nie później niż do końca września roku szkolnego, w którym odbywa się egzamin. Opinie muszą być aktualne, tzn. wydane po zakończeniu II klasy szkoły podstawowej (dla uczniów przystępujących do sprawdzianu) i po zakończeniu V klasy szkoły podstawowej (dla uczniów przystępujących do egzaminu po III klasie gimnazjum).

opr. mg/mg