W co wierzą muzułmanie?

Arabskie słowo islam, wbrew obiegowym opiniom, ma niewiele wspólnego ze słowem salam - pokój. Wywodzi się z arabskiego słowa aslama, a które oznacza poddawać się, podporządkowywać, zdawać się na kogoś. W tym też znaczeniu wyznawców islamu nazywa się muzułmanami, po arabsku muslim, czyli tymi, którzy poddali się woli Boga (Allaha)

Oryginalne znaczenie słowa islam staje się kluczem do zrozumienia przesłania, jakie otrzymał w 610 r. Arab z Mekki, Muhammad Ibn 'Abd Allah, powszechnie znany jako Mahomet. Muzułmanie wierzą, że w nocy podczas snu (w miesiącu Ramadan), w jaskini Hira, nawiedził go archanioł Gabriel (Gibril), karząc Mu recytować słowa, które weszły potem do 96 sury Koranu: "W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego. Głoś w imię twego Pana, który stworzył człowieka z grudki krwi. Głoś! A Pan twój jest Najhojniejszy, Który nauczał piórem (…)".

Burzliwe życie Muhammada, walki, którymi torował drogę nowej religii, zarówno wśród swoich, jak i obcych, nie tłumaczą jednak w pełni tego, w jaki sposób ta nowa religia tak szybko weszła w historię nie tylko całego Bliskiego Wschodu, ale i świata, stając się "konkurencją" dla judaizmu i chrześcijaństwa.

Islam stał się religią jednoczącą rozbite plemiona arabskie. W swym pochodzie potrafił wykorzystać także dramat rozbitego już wówczas na różne odłamy chrześcijaństwa. W swej zawiłej i subtelnej teologii (spory chrystologiczne) uwikłanej w politykę Bizancjum, zostało ono w szybkim tempie niemalże zupełnie wyparte z Półwyspu Arabskiego.

dogmaty islamu

Wiarę muzułmanów buduje pięć dogmatów:

1. Wiara w jednego Boga. Jest to absolutny fudament. Wokół niego koncentruje się w islamie dosłownie wszystko. Pozostałe dogmaty wyrastają z tej właśnie prawdy. Człowiek jest winien Bogu bezwzględne posłuszeństwo (owo poddanie się - aslama). Bóg jest całkowicie transcendentny, istniejący poza światem ludzkich doświadczeń, doznań, myśli, jest jeden jedyny i nie ma innego poza Nim. Dlatego właśnie dla muzułmanów chrześcijańska wizja Boga Trójjedynego jest po prostu širk, czyli największym grzechem polegającym na przypisywaniu Bogu wspólników. Bóg w Koranie jest opisywany w sposób absolutnie omijający antropocentryczne skojarzenia. Jest to owych dziewięćdziesiąt dziewięć najpiękniejszych imion Boga (np. pierwszy, jedyny w swoim rodzaju, ukryty, sprawiedliwy, przebaczający, mszczący się, odradzający się, niezależny, ostatni), których recytacja stworzyła modlitwę, podobną do chrześcijańskiego różańca lub Modlitwy Jezusowej - towarzyszy jej przesuwanie paciorków tzw. sabhy (inna nazwa misbah).

2. Wiara w anioły. Najważniejsze z nich to: Gibril (Gabriel), Izrai'il (Izrael), Mika'il (Mika'al-Michał), Israil (Rafał). Oprócz nich są także demony (dżinny, Iblis, Szatan)

3. Wiara w Koran. Islam uznaje, że Bóg powierzał człowiekowi swoje Słowo, drogą objawienia - przez Torę, Psalmy, Ewangelie oraz Koran. Jednak wszystkie Księgi, poza Koranem, zawierają zniekształcenia i przekłamania dotyczące Objawienia Bożego. Według Koranu żydzi i chrześcijanie wypaczyli sens słów, zapomnieli część tego, co im Bóg przykazał, a nawet zafałszowali niektóre fragmenty. Chrześcijanie zniekształcili przede wszystkim posłannictwo 'Isy (Jezusa).

