Z "Atlasem miejsc biblijnych" w podróży przez geografię historii zbawienia

Bardzo słusznym okazało się zatytułowanie ilustrowanego przewodnika po świecie Biblii, wyposażonego w nowoczesne materiały kartograficzne i bazującego na osiągnięciach archeologii oraz charakteryzującego się nowym spojrzeniem egzegetycznym na Pismo Święte, „Atlasem miejsc biblijnych”. Wprawdzie angielscy wydawcy z Londynu Team Media Limited nazwali swe dzieło „The Bible Atlas” (London 1999), jednak oficyna wydawnicza Debit z Bielska-Białej zaproponowała tę pozycję pod jakże trafnym i aktualnym tytułem: „Atlas miejsc biblijnych”.

We Wstępie do tej książki metropolita krakowski Franciszek kardynał Macharski, odwołując się do słów Papieża Jana Pawła II z listu apostolskiego: „Tertio millennio adveniente”, napisał „o odwiedzeniu tych wszystkich miejsc, które leżą na drodze wędrówki Ludu Bożego. Zaś właściwym sposobem przygotowania do spotkań w miejscach świętych należą takie publikacje jak dobre atlasy, które łączą przy wykorzystaniu najnowszych metod typograficznych słowo z obrazem oraz tekst z mapą”. Sam Papież Jan Paweł II przygotowując się do spotkania z Ziemią Świętą napisał „List o pielgrzymowaniu do miejsc związanych z historią zbawienia”. Za Pawłem VI, który po swojej pielgrzymce do Ziemi Świętej w styczniu 1964 r. napisał, że „wraz z historią zbawienia istnieje również geografia zbawienia”, obecny Papież Pielgrzym, przygotowując Wielki Jubileusz Roku 2000, napisał o „tajemnicy powołania Świętego Miasta Jerozolimy w historii zbawienia i w geografii zbawienia. Jerozolima jest skrzyżowaniem dróg pokoju”. Zaś na spotkaniu międzyreligijnym w czasie ostatniej pielgrzymki, w Jerozolimie 23 marca 2000 r. Papież Jan Paweł II mówił o „podróży przez geografię historii zbawienia”. Szedł śladami niezliczonych pielgrzymów, którzy przed nim modlili się w „świętych miejscach związanych z Bożymi interwencjami”. W „Liście o pielgrzymowaniu do miejsc związanych z historią zbawienia” Papież pisze już nie tylko o miejscu świętym, ale o „świętej przestrzeni wybranej przez Boga, aby na niej umożliwić człowiekowi bezpośrednie spotkanie z Nim”. Jeśli więc w historii zbawienia podstawowe znaczenie ma czas, to w geografii zbawienia znaczenie takie ma „przestrzeń święta przechowująca znaki nadzwyczajnych interwencji zbawczych Boga. Biblia zaś głosi swe specjalne orędzie, ujmując świętą przestrzeń w perspektywie historii zbawienia”.

Redaktorzy polskiego wydania „Atlasu miejsc biblijnych” (M. Bernacki, B. Brożyna, A. Haertl-Wodziczko, W. Wodziczko, R. Pindel) dają nam do rąk dzieło w bogatej szacie graficznej i ze specjalnie dobranymi zdjęciami, ilustrującymi obecny wygląd tych miejsc. Trójwymiarowe makiety i rekonstrukcje sakralnych budowli starożytnych oraz plany miast wykonane najnowszą techniką komputerową, a także komentarze biblijne, w których przeszłość splata się z dniem dzisiejszym w Ziemi Świętej umożliwiają wieloaspektowe spojrzenie na świat Biblii. „W »Atlasie miejsc biblijnych« ukazano miejsca biblijne i historyczne granice starożytnych państw. Na mapach zaznaczono trasy wędrówek ludów i pojedynczych bohaterów biblijnych. Rekonstrukcja miast i budowli przybliżają wygląd dawnego świata i kulturę wielkich religii monoteistycznych: judaizmu, chrześcijaństwa oraz islamu”.

W przedstawieniu historii biblijnej autorzy „Atlasu” zwracają uwagę, iż „w Starym i Nowym Testamencie nie znano dzisiejszego pojmowania historii. Dlatego, kiedy czyta się Pismo Święte, nie tyle powinno się podkreślać kontekst historyczny przedstawianych wydarzeń, ile raczej należy doszukiwać się w nich świadectwa wiary tych, którzy w określonym momencie historii zapisywali je dla przyszłych pokoleń. Jednocześnie też trzeba uwzględnić fakt, że opowiadania biblijne zakorzenione są w rzeczywistych realiach historycznych”. Historiozbawcze ujęcie Biblii znajduje wyjaśnienie w chrystocentrycznym przedstawieniu Nowego Testamentu. „Jezus, będący centrum Dobrej Nowiny, jest Synem Bożym i zapowiedzianym w Starym Testamencie Mesjaszem — Zbawicielem świata. Autorzy Nowego Testamentu, chociaż przedstawili tylko wybrane fakty z życia Jezusa, to jednak przekazali wierny obraz epoki, w której żył i nauczał”. Eschatologicznym przesłaniem Nowego Testamentu jest prawda o Jezusie zwycięzcy, który przez krzyż i zmartwychwstanie wyzwolił ludzkość z niewoli grzechu i szatana oraz dokonał duchowej przemiany świata, co ostatecznie okaże się w dniu ostatnim, jak nas zapewnia Apokalipsa.

„Atlas miejsc biblijnych” zawiera również wiele cennych ilustracji obrazujących osoby i omawiane wydarzenia dokonujące się w miejscach świętych, a więc w tej niezwykle ciekawie przedstawionej geografii historii zbawienia. Są to rzeźby, płaskorzeźby albo mozaiki, freski czy też dawne dzieła malarzy. Są one wyrazem oddziaływania Biblii na twórców i ukazują zarazem sposób jej rozumienia. Ta forma przekazu orędzia biblijnego — przez obraz — także dzisiaj, w epoce multimedialnej mass mediów jest bardzo aktualna. Autorzy „Atlasu” dołączyli indeks osób i miejsc biblijnych. A wszystko to zmieścili na 144 stronach formatu A4 w kartonowej oprawie ilustrowanej mapą wielowymiarową miejsc związanych z historią zbawienia. Warto więc odbyć podróż przez geografię historii zbawienia z „Atlasem miejsc biblijnych”.

opr. mg/mg