Nieżyczliwe uwagi muszą zawsze sprawiać nam przykrość

Arnold A. Lazarus, Clifford N. Lazarus, Allen Fay

JAK NIE WPAŚĆ W DEPRESJĘ

Przesąd 31

Nieżyczliwe uwagi muszą zawsze sprawiać nam przykrość

Sarah określano jako osobę „wyjątkowo drażliwą”. Łatwo było ją urazić, zranić jakąś uwagą. Denerwowało ją i przygnębiało, gdy czuła się deprecjonowana. Jej młodsza siostra wyraziła to następująco:
„Z Sarah trzeba się obchodzić jak z jajkiem. Jest tak wrażliwa, że wytrąca ją z równowagi każda uwaga”.

Analiza

Trudno pozostawać obojętnym na krytycyzm, odrzucenie i brak akceptacji. Gdy ludzie „biorą nas na języki”, czujemy się skrzywdzeni, może nawet wewnętrznie rozbici, jak często czuje się Sarah. Choć staramy się wychodzić z założenia, że to tylko słowa, które nie mogą wyrządzić nam real- nej szkody, trudno w pełni wyznawać tę zasadę. Jesteśmy tylko ludźmi i krytyka ze strony innych czasami nas rani.

Jednak przekonanie, że nieżyczliwa krytyka musi zawsze sprawiać nam przykrość jest błędne; zakłada, iż w zasadzie nie sposób uniknąć uczucia przykrości z powodu obraźliwych uwag i krytyki, że trzeba wyjątkowej siły, aby pozostać spokojnym i obojętnym wobec takich ataków. W rzeczywistości niektórzy przyznają nawet, że wolą poczuć się obrażeni, niż pozostawać niewrażliwi i obojętni. „Dlaczego inni mieliby pozwalać sobie na obraźliwe uwagi pod naszym adresem bez żadnych konsekwencji?”, pytają.

Tymczasem chodzi o to, że prawie zawsze, gdy czujemy, że ktoś zamierza nas obrazić, możemy uniknąć emocjonalnego dyskomfortu. Kulturalni, życzliwi, wrażliwi i światli ludzie nie pozwalają sobie raczej na formułowanie obelg. Tak więc, gdy stajesz się ich obiektem, powinieneś zdać sobie sprawę z tego, że powodem takiego ataku jest prawdopodobnie jakiś konflikt lub problem przeżywamy przez tego, który pozwala sobie na takie zachowanie, a nie to, co powiedziałeś lub zrobiłeś. A poza tym, inteligentna i pewna siebie osoba nie ma powodów do ośmieszania i gnębienia innych.

Zamiast pozwalać innym, aby sprawiali nam przykrość swoimi brutalnymi i obraźliwymi uwagami, spróbujmy rozwinąć w sobie pewną postawę ciekawości wobec tej osoby, zadając sobie pytanie: „Co się z tym człowiekiem dzieje?”. W ten sposób, gdy mąż Myry, Fred, powiedział jej kiedyś: „Masz ptasi móżdżek podobnie jak twoja matka!”. Myra nie obraziła się ani nie pozwoliła sobie na żadną ripostę. Zamiast tego zapytała: „Co naprawdę cię gryzie?”, i zdołała w ten sposób dotrzeć do sedna problemu.

Niestety, niektórzy ludzie, niczym wrogowie w klasycznych westernach, wybierają śmiertelny pojedynek jako odpowiedź na najmniejszą nawet obrazę. Można jednak uniknąć takich skrajnych reakcji. Często bardziej opłaca się nam ignorować upokorzenia i obelgi, nie nadając im nadmiernej mocy. Przyzwolenie na to, aby nas raniły, oznacza, że dajemy ich wyrazicielowi, którego przede wszystkim dotyczy ten problem, nadmierną siłę.

Gdy to tylko możliwe, unikaj osób, które uciekają się zazwyczaj do słownej agresji i obelg. Jeżeli reakcja na taki atak wydaje się warta twojego czasu i energii, odpowiedz zdecydowanie, okazując swoje uczucia, tak jak wobec Freda zrobiła to Myra. Możesz też użyć ironii i humoru, które w niektórych sytuacjach łagodzą siłę werbalnej agresji. Gdy Joan próbowała, na przykład, urazić Olgę, nazywając ją „małą wieśniaczką”, Olga uśmiechnęła się tylko i powiedziała, „Dlatego chyba wolę świnie, osły, kozy i krowy od niektórych ludzi”. W pewnych sytuacjach, w których uwagi dotyczą spraw pozbawionych elementu humoru, negatywny komentarz może się okazać pożyteczny, nawet jeśli nie lubimy jego autora. Na przykład, gdy Harry zwrócił się do Buda ze słowami: „Wyglądasz, jakbyś wybierał się na pogrzeb”, Bud po prostu odparł: „To chyba ten płaszcz i krawat są zbyt ponure”. Powinniśmy zawsze starać się unikać emocjonalnego zaangażowania, gdy stajemy się celem ataku ze strony kogokolwiek.

(Pokrewne przesądy: „Najlepiej zawsze kontrolować innych” — nr 2 oraz „Krytyka to najlepszy sposób, aby inni naprawiali swoje błędy” — nr 22.)

Antidota

Korygujące autosugestie

Czasami zdrowo jest być trochę gruboskórnym i nie brać do siebie nagannego stylu bycia innych osób.

Mogę ignorować upokorzenia i zniewagi, jeżeli zechcę.

Ci, którzy bywają agresywni i wulgarni, sami często borykają się z poważnymi problemami.

Gdy ktoś przekracza pewne granice, staraj się wykazać zainteresowanie i zapytaj, co naprawdę trapi tego człowieka.

Nie musisz nadawać zbędnej mocy komentarzom innych osób.

Pozytywne kontrprzekonanie

Zniewagi nie będą dokuczliwe, gdy im na to nie pozwolimy.

opr. aw/aw