Katecheza dla dzieci najmłodszych - spotkanie z dziećmi przy żłóbku
W okresie Bożego Narodzenia bardzo często spotykamy się z dziećmi przy żłóbku. Czasami są takie sytuacje, w których katecheci są po prostu "zaskakiwani" słowami księdza proboszcza: "Po Mszy św. prosimy rodziców, żeby zostali na chwilę z dziećmi. Siostra Katechetka (albo Pani, Pan, Ksiądz) opowie Wam coś ciekawego". W takiej sytuacji liczymy nie tylko na asystencję Ducha Świętego, ale również na materiały w "Katechecie". Poniższy scenariusz spotkania z dziećmi przy żłóbku ma pomóc właśnie w takich duszpasterskich hic et nunc.
Całość oparta jest na czterech zwrotkach kolędy dla dzieci. Podczas uczenia, tłumaczymy, co wydarzyło się w Betlejem. Ważnym elementem są gesty. Gromadzimy dzieci wokół żłóbka, ale tak, żeby każde z nich dobrze widziało ów żłóbek, figury ludzi i zwierząt, anioła, gwiazdę. W przeciwnym razie dzieci będą się popychały, inne będą płakać, rodzice będą podnosić dzieci - innymi słowy będziemy mieli istny bałagan.
Scenariusz jest typową homilią skierowaną do dzieci, dlatego może być, z odpowiednimi zmianami (czytanie słowa Bożego przy żłóbku), wkomponowany w liturgię Mszy św.
Śpiew: Przybieżeli do Betlejem pasterze...
Witam serdecznie wszystkie dzieci i ich rodziców!
Dzisiaj przybiegają do żłóbka nie tylko pasterze, ale także wszystkie dzieci z naszej parafii. Przychodzą wszystkie dzieci z naszego przedszkola: maluchy, średniaki, starszaki i nawet z zerówki. O! Widzę także dzieci z pierwszej i drugiej klasy. Są z nami nasi rodzice, krewni, przyjaciele. Nikogo to nie dziwi, ponieważ teraz mamy dni świętej radości. Wspominamy dzień, kiedy to Pan Jezus przyszedł na świat w ubogiej stajence. Wtedy stało się coś bardzo cudownego. Niebo i ziemia były tak blisko siebie, że aż pocałowały się ze sobą, a pasterze rozmawiali z aniołami. Pragnę was dzisiaj nauczyć takiej właśnie kolędy, która opowiada o tym niezwykłym zdarzeniu. [ 1 ] Najpierw posłuchajcie pierwszej zwrotki.
(Proponuję od razu pokazywać gestami to, co śpiewamy. Dzieci uchwycą bowiem od razu gesty, melodię i słowa. Należy stanąć tak, aby być widocznym dla wszystkich, a jednocześnie nie zasłaniać sobą żłóbka).
I. Gdy Boży Syn - wskazujemy na Jezusa
W żłóbeczku swym - przy tych słowach wskazujemy ręką na cały żłóbek
Narodził się: /bis/ - kołyszemy rękoma, jakbyśmy mieli dziecko w beciku
To niebo z ziemią, - pokazujemy rękoma to niebo, to ziemię
To niebo z ziemią, - tak samo
To niebo z ziemią - po słowie "z ziemią" - gest pocałunku - do dzieci
Całuje się dziś. /bis/
(Należy powtórzyć z dziećmi same słowa, tak żeby je zapamiętały i zaśpiewać samemu jeszcze raz, oczywiście z gestami).
Widzę, że niektóre dzieci już wiedzą, o co chodzi. Dobieramy się parami. Jedno dziecko będzie niebem, a drugie ziemią. Teraz śpiewamy już wspólnie. (na początku tempo niech będzie wolniejsze, gdyż dzieci "pogubią słowa i gesty").
Faktycznie! Niebo tak mocno zniżyło się do ziemi, że byli razem jak motylek i kwiatek, jak wiatr i chmurka, jak siostra i brat. I dlatego pocałowali się ze sobą, to znaczy - byli szczęśliwi: niebo było szczęśliwe i ziemia się cieszyła. Wszystko dlatego, że narodził się Jezus. A może jeszcze raz zaśpiewamy? Rodziców prosimy o pomoc. (Mama i tato niech też podzielą się na role.)
