Kronika podróży do Austrii

KRONIKA PODRÓŻY

«Przyjdź, Duchu Stworzycielu» - tak brzmiało hasło trzeciej papieskiej pielgrzymki do Austrii, gdzie Ojciec Święty przebywał w dniach 19-21 czerwca, odwiedzając Salzburg, Sankt Pölten i Wiedeń oraz wynosząc na ołtarze troje nowych błogosławionych. Jan Paweł II był już w Austrii we wrześniu 1983 r. i w czerwcu 1988 r.; ostatnia wizyta w tym kraju była zarazem jego 83. zagraniczną podróżą apostolską.

Piątek 19 czerwca

Samolot papieski wylądował w Salzburgu ok. godz. 11. Miasto jest stolicą najstarszej austriackiej archidiecezji, obchodzącej w tym roku 1200-lecie istnienia. Liczy ona ok. 634 tys. mieszkańców, z czego 81% to katolicy. Obchody jubileuszu, które trwać będą do października, zostały poprzedzone dziewięcioletnią nowenną.

W ceremonii powitalnej na lotnisku uczestniczyli m.in. prezydent Austrii Thomas Klestil, kanclerz Viktor Klima, nuncjusz apostolski abp Donato Squicciarini, arcybiskup Wiednia kard. Christoph Schönborn i inni biskupi austriaccy. W krótkim przemówieniu powitalnym Jan Paweł II powiedział m.in., że Austria, której historię i kulturę ukształtowały ludy celtyckie, romańskie, germańskie, słowiańskie i węgierskie, jest w pewnym sensie zwierciadłem i wzorem zjednoczonej Europy. «Do budowy nowej Europy - stwierdził Ojciec Święty - potrzeba wielu rąk, ale przede wszystkim wielu serc, które ożywiałaby miłość Boga i człowieka, a nie tylko chęć zdobycia kariery czy pieniędzy. Życzę, aby serce Europy było mocne i zdrowe. Stąd modlę się, aby myśli i działania wszystkich Austriaków - mężczyzn i kobiet - inspirowała mocna wola poszanowania godności każdego człowieka oraz bezwarunkowa akceptacja życia we wszystkich jego przejawach i okresach. (...) Idea człowieka stworzonego na obraz i podobieństwo Boże nie jest eksponatem muzealnym, ale fundamentem współczesnej Europy, w której wielorakie elementy różnych kultur, ludów i religii mogą pozostawać zjednoczone ze sobą przy wznoszeniu nowego gmachu. Nie uwzględniając tego kryterium słusznej miary, europejski dom narażony jest na ryzyko ruiny i nietrwałości».

Z lotniska Ojciec Święty przejechał odkrytym samochodem do centrum miasta, do benedyktyńskiego opactwa św. Piotra, najstarszego w Austrii, założonego przez św. Ruperta w 696 r. W klasztornym kościele, w którym zgromadziła się wspólnota zakonna, Papież modlił się przed Najświętszym Sakramentem, podczas gdy mnisi śpiewali hymn Veni, Creator Spiritus. W opactwie Jan Paweł II zatrzymał się też na krótki wypoczynek i spożył obiad wraz z ordynariuszem Salzburga, abpem Georgiem Ederem, jego biskupami pomocniczymi oraz kardynałami i arcybiskupami towarzyszącymi mu w podróży.

O godz. 15.30 Ojciec Święty udał się otwartym samochodem do katedry w Salzburgu. Przejechał przez trzy place otaczające świątynię, pozdrawiając zgromadzonych tam wiernych. Po wejściu do katedry modlił się najpierw przed Najświętszym Sakramentem, a przechodząc do zakrystii poświęcił statuę Matki Bożej Fatimskiej. Mszę św. ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa koncelebrowali z Papieżem - obok kardynałów i biskupów austriackich - również biskupi z Niemiec, Słowenii i Chorwacji, a ponadto kapłani archidiecezji salzburskiej. Obecni byli: prezydent Austrii, członkowie prezydium Ekumenicznej Rady Kościołów Austrii oraz zwierzchnicy Kościołów niekatolickich. Podczas liturgii chór katedralny wykonał Gloria i Sanctus z Missa solemnis Mozarta. Homilia papieska poświęcona była działalności misyjnej. Na zakończenie Mszy św. Papież pozdrowił członków prezydium Rady Ekumenicznej.

