Liturgia poświęcenia kościoła i ołtarza (III)

Kamień służy do wyrobu narzędzi pracy, broni, do budowy, głównie fundamentów (E. Sakowicz). W religii i kulturze ma znaczenie symboliczne. Kamień węgielny (węgłowy) był w starożytności ważnym elementem architektonicznym i miał znaczenie nie tylko symboliczne, ale też konstrukcyjne, ponieważ łączył narożniki budowli i wkładano go do fundamentu w celu zapewnienia mu odpowiedniej wytrzymałości. Na kamieniu wypisywano imię budowniczego, a przy budowie świątyni także imię bóstwa. W Piśmie Świętym czytamy, że kamień węgielny został położony najpierw pod całą ziemię przez Boga, jako prawdziwego budowniczego świata (Hi 38,4-6), a na Syjonie jako fundament nowego przymierza (Iz 28,16). Prawdziwym kamieniem węgielnym Bożego budowania wspólnoty jest Jezus Chrystus; został on jednak odrzucony przez swój naród (Mk 12,10), ale przez Boga na nowo uczyniony głowicą węgła (Dz 4,11; 1 P 2,4). Pan Jezus został ukazany także jako kamień węgielny w obrazie Kościoła, który jest świętą budowlą dla Pana (Ef 2,19-22). Kamień także symbolizuje wierzących, którzy jako żywe kamienie, związane z Chrystusem kamieniem węgielnym, składają się na duchową świątynię (1 P 2,5; Ef 2,20), którą jest Kościół (J. Szlaga).

Obecnie kamień węgielny pod budowę kościoła pozyskują księża z Bazyliki św. Piotra na Watykanie; kamienie węgielne były również błogosławione przez Ojca Świętego Jana Pawła II podczas jego kolejnych pielgrzymek do Polski. Niektórzy księża przywozili je także z Ziemi Świętej, np. z Grobu Pańskiego, z Betlejem itp.

W odnowionej liturgii po błogosławieństwie placu może nastąpić błogosławieństwo i położenie kamienia węgielnego. Biskup podchodzi wówczas do miejsca, w którym umieszcza się kamień węgielny i po zdjęciu mitry błogosławi go, wypowiadając modlitwę, w której prosi Boga Ojca o pobłogosławienie tego kamienia węgielnego. Przypomina w tej modlitwie, że Jezus, narodzony z Maryi Dziewicy, został zapowiedziany przez Proroka jako kamień oderwany od góry bez dotknięcia ludzkiej ręki, a przez św. Pawła Apostoła niezmiennym fundamentem. Kamień kładzie się w imię Chrystusa. Jest tu zawarta prośba, aby dzieło budowy zaczęte w Chrystusie, w Nim wzrastało i zakończyło się.

Następuje teraz pokropienie przez biskupa kamienia oraz jego kadzenie. Biskup umieszcza kamień węgielny w fundamentach kościoła w milczeniu lub ze słowami podanymi w obrzędzie: "Z wiarą w Jezusa Chrystusa kładziemy ten kamień węgielny w fundamencie świątyni. Niech w kościele tu wzniesionym ludzie czerpią świętą moc sakramentów i łaskę, niech wzywają i wysławiają imię naszego Pana, Jezusa Chrystusa, któremu chwałą i panowanie przez wszystkie wieki wieków." Biskup może też wypowiedzieć zamiast powyższego własny tekst.

Wraz z położeniem kamienia węgielnego kładzie się zamkniętą metalową tubę, w której umieszcza się pismo informujące, że uroczystość wmurowania tegoż kamienia miała miejsce (dzień, miesiąc, rok), gdy Papieżem był...., Prymasem Polski..., Arcybiskupem Metropolitą Białostockim.... Pismo to w dwóch egzemplarzach podpisuje biskup, proboszcz, obecni kapłani oraz osoby związane z budową świątyni, a także inne, wytypowane przez proboszcza. Drugi egzemplarz pisma pozostaje w archiwum parafialnym. Murarz spaja kamień wraz z tubą zaprawą. W tym czasie może być odpowiednio dobrany śpiew. Niegdyś kamień umieszczano na fundamencie kościoła po prawej stronie apsydy, obecnie tego wymogu nie ma. Często zdarza się, że kamień węgielny umieszcza się już po zbudowania kościoła, co zubaża wówczas jego symbolikę.

Teraz następuje modlitwa powszechna , w której prosi się, aby Bóg zjednoczył swoje dzieci przez grzech rozdzielone, utwierdził w mocnej wierze, aby ci, którzy nie mogą wznosić kościołów, tworzyli żywą świątynię i dawali świadectwo swojej wierze oraz aby Bóg nas oczyścił z naszych grzechów i przygotował do sprawowania świętych obrzędów.

Modlitwa Ojcze nasz i końcowe błogosławieństwo kończy ten obrzęd (cdn.)

opr. aw/aw