Teraz posłuchajcie drugiej zwrotki (śpiewamy również z gestami).
II. Gdy pastuszkowie, - pokazujemy grę na fujarce
Aniołowie - pobożnie składamy ręce
Ujrzeli Go: /bis/ - gest dłoni, gdy patrzymy pod słońce
To niebo z ziemią, - te same gesty co w I zwrotce
To niebo z ziemią,
To niebo z ziemią
Są blisko nas dziś. /bis/ - przytulamy się do dziecka
Pierwszymi ludźmi, którzy zobaczyli Dzieciątko nie byli ani królowie, ani władcy, nawet nie faraon (król egipski), ani bogaci ludzie, lecz prości, ubodzy pasterze. To właśnie im anioł powiedział o cudownym narodzeniu i o tym, gdzie mają szukać małego Pana Jezusa. Spróbujmy razem zaśpiewać drugą zwrotkę.
Może przypomnimy sobie pierwszą część? (Jeżeli dzieci zapamiętały kolędę, nie będzie żadnego problemu).
Od tamtego czasu co roku obchodzimy święto Bożego Narodzenia, gdyż Pan Jezus jest Synem Pana Boga. To taka przedziwna Tajemnica, w którą wierzy twoja mama i twój tato, siostra i brat, babcia, dziadek. Wierzysz Ty i wierzę ja. Wszyscy, którzy uwierzyli w tę tajemnicę Narodzenia Syna Bożego i przyjęli chrzest stali się dziećmi Bożymi. Za kilka dni obchodzić będziemy Wielki Jubileusz. Mija bowiem już 2000 lat jak chrześcijanie, czyli ludzie wierzący w Pana Jezusa, przypominają sobie co roku cud Narodzenia Pana Jezusa. W ten sposób wszyscy są blisko siebie. Mówi o tym trzecia zwrotka. Posłuchajcie.
III. Gdy do Dzieciątka
Idą razem: - charakterystyczny marsz w miejscu
Ja i ty: /bis/ - pokazujemy palcem siebie i drugą osobę
To niebo z ziemią, - gesty już znane
To niebo z ziemią,
To niebo z ziemią
Dotyka się dziś. /bis/ - dotykamy siebie
Teraz nie ma już żadnego problemu z zaśpiewaniem trzeciej zwrotki (powtarzamy słowa i śpiewamy z pokazywaniem gestów).
Jest jeszcze czwarta część. W tej ostatniej zwrotce trzeba umieć pięknie uśmiechać się do siebie. Posłuchajcie.
IV. Więc idźmy wszyscy - maszerując w miejscu rozkładamy ręce
Do żłóbeczka, - wskazujemy na żłóbek
Tam Boży Syn: /bis/
A wtedy niebo, - wskazujemy na niebo
A wtedy ziemia, - wskazujemy na ziemię
A wtedy wszystko - rozkładamy ręce, jakbyśmy chcieli wszystko pokazać
Uśmiechnie się dziś. /bis/ - śpiewając, uśmiechamy się szeroko
Z uśmiechem nie ma żadnego problemu. Wszyscy potrafią "śmiać się od ucha do ucha". A właśnie! Co to znaczy: "śmiać się od ucha do ucha"? Kto wtedy się śmieje? Ucho czy buzia? A może oczy? (chwila na dialog z dziećmi). No to próbujmy wspólnie zaśpiewać czwartą zwrotkę.
Można zaśpiewać całą kolędę jeszcze raz lub (forma przypomnienia) zapytać dzieci, w której zwrotce jest mowa o pasterzach i aniołach, o tym jak niebo pocałowało się z ziemią, o tym, że idziemy razem do żłóbka, że jesteśmy blisko siebie... Dzieci nie będą miały kłopotu z zapamiętaniem słów i gestów. Tak nauczoną kolędę należy wykorzystać przez kilka kolejnych dni. Potem "rozejdzie się" ona po parafii.
1 Tekst: Rolf Krenzer, muz. Siegfried Fietz, w: Der Prediger und Katechet, nr 138 (1999) z.1, München 1998, s. 94; tłum. ks. Andrzej Ziółkowski CM, oprac. muz. Izabela Stanek.
opr. ab/ab