Źródła. Początki mistyki chrześcijańskiej t. I

Oliver Clemént

Źródła. Początki mistyki chrześcijańskiej t. I

Tłumacz: ks. Henryk Paprocki
ISBN: 978-83-7502-410-4
Format: 136x208 mm
Ilość stron: 240
Rodzaj okładki: miękka

Niniejsza antologia tekstów pierwszych mistyków chrześcijańskich odpowiada na pilną potrzebę: przyczynić się do ponownego odkrycia mistycznych źródeł chrześcijaństwa. Większość z zamieszczonych tu fragmentów od bardzo dawna nie była publikowana. Jedne z nich zadziwiają świeżością, inne mogą wydawać się trudniejsze. Wszystkie są bardzo interesujące, przetłumaczone w sposób najprzystępniejszy dla niespecjalistów, opatrzone komentarzem. Wybrani autorzy nie zostali przedstawieni w porządku chronologicznym czy alfabetycznym. Teksty opracowano w kluczu teologicznym, gdyż chodzi o mistyków chrześcijańskich, których duchowość została głęboko naznaczona objawieniem Bożym.

W tomie 1. pomieszczono m.in. teksty i komentarze mówiące o Bogu ukrytym i Bogu kosmicznym, o Bogoczłowieku i powołaniu człowieka. Całość zamyka Aneks zawierający obszerne omówienia przywoływanych postaci oraz idei.

Fragment książki:

Słowo wstępne

Ta książka w zamyśle nie ma być popularyzatorska, lecz raczej informacyjna i „katechizacyjna”. Dzisiaj dla większości ludzi chrześcijaństwo jest czymś nieznanym, a przy tym owa nieznajomość sprawia, że nie wydaje się ono atrakcyjne z powodu jego niezliczonych zafałszowań i karykatur. W odpowiedzi na liczne prośby spróbowałem zatem w tej książce oddać głos największym świadkom niepodzielonego Kościoła – wspólnej wszystkim wyznaniom chrześcijańskim Tradycji, która jako jedyna czyni możliwym „ekumenizm w czasie” poprzez pamięć o pierwotnym doświadczeniu.

Tradycja nie jest literą, powtarzaną przez jednych i odrzucaną przez innych czy też preparowaną w celach naukowych. Tradycja jest wyrazem spiritus iuvenescens, ‘ducha, który czyni młodym’, jak możemy powiedzieć w ślad za św. Ireneuszem z Lyonu. Jest głęboką, ale żywą pamięcią o natchnieniu, o wielkim święcie Paschy, o wielkim przejściu Bogoczłowieka do Bogoczłowieczeństwa i Uniwersum, jak mawiali rosyjscy filozofowie religijni początku XX wieku, których chętnie nazywam moimi nauczycielami.

Owszem, w porównaniu z okresem od IV do VII wieku nasza wrażliwość duchowa uległa głębokim przemianom. Po tragediach Auschwitz, Hiroszimy i GUŁAG-u, pośród ostatecznego rozpadu tego społeczeństwa, w którym chrystianizm został częściowo zrealizowany, gdy wolność stała się wielkim nieszczęściem, „panującą ideologią”, nie można już dalej mówić o wierze tak, jak w czasach cywilizacji chrześcijańskiej. Żywy Bóg odtąd jest dla nas już nie Władcą świata, ale Miłością ukrzyżowaną. Należy jednak zauważyć, że świadkowie, których głosy dźwięczą w tej książce, żyli albo w epoce prześladowań, w społeczeństwie wahającym się pomiędzy sceptycyzmem a gnozą, albo w okresie powstawania ruchu monastycznego, zdecydowanie i namiętnie rzucającego wyzwanie pokusie „zakorzenienia się” – jest więc u nich często widoczny niezniszczalny nonkonformizm osoby „pijanej Bogiem” i „po Bogu poważającej swojego brata jak boga”. Należy też koniecznie wraz z kardynałem Johnem Henrym Newmanem przypomnieć, że w pierwszych akordach symfonii zwykle brzmią w jednym porywie natchnienia te akordy, które następnie są konsekwentnie rozwijane. Ostatecznie Sobór Konstantynopolitański II w 553 roku ogłosił, że Bóg „przyjął śmiertelne cierpienia w ciele”.

Olivier Clément (1921-2009), Francuz, jeden z najwybitniejszych współczesnych teologów prawosławnych. Od 1953 roku wykładał w Instytucie Teologii Prawosławnej św. Sergiusza w Paryżu. Autor kilkudziesięciu książek, z których kilka przetłumaczono na język polski.

opr. aś/aś