Pomoc do osobistej i wspólnotowej medytacji biblijnej w celu realizacji programu duszpasterskiego "Otoczmy troską życie" - wstęp
ISBN: 978-83-7516-180-9
wyd.: Wydawnictwo Święty Wojciech 2009
Spis treści | ||
Wstęp | 7 | |
Rozdział I. Wprowadzenie | 11 | |
Biblia — zbawczym i życiodajnym Słowem Boga | 12 | |
Odkrycie i przyjęcie zbawczego Słowa | 16 | |
Modlitwa i posłuszeństwo Słowu życia | 19 | |
Schemat wspólnotowej lectio divina | 23 | |
Rozdział II. Bóg dawcą i nauczycielem życia | 29 | |
1. Bóg i dzieło stworzenia (Rdz 1,1-2,4a) | 31 | |
2. Człowiek i jego przeznaczenie (Rdz 2,4b-25) | 41 | |
3. Stworzenie wielbi Boga Stwórcę (Ps 104) | 49 | |
4. Wspaniałość Boga Stwórcy i godność człowieka (Ps 8) | 56 | |
5. Mądrość Boga Stworzyciela (Syr 16,24-17,14) | 61 | |
6. Wielkość Boga w historii swego ludu (Iz 40,12-31) | 67 | |
7. Słowo Boga — Stwórcy i Pana historii (Ps 33) | 73 | |
8. Szukanie Boga warunkiem życia (Am 5,4-15) | 78 | |
9. „Dziś” wyboru między życiem a śmiercią (Pwt 30,15-20) | 84 | |
10. Prorocka misja ratowania życia innych (Ez 3,16-21) | 90 | |
11. Bóg ożywiającym źródłem nowego życia (Ez 47,1-12) | 96 | |
12. Bóg miłośnikiem życia (Mdr 11,21-12,2) | 101 | |
Rozdział III. Bóg obrońcą ludzkiego życia | 106 | |
1. Pierwszy grzech i jego skutki (Rdz 3) | 108 | |
2. Społeczny wymiar grzechu (Rdz 4,1-16) | 116 | |
3. Eksterminacja ludu Bożego i historia wyjścia (Wj 1) | 121 | |
4. Dekalog z przykazaniem: „Nie będziesz zabijał” (Wj 20,1-17) | 128 | |
5. Jakość życia społecznego miarą prawdziwej religijności (Iz 58,1-12) | 135 | |
6. Obietnica eschatologicznego zbawienia w życiu wiecznym (Iz 25,6-12) | 141 | |
7. Dar nowego życia mocą Bożego Ducha (Ez 37,1-14) | 146 | |
8. Zmartwychwstanie umarłych ku wiecznej odpłacie (Dn 12,1-4) | 152 | |
9. Życie sprawiedliwych „w ręku Boga” (Mdr 3,1-12) | 158 | |
Rozdział IV. Ku pełni życia w Chrystusie | 164 | |
1. Jezus dawcą nowego życia (Mk 3,1-6) | 166 | |
2. W drodze za Jezusem ku pełni życia (Mk 8,34-9,1) | 171 | |
3. Troska o życie powszednie a królestwo Boże (Mt 6,25-34) | 176 | |
4. Więź z Jezusem źródłem życia wiecznego (Mt 19,16-22) | 181 | |
5. „Bycie bliźnim” warunkiem życia wiecznego (Łk 10,25-37) | 186 | |
6. Zmartwychwstały Jezus przywraca nas życiu (Łk 24,13-35) | 192 | |
7. Chrystus „Wodzem życia” i Panem zbawienia (Dz 3,12-26) | 199 | |
8. Chrzest początkiem nowego życia w Chrystusie (Rz 6,1-14) | 205 | |
9. Od życia „według ciała” do życia w mocy Ducha Świętego (Rz 8,1-13) | 211 | |
10. Życie przyszłe w blasku zmartwychwstania Chrystusa (1 Kor 15,50-58) | 217 | |
11. Jezus — Słowo Wcielone prawdziwym „chlebem życia” (J 6,26-58) | 223 | |
12. Ze śmierci do życia w zmartwychwstaniu i życiu Chrystusa (J 11,17-44) | 230 | |
13. Życie poddane osądowi Chrystusa zmartwychwstałego (Ap 2,8-11) | 237 | |
14. Pełnia życia w eschatologicznej wspólnocie Kościoła (Ap 22,1-5) | 242 | |
Bibliografia | 247 |
W świecie naznaczonym cywilizacją śmierci Chrystusowy Kościół z coraz większą mocą głosi Ewangelię życia. Taką misję chce też pełnić Kościół katolicki w Polsce, o czym świadczy program duszpasterski na rok 2008/2009 pod hasłem: „Otoczmy troską życie”. Ono właśnie przez cały rok liturgiczny będzie przypominać duszpasterzom i wiernym o tej tak ważnej misji chrześcijan we współczesnym świecie. Nawet najpiękniejsze hasło nie jest jednak w stanie zmienić rzeczywistości, jeśli nie zostanie wprowadzone w życie. Szukając więc konkretnego sposobu realizacji hasła: „Otoczmy troską życie”, sięgamy po Biblię, w której problematyka życia należy do centralnych idei tak Starego, jak i Nowego Testamentu. Przyjęcie takiej drogi realizacji wyznaczonego programu duszpasterskiego zgodne jest z ogólną zasadą pierwszeństwa Słowa Bożego w każdym, nawet najmniejszym, projekcie duszpasterskim. Nie można bowiem dopuścić do tego, by obecność Biblii w duszpasterstwie kojarzyła się z jakąś modą i była traktowana jako coś wyjątkowego. Przecież w Kościele nigdy nic nie może się dziać bez Biblii, ani też Biblia nigdy nie może obejść się bez sakramentalnej i zbawczej działalności Kościoła. W programowaniu duszpasterstwa nie może więc brakować Pisma Świętego, gdyż obecne w nim Słowo Boże jest „dla Kościoła podstawą i siłą żywotną, a dla dzieci Kościoła umocnieniem wiary, pokarmem duszy, czystym i trwałym źródłem życia duchowego” (KO 21).