4. Wiara w wysłanników Boga. Według wyznawców islamu Bóg nieustanne przysyłał ludzkości posłańców, którzy oznajmiali człowiekowi prawdy Boże i ostrzegali go przed grzechem. Koran rozróżnia dwa typy posłańców: proroków - ludzi Starego Testamentu i Ewangelii, oraz wysłanników - tych, którzy znaleźli się wśród Arabów. Pierwszym prorokiem był Adam - pierwszy człowiek na ziemi. Pozostali to Nuh (Noe), Lut (Lot), Ibrahim (Abraham), Musa (Mojżesz) i oczywiście 'Isa (Jezus). Mahomet jest najważniejszym i ostatnim, spośród wszystkich proroków i wysłanników. Jest on "pieczęcią proroków": potwierdza misję pozostałych, ale przede wszystkim ją wypełnia. Z czasem wyrażenie to nabrało znaczenia zakończenia wszelkich proroctw w osobie Mahometa.

5. Wiara w dzień Sądu Ostatecznego (raj i piekło, zmartwychwstanie). Każdy człowiek będzie sądzony osobno, bez jakichkolwiek pośredników. Za zgodą Boga za muzułmanów może jednak wstawiać się Mahomet. Co do tego, jakie uczynki są złe, grzeszne, sprowadzające śmierć, toczyła się w islamie wielka dyskusja. Islam, podobnie jak judaizm, nie posiada odpowiednika Magisterium Kościoła, dlatego można odnaleźć w nim (zarówno wśród teologów, jak i w samym Koranie) wiele opinii sprzecznych czy też nierozwiązanych problemów z zakresu etyki i moralności.

muzułmańskie obowiązki

Skoro islam oznacza poddanie się, każdy muzułmanin ma wypełnić określone obowiązki, którym towarzyszy odpowiedni rytuał. Są to tak zwane arkana, czyli filary wiary, których cechą charakterystyczną jest wybitnie wspólnotowy sposób ich praktykowania, tworzący silne poczucie jedności wiary. Istnieje pięć filarów wiary.

1. Wyznanie wiary w jednego Boga - sahada. Jest to formuła, która brzmi: "Oświadczam, iż nie ma Boga prócz Allaha, oraz oświadczam, iż Muhammad jest sługą i Wysłannikiem Allaha". Wypowiedzenie tej formuły jest warunkiem zostania muzułmaninem. Napis ten można często odnaleźć w muzułmańskim zdobnictwie w postaci wymyślnych "arabesek".

2. Modlitwa - salat. Każdy muzułmanin powinien modlić się pięć razy dziennie, o ściśle wyznaczonych porach. Jest to tak święty obowiązek, że nawet Bóg się modli. Salat jest modlitwą rytualną, towarzyszą jej określone czynności (ich dokładne wypełnienie sprawia, że modlitwa jest uznana).

3. Post - sawm. Pości się przez cały miesiąc, przez powstrzymywanie się od jedzenia, picia, palenia od wschodu do zachodu słońca. Po zachodzie słońca je się więcej i lepiej niż poza Ramadanem.

4. Jałmużna - zakat. Jej warunki są także określone przez Koran, sunnę (Tradycję) i zasady prawa muzułmańskiego. Zdarza się często, że zakat to w państwie muzułmańskim specjalny podatek.

5. Pielgrzymka - hagg. Jest to obowiązek warunkowy, to znaczy należy go wypełnić, o ile jest to możliwe. Kto nie jest w stanie tego dokonać, może wysłać swojego zastępcę, który w jego imieniu będzie pielgrzymował. Również ten obo- wiązek jest szczegółowo regulowany przez prawo muzułmańskie. Celem pielgrzymki jest Mekka, w której odbywają się wszystkie ceremonie. Klarowność zasad wiary muzułmańskiej oraz sprawna polityka podbojów plemion arabskich sprawiły, że islam stał się atrakcyjną propozycją dla ludzi żyjących w tamtych czasach. Współcześnie staje się on nowym wyzwaniem dla chrześcijaństwa, nie tylko w kontekście kontrowersyjnej tezy o konlikcie religii czy cywilizacji, ale i dlatego, że jest atrakcyjny dla wielu chrześcijan, zmęczonych rozmywaną dziś i mocno zindywidualizowaną praktyką wiary chrześcijańskiej.

opr. aw/aw

Copyright © by Miesięcznik List 01/2007