Po Mszy św. w salzburskiej katedrze Jan Paweł II przejechał samochodem na lotnisko, skąd odleciał do Wiednia. Po krótkim powitaniu z lokalnymi władzami na lotnisku Schwechat udał się do siedziby nuncjatury apostolskiej, gdzie zamieszkał na czas pobytu w stolicy Austrii.

Sobota 20 czerwca

O godz. 10 Papież złożył wizytę kurtuazyjną prezydentowi Austrii Thomasowi Klestilowi w jego siedzibie w zamku Hofburg - byłej rezydencji cesarskiej. Tam też spotkał się z przedstawicielami władz państwowych oraz z korpusem dyplomatycznym akredytowanym w Austrii i z przedstawicielami organizacji międzynarodowych, mających siedziby w Wiedniu. Wygłosił do nich przemówienie poświęcone tematom związanym ze zjednoczeniem Europy i globalizacją gospodarki światowej. Mówił o potrzebie odnowy duchowej, która musi towarzyszyć przemianom politycznym, o poszanowaniu praw człowieka, zwłaszcza prawa do życia i do pracy, o globalnej solidarności bogatych z ubogimi. Podkreślił, że wszystkie te postulaty wynikają z chrześcijańskiego dziedzictwa Europy, które Kościół chce przekazać ludzkości na progu nowego tysiąclecia, nie po to, by narzucić innym swoją wizję, ale by przyczynić się do budowy społeczności ludzkiej. Nawiązując do słów wypowiedzianych na placu św. Piotra w dniu inauguracji pontyfikatu 22 października 1978 r., Ojciec Święty powiedział: «Dzisiaj w tym mieście o tak bogatej tradycji historycznej, kulturowej i religijnej ponawiam mój apel skierowany do Starego Kontynentu: 'Europo, otwórz drzwi Chrystusowi!'» Papież podkreślił też, że kultura, sztuka i historia Europy były i są ukształtowane przez chrześcijaństwo. Również dzisiaj nie ma Europy całkowicie zsekularyzowanej czy ateistycznej. Potwierdzają ten fakt nie tylko liczne kościoły, klasztory, kaplice, krzyże przydrożne, modlitwy i śpiewy religijne rozbrzmiewające we wszystkich językach kontynentu, ale przede wszystkim świadczą o tym niezbicie żywi ludzie, którzy praktykują swoją wiarę na co dzień.

Po spotkaniu w Hofburgu Papież powrócił do nuncjatury apostolskiej, gdzie z okna swej rezydencji odmówił modlitwę «Anioł Pański» z ok. 3 tys. Polaków, którzy zgromadzili się na placu przed budynkiem. Pozdrawiając rodaków śpiewających pieśni i piosenki, Jan Paweł II wspomniał zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem w 1683 r. Po południu pojechał samochodem do odległego o 65 km Sankt Pölten, stolicy regionu Dolna Austria. Miasto liczy 50 tys. mieszkańców, jest stolicą diecezji (sufraganii metropolii wiedeńskiej) założonej ponad 200 lat temu, w której katolicy stanowią 92% ogółu ludności. Papież został powitany przez miejscowego ordynariusza bpa Kurta Krenna i przedstawicieli lokalnych władz. Nawiedził romańską katedrę z XIII w., gdzie modlił się przed Najświętszym Sakramentem. Następnie przejechał otwartym samochodem do Landhauspark - rozległego placu przed nową siedzibą władz regionalnych. Odprawił tam Mszę św. wotywną do Ducha Świętego, w intencji powołań. Eucharystię koncelebrowali m.in. kardynałowie Angelo Sodano, Franz König i Christoph Schönborn, arcybiskup Kolonii kard. Joachim Meisner i biskup Nitry na Słowacji kard. Ján Chryzostom Korec. W pobliżu ołtarza miejsce zajął prezydent Austrii Thomas Klestil. Wśród wiernych było ok. 3 tys. pielgrzymów z Polski i tyle samo z Węgier. Ojciec Święty wygłosił homilię, a na zakończenie Mszy św. pobłogosławił stojący przy ołtarzu 12-metrowy krzyż, który pozostanie tam na pamiątkę papieskiej wizyty. Po liturgii powrócił samochodem do Wiednia.

