Zarys mariologii katolickiej
bp Jacek Jezierski MARYJA POCZĄTKIEM NOWEGO ŚWIATA |
|
Mariologia jest częścią teologii dogmatycznej, jednym z traktatów należących do tej dyscypliny. Dotyczy ona osoby Matki Jezusa i Jej posłannictwa w dziejach zbawienia1. Mariologia podejmuje też zagadnienie czci Maryi w Kościele (kult maryjny) oraz duchowości maryjnej2.
W okresie kontrreformacji mariologia zaczęła się stopniowo usamodzielniać. Osobny traktat teologiczny o Najświętszej Maryi Pannie jako pierwszy napisał w 1590 roku Hiszpan Franciszek Suárez SJ (zm. 1617)3. Na początku XVII wieku przyjął się termin mariologia4.
Dziś teologiczny traktat o Maryi posiada swoje współczesne charakterystyczne konteksty: pobożności ludowej, ekumeniczny, feministyczny, teologii wyzwolenia, symboliczny5. Zajmując się mariologią, trzeba unikać zarówno kierowania się przesadnym uczuciem ku Maryi, jak i przesadnym krytycyzmem (KK, 67). Mariologia jest dyscypliną związaną z innymi traktatami teologii dogmatycznej. Sytuuje się przede wszystkim na styku chrystologii i eklezjologii, jako węzeł tych tajemnic — nexus mysteriorum (J. Ratzinger)6.
Polska jest krajem o żywej pobożności maryjnej katolików i prawosławnych. Pobożności ludowej towarzyszy refleksja teologów7.
1 F. Courth, Mariologia — Maryja, Matka Chrystusa, tłum. W. Szymona, [w:] Podręcznik Teologii Dogmatycznej, red. W. Beinert, Wyd. M, Kraków 1999, s. 51. 193.
2Tamże, s. 52.
3Tamże, s. 56; por. S. Budzik, Maryja w tajemnicy Chrystusa i Kościo- ła, Wyd. Biblos, Tarnów 1993, s. 6.
4 F. Courth, Mariologia, dz. cyt., s. 58.
5Tamże, s. 48n.
6J. Ratzinger, H. U. v. Balthasar, Maryja w tajemnicy Kościoła, tłum. W. Szymona, Wyd. WAM, Kraków 2007, s. 24.
7Pionierskie studium nad kultem Maryi w wiekach średnich w Polsce przeprowadził ks. bp Julian Wojtkowski. Zob. J. Wojtkowski, Początki kultu Matki Boskiej w Polsce w świetle najstarszych rękopisów, [w:] Ut honorificetur Deus. Wybór pism, wybór tekstów J. Jezierski, Wyd. KUL, Lublin 2010, s. 49-94; M. Maciołka, Charakterystyka polskiej mariologii XIII — XVII wieku, [w:] Szkice o teologii polskiej, pod. red. S. C. Napiórkowskiego, Poznań 1988, s. 21-27; M. Maciołka, Zdziejów polskiej mariologii, „Przewodnik Katolicki”, 7 XII 2008, s. 22-25.
opr. ab/ab