Ważne myśli o rodzinie

„Familiaris consortio” to adhortacja apostolska Jana Pawła II o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym. Powstała jako podsumowanie wyników obrad Synodu Biskupów z 1980 r., ale zawiera też wskazania Papieża dotyczące zadań pasterskich wobec rodziny.

Adhortacja składa się z 4 części, mówiących o sytuacji rodziny we współczesnym świecie, Bożym zamyśle względem małżeństwa i rodziny, zadaniach chrześcijańskiej rodziny oraz duszpasterskich zadaniach Kościoła wobec rodziny.

U podstaw negatywnych objawów występujących we współczesnej rodzinie — jak legalizacja rozwodów, przerywanie ciąży, sterylizacja, utrwalanie się mentalności przeciwnej poczętemu życiu — leży przeżywanie wolności jako niczym nie skrępowanego dążenia do osiągnięcia egoistycznie pojętego dobra, a nie jako zdolności do realizowania zamysłu Bożego wobec małżeństwa i rodziny. Małżeństwo jako wspólnota miłości jest skierowane ku zrodzeniu oraz wychowaniu potomstwa. Dzięki temu rodzinie przysługuje miano domowego Kościoła. W „Familiaris consortio” potwierdzono naukę o jedności i nierozerwalności małżeństwa, zaaprobowano również świadectwo wierności tych małżonków, którzy mimo opuszczenia przez partnera, kierując się chrześcijańską wiarą i nadzieją, nie zawarli nowego związku.

Jan Paweł II wskazał na rolę kobiety jako żony i matki, mężczyzny jako męża i ojca, a także na rolę dziecka i osób starszych, na ich prawa i obowiązki w rodzinie i społeczeństwie. Równość mężczyzny i kobiety realizuje się we właściwym małżeństwu i rodzinie dawaniu się drugiemu współmałżonkowi, a ich obojga — dzieciom. Boży zamysł wobec małżeństwa i rodziny przekreśla poligamia, sprzeczna z równą godnością mężczyzny i kobiety oraz dobrem dzieci. W „Familiaris consortio” znajdujemy zdecydowany sprzeciw wobec dyskryminowania m.in. rozwiedzionych kobiet i samotnych matek. Obrazę ludzkiej godności dostrzeżono w naciskach władz państwowych zmierzających do ograniczania wolności decyzji małżonków odnośnie do posiadania potomstwa. Przeciwstawiono się stosowaniu środków antykoncepcyjnych, opowiadając się za naturalnymi metodami regulacji poczęć. Podkreślono niezbywalne prawo rodziców do wychowywania dziecka, wobec którego są oni pierwszymi głosicielami Ewangelii.

Rodzina jest narzędziem humanizacji i personalizacji świata — czytamy w „Familiaris consortio”. Znajdujemy tam też zalecenie, skierowane do rodzin, podejmowania różnych dzieł społecznych. Wśród praw przysługujących rodzinie znalazło się m.in. prawo do emigrowania w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Przyszłość Kościoła jest zależna również od rodziny, która powinna być wspólnotą prowadzącą dialog z Bogiem przez modlitwę i sakramenty, głównie Eucharystię, stanowiącą „samo źródło małżeństwa chrześcijańskiego”. Dzięki uczestnictwu w życiu i posłannictwie Kościoła, rodzina przyczynia się do budowy królestwa Bożego na ziemi.

W adhortacji zwrócono uwagę na przygotowanie do małżeństwa i życia rodzinnego, pojmując je jako proces stopniowy i ciągły, zainicjowany przez rodziców w okresie dzieciństwa (przygotowanie dalsze), a następnie kontynuowany przez katechezę dostosowaną do wieku (przygotowanie bliższe) i poprzedzającą sakrament małżeństwa (przygotowanie bezpośrednie). Szczególną rolę w duszpasterstwie rodzin pełnią małżonkowie, a także różne ugrupowania wiernych, stawiających sobie za cel kształtowanie sumień według zasad Ewangelii.

Autorzy dokumentu podjęli również problem małżeństw mieszanych, zwracając uwagę na obowiązki strony katolickiej. Oddziaływanie duszpasterskie ma miejsce także w niektórych sytuacjach nieprawidłowych, jak w przypadku „małżeństw na próbę”, „wolnych związków”, związków cywilnych, osób żyjących w separacji i rozwiedzionych, które nie zawarły nowego małżeństwa, oraz rozwiedzionych, które taki związek zawarły. Jan Paweł II wzywa pasterzy i całą wspólnotę parafialną do podejmowania starań, by mogli oni uczestniczyć w życiu Kościoła, jakkolwiek nie mogą być dopuszczani do sakramentów — chyba że pozostając razem dla ważnych powodów „postanawiają żyć w pełnej wstrzemięźliwości”.

Adhortację kończy wezwanie skierowane do wszystkich ludzi dobrej woli o popieranie i ratowanie wartości oraz zaspokajanie potrzeb rodziny. Każdą rodzinę zawierza Papież Najświętszej Rodzinie z Nazaretu.

opr. mg/mg