Do wielu propozycji biblijnego wzbogacenia pracy duszpasterskiej zgodnie z hasłem „Otoczmy troską życie” dołączam materiały do osobistej lub wspólnotowej lectio divina. Ten sposób korzystania z bogactwa Słowa Bożego staje się dziś duchową drogą wielu ludzi wierzących. O większe docenienie lectio divina w posłudze duszpasterskiej Kościoła wielokrotnie apelował Jan Paweł II (np. TMA 40; NMI 39). Na temat lectio divina profetyczne i zobowiązujące słowa wypowiedział Benedykt XVI do uczestników kongresu z okazji 40. rocznicy ogłoszenia soborowej konstytucji Dei Verbum: „Praktyka ta, jeśli będzie się ją skutecznie propagować, przyniesie w Kościele — jestem o tym przekonany — nową duchową wiosnę. Jako stały element duszpasterstwa biblijnego lectio divina winna być zatem coraz bardziej propagowana, również przy użyciu nowych metod, starannie dobranych i dostosowanych do naszych czasów” (16.09.2005 r.). Samej metodzie lectio divina, jej roli w realizacji programu „Otoczmy troską życie” oraz sposobom jej duszpasterskiego wykorzystania poświęcony będzie pierwszy, wprowadzający, rozdział niniejszej książki.
Na zasadniczą treść książki składają się materiały do przeprowadzenia jednorocznego cyklu spotkań w formie lectio divina poświęconych biblijnej problematyce życia. Ważną kwestią do rozwiązania było przyjęcie kryterium doboru tekstów z Pisma Świętego. Z uwagi na to, że problematykę życia podejmuje program homiletyczny w oparciu o teksty czytań mszalnych, w ramach specyfiki poszczególnych okresów liturgicznych, zdecydowałem się na odrębne kryterium doboru tekstów — w porządku historiozbawczym. Takie podejście do Biblii bardziej odpowiada też tytułowi książki: „W biblijnej szkole życia”.
Niezwykle bogata w swej treści problematyka życia ludzkiego w Biblii domaga się jednak pewnej syntezy, tak by mogła przyświecać dalszej, szeroko rozumianej konkretyzacji. Mając więc na uwadze istotne, religijne i nadprzyrodzone motywy obrony i promocji życia, wyodrębnimy trzy główne zagadnienia. Wśród nich na pierwsze miejsce wysuwa się prawda o żywym Bogu — dawcy i nauczycielu życia (rozdział II). Z uwagi na sytuację, w jakiej znalazł się człowiek po grzechu, zwrócimy uwagę na te teksty, w których ludzkie życie w Bogu otrzymuje obrońcę w ramach zainicjowanej przez Niego historii zbawienia (rozdział III). Jej wypełnienie w Jezusie Chrystusie sprawia, że w Nim przez wiarę otwiera się możliwość nowego życia, które owocuje w Duchu Świętym i wzrasta ku życiu wiecznemu. Ten wymiar chrześcijańskiego życia ukażą teksty z Nowego Testamentu, które złożą się na ostatni etap biblijnej szkoły życia (rozdział IV). Z uwagi na to, że każde z trzech wyodrębnionych zagadnień może być zilustrowane wieloma tekstami biblijnymi, ograniczymy je do najbardziej charakterystycznych. Przed zamieszczeniem wybranego tekstu, na początku każdej medytacji biblijnej, podane zostaną racje tegoż wyboru i uzasadnienie przydatności danego tekstu do pogłębienia któregoś konkretnego aspektu rozważanej problematyki życia w Piśmie Świętym.
Zamierzeniem autora niniejszego zbioru medytacji biblijnych jest danie pewnego rodzaju przewodnika po zbawczych drogach Pisma Świętego, pomagającego odkrywać w nim żywe źródło godnego i szczęśliwego życia w całej jego różnorodności, tak na poziomie osobistym, jak i wspólnotowym. Opracowane materiały nie zastąpią jednak bezpośredniego modlitewnego kontaktu z tekstem biblijnym. Dopiero gdy zostaną wykorzystane w ramach osobistej czy wspólnotowej lectio divina, mogą przekształcić się w prawdziwą szkołę życia i wprowadzić w jeszcze większą zażyłość ze Słowem Bożym. Zachęcam duszpasterzy do korzystania z proponowanych materiałów, by pogłębić biblijną formację wiernych, a tym samym dopomóc im jeszcze trwalej zamieszkać w Słowie Bożym, by w każdej sytuacji mogli odnaleźć w nim źródło prawdziwie ludzkiego i chrześcijańskiego życia.
opr. aw/aw