Niedziela 21 czerwca

O godz. 9 rano Jan Paweł II udał się na plac Bohaterów w historycznym centrum Wiednia. Odprawił tam Mszę św. i beatyfikował troje sług Bożych: s. Marię Restytutę Kafkę, o. Jakuba Kerna i ks. Antoniego Marię Schwartza. W Eucharystii uczestniczyły liczne grupy pielgrzymów z Polski, Czech, Słowacji, Węgier i Niemiec. Obecni byli prezydenci Austrii, Litwy i Rumunii oraz przedstawiciele Kościoła prawosławnego, Wspólnoty Anglikańskiej i innych wyznań chrześcijańskich. Eucharystię koncelebrowało z Papieżem 8 kardynałów, 40 biskupów i 200 kapłanów. Obecni byli m.in. kard. Franciszek Macharski, sekretarz Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych abp Edward Nowak, abp Marian Jaworski, abp Juliusz Paetz i abp Jan Martyniak. Na początku liturgii kard. Christoph Schönborn, któremu towarzyszyli postulatorzy, przedstawił Ojcu Świętemu prośbę o beatyfikację trojga słuch Bożych. Gdy odczytano ich krótkie biografie, Jan Paweł II wygłosił formułę beatyfikacyjną, ustalając daty wspomnień liturgicznych nowych błogosławionych (bł. Restytuty 29 października, bł. Jakuba 20 października, bł. Antoniego Marii 17 września). Odsłonięto ich wizerunki i wystawiono relikwie. Papież wygłosił homilię poświęconą świętości. Na zakończenie Mszy św. odmówił z wiernymi modlitwę «Anioł Pański», poprzedzając ją krótkim rozważaniem, a także pozdrowił pielgrzymów przybyłych z innych krajów, w tym także z Polski.

Z placu Bohaterów Papież udał się do siedziby arcybiskupa Wiednia, gdzie spotkał się z członkami Konferencji Episkopatu Austrii. W imieniu zgromadzonych powitał go przewodniczący Konferencji bp Johann Weber. Głównym tematem papieskiego przemówienia był «dialog zbawienia» jako właściwa forma dialogu Kościoła ze światem oraz wewnątrz samego Kościoła.

Po spotkaniu z biskupami Papież powrócił do nuncjatury apostolskiej. Stamtąd ok. godz. 16 udał się do hospicjum dla nieuleczalnie chorych, prowadzonego przez zakonnice ze zgromadzenia «Caritas Socialis». Zgromadzenie to zostało założone w 1919 r. przez Hildegardę Burjan, której proces beatyfikacyjny jest w toku. Z placówką tą związanych jest ok. 200 osób, które opiekują się chorymi w samym hospicjum lub w domach. Zgromadzenie prowadzi też ośrodki dla samotnych matek, poradnie rodzinne, szpitale dzienne dla osób starszych wymagających opieki. W kaplicy hospicjum Jan Paweł II spotkał się z grupą 80 pacjentów, którym przekazał przesłanie do chorych w Austrii. Ukazał w nim chrześcijański sens cierpienia i śmierci oraz przypomniał, że nikt nie ma prawa do skracania choremu życia, ponieważ jest ono darem Boga i tylko On jest jego panem. Następnie Papież odwiedził dziesięciu ciężko chorych w ich pokojach.

Z hospicjum Ojciec Święty udał się na lotnisko, gdzie odbyła się ceremonia pożegnalna z udziałem prezydenta Austrii. W wygłoszonym przemówieniu Jan Paweł II jeszcze raz zwrócił uwagę na wielką rolę Austrii w zjednoczonej Europie, która «potrzebuje oblicza duchowego». Ok. godz. 18.30 samolot papieski odleciał do Rzymu. Z lotniska Ciampino Jan Paweł II powrócił helikopterem do Watykanu tuż przed godziną 21.

(L'Osservatore Romano)