Przyjmowanie postaw fundamentalnych w relacjach między pacjentem a pomagającym

Lorenzo Macario, Maria Rocchi tłumacz: Ks. Bogdan Stańkowski KOMUNIKACJA W RELACJACH NIESIENIA POMOCY ISBN: 978-83-7505-715-7 wyd.: WAM 2011

Wybrane fragmenty WSTĘP Cele procesu kształcenia przygotowującego do relacji pomagania i do rozmowy psychopedagogicznej Postawy i kompetencje pomagającego w czasie rozmowy ukierunkowanej na pomoc Część I RELACJA POMAGANIA: CELE, FAZY, STRATEGIE Składniki i postawy Przyjmowanie postaw fundamentalnych w relacjach między pacjentem a pomagającym

2. Przyjmowanie postaw fundamentalnych w relacjach między pacjentem a pomagającym

Doświadczenia wyniesione z Centrum Konsultacji Psychopedagogicznych oraz z licznych praktyk i ćwiczeń pozwalają wyróżnić niektóre postawy lub relacje fundamentalne w czasie prowadzenia rozmowy psychopedagogicznej i w czasie relacji pomagania. Poniżej zostaną opisane tylko niektóre:

1. Utożsamienie się z postawą właściwą pacjentowi w ramach relacji bądź rozmowy poprzez identyfikację z jego osobą. Pomagający zadając samemu sobie pytania dotyczące pacjenta, formułuje taką odpowiedź, jakiej w domyśle udzieliłby sam pacjent. Przy tworzeniu owych pytań do20 tyczących stanu psychicznego pacjenta, koniecznym jest, aby na każdym poziomie uwzględniały one podwójną prośbę: chęci zmiany postępowania i prośbę o jej werbalizację: „Chcę zrozumieć, bo obawiam się, że nie zostanę zaakceptowany, jeśli zadam to pytanie...”.

2. Postawa słuchacza lub tego, który odpowiada na pytanie. (To postawa osoby, która przyjmie obowiązek prowadzenia rozmowy).

3. Postawa obserwatora-uczestnika, to umiejętność pozostawania na uboczu wymiany zdań bez narzucania się, brak zaangażowania w bezpośrednią wymianę zdań.

4. Postawa osoby, która zaprasza i zachęca, wyczuwająca intuicyjnie i sprzyjająca zadawaniu pytań. To najbardziej korzystna postawa odnosząca się do relacji. To śmiałość do stymulowania drugiej osoby.

5. Postawa ucieczki, odrzucenia, rezygnacji — postawa, w której osoba albo jest „blokującą” albo też „blokowaną”.

6. Postawa obecny/nieobecny (obecny fizycznie i nieobecny psychicznie) brak dyspozycyjności w nasłuchiwaniu siebie bądź niepokojących czynników zewnętrznych.

7. Postawa bycia odbiciem. Dzięki parafrazie tego, co zostanie powiedziane, prowadzący ma przewagę nad pacjentem, który słucha jedynie siebie samego. Nie może on słuchać pacjenta, gdyż zagubił się w labiryncie swoich powtórzeń.

Warto odnotować fakt, że każda z tych postaw może ujawniać się podczas tej samej wymiany, ale w różnym czasie. Przemienność postaw ma ścisły związek z dynamiką rozmowy. Umiejętność dostosowania się podczas relacji sprzyja możliwości dokonania przez jednego z partnerów zmiany swojej pozycji w dłuższej relacji.

Można powiedzieć, że samopoczucie wynikające z dobrej relacji jest powiązane ze zdolnością tejże osoby do reprezentowania wszystkich wymienionych postaw, bez zamykania się czy identyfikowania z którąkolwiek z nich.

opr. ab/ab