Dziś ze Mną będziesz w raju

Kolejna część "Zamyśleń nad Ewangelią Łukasza"

Tylko św. Łukasz opowiada o zachowaniu się dwóch złoczyńców, pośród których był ukrzyżowany Jezus. „Jeden ze złoczyńców, których tam powieszono, urągał Mu: »Czy Ty nie jesteś Mesjaszem? Wybaw więc siebie i nas«. Lecz drugi, karcąc go, rzekł: »Ty nawet Boga się nie boisz, chociaż tę samą karę ponosisz? My przecież — sprawiedliwie, odbieramy bowiem słuszną karę za nasze uczynki, ale On nic złego nie uczynił«. I dodał: »Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa«. Jezus mu odpowiedział: »Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju«” (23,39—43). Wcześniej Ewangelista zaznaczył, że nad głową Jezusa umieszczono napis: „Ten jest królem żydowskim” (w. 38). Zaiste, umierający na krzyżu Jezus jest Królem — Jezus ubogi, głodny, płaczący, znienawidzony, wzgardzony, i znieważony, i odrzucony jak złoczyńca. Taki Jezus jest Królem miłosierdzia. I jako Król miłosierdzia, wywyższony na krzyżu, który jest Jego tronem, przeprowadza Boży sąd nad swoimi wrogami. Jest to sąd jedyny w swoim rodzaju — sąd Miłosierdzia.

Rozpoczyna się on jeszcze wcześniej, zanim jeden ze złoczyńców zabierze głos. Pierwsze słowa należą do Jezusa. Są to słowa modlitwy. Już w poprzednich scenach męki Jezus modlił się dwoma prośbami z „Ojcze nasz”: prośbą o wypełnienie się woli Ojca (22,42) i o wolność od ulegania pokusie (22,46). Na krzyżu wypowiada trzecią prośbę: „Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią” (w. 34). Cała modlitwa Jezusa w czasie męki, a zwłaszcza na krzyżu, jest przejawem Jego miłosierdzia wobec ludzi — grzeszników.

Autor Listu do Hebrajczyków napisze, że ten właśnie Jezus — zanoszący do Ojca modlitwę o miłosierdzie dla grzeszników — jest arcykapłanem Nowego Przymierza: „Nie takiego bowiem mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć naszym słabościom, lecz doświadczonego we wszystkim na nasze podobieństwo, z wyjątkiem grzechu. Przybliżmy się więc z ufnością do tronu łaski, abyśmy otrzymali miłosierdzie i znaleźli łaskę dla uzyskania pomocy w stosownej chwili” (Hbr 4,15—16). Modlitwa Jezusa jest zawsze wysłuchiwana przez Ojca. Jezus bowiem został skazany na śmierć, znieważony i zna ból człowieka, którego grzechy wiodą do śmierci — jak owych złoczyńców. Całkowicie Sprawiedliwy wybacza, usprawiedliwia i prosi o przebaczenie win swoim niesprawiedliwym wrogom.

Słowa przebaczenia stanowią klucz do zrozumienia zbawienia, które Jezus przynosi na ziemię (por. Łk 1,71.77). One również mają być treścią Ewangelii, którą uczniowie będą głosili światu po wniebowstąpieniu Jezusa (24,47). Jezus — ukrzyżowany i zmartwychwstały — to Miłość, która jest większa od wszelkiego grzechu, jaki człowiek może popełnić, i od wszelkiej krzywdy, jakiej może doznać. On nie tyle jest miłosierny, co jest samym Miłosierdziem.

Drugi etap sądu, który jest Miłosierdziem, rozpoczyna się w odpowiedzi na słowa człowieka. Pierwszy złoczyńca przeklina Boga. Domaga się, aby Jezus wypełnił jego wolę. Reprezentuje on ludzi, którzy ignorują prawdziwego Boga, a czynią sobie boga na swój obraz i podobieństwo — idola. Pozostaje w obrębie swego buntu, inspirowanego kłamstwem szatana: „nie uznaje Boga” (tradycyjnie tłumaczone: „Boga się nie boi” — w. 40). Jezus w pokorze i milczeniu słucha słów przekleństwa. Nie odpowiada na nie żadnym gestem swojej królewskiej mocy.

Drugi złoczyńca reprezentuje ludzi, którzy patrząc na Krzyż stawiają pytanie: dlaczego Jezus, choć niewinny, został skazany i umiera; pytanie prowadzące do niezwykłego odkrycia: On jest na krzyżu po to, abym ja mógł być z Nim. Zbawienie to doświadczenie bliskości Boga tam, gdzie człowiek czuje się przeklęty i opuszczony przez wszystkich. Bezradność Jezusa na krzyżu, Jego bliskość w stosunku do człowieka uwięzionego w swoich grzechach, Jego solidarność z człowiekiem aż do śmierci usuwa wszelką wątpliwość: Bóg jest miłością i kocha mnie, grzesznika. Tylko w ten sposób przezwyciężone zostaje pierworodne kłamstwo Szatana. Człowiek pragnie być z Jezusem i dla Jezusa. „Wspomnij na mnie!” — to wołanie, którym człowiek Biblii przyzywa Boga. Nie chce być przez Niego zapomniany, chociaż sam zapomniał o Bogu. Wyzwolony z lęku przed śmiercią i z egoizmu jest wolny, aby żyć w miłości: „Dziś ze Mną będziesz w raju!”. Oto raj — być z Jezusem (por. Prz 8,31; Pnp 4,9—13). Być z Jezusem w ramionach Ojca (Łk 23,46).Teraz dopiero Ojciec może zaprosić wszystkich, oznajmiając: „Trzeba weselić się i cieszyć”, ponieważ człowiek ten „był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się” (15,32; por. ww. 6.9.24).

Prośba Jezusa o przebaczenie krzyżującym Go oraz zapewnienie skierowane do skruszonego złoczyńcy to najwspanialsze „słowa łaski”. Rozbrzmiewały one w ustach Jezusa od momentu jego wystąpienia w synagodze w Nazarecie (4,22). Dwa zdania, które Jezus — Król Miłosierdzia — wypowiada na krzyżu, to kluczowe „słowa łaski” centralnego Jubileuszu historii zbawienia — „roku łaski od Pana”.

Teksty do osobistej lektury: Iz 52,13—23,12; Łk 6,20—26.27—38; 6,36; Ga 3,10—14; 2 Kor 5,1—21; Rz 5,6—11; 8,31—39; Hbr 2,14—18.

Kiedy najmocniej odczułem w sobie działanie „słów łaski”, które Jezus wypowiedział na krzyżu?
Jak przebaczam moim winowajcom i w jakim stopniu ofiaruję im szczerą miłość?
Komu i co powinienem przebaczyć w Roku Jubileuszowym?