O życiu konsekrowanym

Jan Paweł II – Benedykt XVI – Franciszek

O życiu konsekrowanym

Homo Dei

Publikacja ta składa się z wybranych wypowiedzi dotyczących życia konsekrowanego papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI oraz Franciszka. Pochodzą one nie z dokumentów, ale z przemówień czy homilii adresowanych wprost lub pośrednio do osób realizujących chrześcijańskie powołanie w życiu konsekrowanym albo przygotowujących się do tego rodzaju poświęcenia Bogu. Materiał został podzielony na kilkanaście tematów, obejmujących istotne elementy tego życia. Każdy z nich opatrzono odpowiednim fragmentem zaczerpniętym z adhortacji apostolskiej Vita consecrata, który ma wprowadzać w treść części.

Wprowadzenie

Sobór Watykański II w swojej refleksji nad posłannictwem Kościoła we współczesnym świecie zajął się także życiem konsekrowanym. W dekrecie Perfectae caritatis czytamy, że „już od zarania Kościoła należeli do niego mężczyźni i kobiety, którzy przez praktykowanie rad ewangelicznych chcieli iść z większą swobodą za Chrystusem i dokładniej Go naśladować, a każdy z nich na swój sposób prowadził życie Bogu poświęcone. Wielu spośród nich, z natchnienia Ducha Świętego, bądź to prowadziło życie pustelnicze, bądź to tworzyło rodziny zakonne, które Kościół święty chętnie wziął pod opiekę i swoją powagą zatwierdził. Dlatego też zgodnie z zamiarem Bożym wzrastała przedziwna różnorodność wspólnot zakonnych, które bardzo przyczyniły się do tego, by Kościół nie tylko był przysposobiony do każdego dobrego czynu (por. 2 Tm 3, 17) i gotowy do wykonywania posługi dla budowania Ciała Chrystusowego (por. Ef 4, 12), lecz także by okazał się przyozdobiony różnorakimi darami swych dzieci, jak oblubienica zdobna w klejnoty dla swego męża (por. Ap 21, 2), i by przez niego stała się jawna wieloraka w przejawach mądrość Boga (por. Ef 3, 10)”. Niejako dowartościowując ten rodzaj chrześcijańskiego życia, ojcowie soborowi wyraźnie przypisują rozkwit Kościoła i większą owocność jego pracy apostolskiej gorliwości i wierności Chrystusowi osób praktykujących rady ewangeliczne w różnego rodzaju instytutach i stowarzyszeniach. Z cytowanymi słowami dekretu doskonale koresponduje inne twierdzenie Soboru, według którego stan zakonny należy organicznie do życia i świętości Kościoła. Konstytucja ta stała się jednym ze źródeł normy zawartej w aktualnie obowiązującym Kodeksie prawa kanonicznego. Stan tych, którzy praktykują rady ewangeliczne w różnych instytutach życia konsekrowanego, „należy niewątpliwie do życia i świętości Kościoła, stąd powinien być przez wszystkich w Kościele szanowany i popierany”. Oznacza to więc, iż „życie konsekrowane, obecne w Kościele od samego początku, nigdy nie zaniknie jako jego niezbywalny i konstytutywny element, ponieważ wyraża samą jego naturę”. Ponadto kodeksowa norma jest apelem skierowanym do wszystkich wiernych, by darzyli osoby zakonne należytym szacunkiem, a także okazywali im wieloraką pomoc.

Chociaż stan życia konsekrowanego nie należy do struktury hierarchicznej Kościoła, to jednak, także z wyżej przytoczonych powodów, otaczany jest zainteresowaniem i opieką jego pasterzy. Przynagla ich do tego na przykład konstytucja dogmatyczna o Kościele, która przypomina hierarchii kościelnej, że „do niej także należy mądre kierowanie przez ustawy praktyką rad ewangelicznych, które w szczególny sposób sprzyjają doskonałej miłości Boga i bliźniego”.

Nade wszystko należy to powiedzieć o najwyższej władzy w Kościele. Prawodawca kodeksowy ujmuje to w następujących słowach: „Ponieważ instytuty życia konsekrowanego są w sposób specjalny poświęcone na służbę Bogu i całemu Kościołowi, stąd ze szczególnej racji podlegają najwyższej władzy kościelnej. Każdy członek obowiązany jest okazywać uległość Papieżowi jako swemu najwyższemu przełożonemu, również z racji świętych więzów posłuszeństwa”. Nie należy tego rozumieć tylko jako zalecenia biernego podporządkowania się wspomnianej władzy, ale właśnie jako jej troskę o ten stan życia Kościoła. Widać ją na wielu płaszczyznach.

Jedną z nich tworzą liczne papieskie dokumenty dotyczące życia konsekrowanego i przemówienia skierowane wprost do osób praktykujących rady ewangeliczne w instytutach zakonnych i świeckich oraz w stowarzyszeniach życia apostolskiego. Szczególną uwagę należy zwrócić na papieży najbardziej nam współczesnych, którzy niejednokrotnie odwołują się do nauki soborowej o życiu konsekrowanym. Wśród nich na pierwszym miejscu trzeba wymienić Ojca świętego Jana Pawła II. Z racji swego długiego pontyfikatu należy on z pewnością do tych następców św. Piotra, którzy pozostawili po sobie największy dorobek dotyczący omawianej tematyki. W jego ramach koniecznie trzeba wskazać adhortację apostolską>Redemptionis donum, listy apostolskie skierowane wprost do osób konsekrowanych10, a nade wszystko adhortację apostolską Vita consecrata11, którą można nazwać traktatem o życiu konsekrowanym; nie wspominając już o niezliczonych przemówieniach wprost lub pośrednio skierowanych do członków instytutów i stowarzyszeń żyjących radami ewangelicznymi. Z kolei papież Benedykt XVI, kierujący Kościołem w latach 2005–2013, choć nie napisał dokumentów czy listów poświęconych stricte życiu konsekrowanemu, pozostawił po sobie bardzo liczne przemówienia czy homilie z zakresu tej tematyki.

U obecnego papieża Franciszka, pomimo niedawnego jego wyboru na Stolicę Piotrową, także można zauważyć wielką troskę o wierność w kroczeniu drogą rad ewangelicznych w życiu konsekrowanym.

Niniejsza publikacja składa się z wybranych wypowiedzi na ten temat papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI oraz Franciszka. Pochodzą one nie z dokumentów, ale właśnie z przemówień czy homilii adresowanych wprost lub pośrednio do osób realizujących chrześcijańskie powołanie w życiu konsekrowanym albo przygotowujących się do tego rodzaju poświęcenia Bogu. Materiał został podzielony na kilkanaście tematów, obejmujących istotne elementy tego życia. Każdy z nich opatrzono odpowiednim fragmentem zaczerpniętym z adhortacji apostolskiej Vita consecrata, który ma wprowadzać w treść części.

Wydaje się naturalnym stwierdzenie, iż ze względu na swoją nieocenioną i ponadczasową wartość prezentowane wypowiedzi ze wszech miar zasługują na to, by je często medytować i do nich powracać. Polecam zatem tę książkę szczególnie członkom instytutów zakonnych, instytutów świeckich, stowarzyszeń życia apostolskiego i wszystkim innym osobom konsekrowanym. Ufam, że słowa papieży pomogą im utwierdzić się w dokonanym wyborze, by mogli nadal radośnie i wiernie kroczyć tą drogą.

opr. aś/aś