Śladami Biblii - Arcykapłan, Emaus, Mesjasz

(najwyższy kapłan) — kapłan stojący na czele kolegium kapłanów, sprawujący nadzór nad świątynią i kultem. Pierwszym arcykapłanem był Aaron — brat Mojżesza. Jego następcami byli jego potomkowie, a każdorazowy pierworodny syn pełnił ten urząd dożywotnio. Od końca III w. przed Chr. sprawujący władzę w Palestynie zaczęli mianować arcykapłanów według swego upodobania, lekceważąc tradycję. Arcykapłan był głównym przedstawicielem narodu żydowskiego i jego pośrednikiem wobec Boga oraz władzy rzymskiej w Palestynie. Musiał odznaczać się świętością. Mieszkał w pobliżu świątyni, gdzie w jego imieniu codziennie składano ofiarę Bogu. Osobiście czynił to w szabat, święta nowiu Księżyca i znaczniejsze uroczystości (por. Wj 29,42). Przewodniczył także liturgii Dnia Pojednania (por. Kpł 4,5; 17,6). Nowy Testament wspomina o większej liczbie arcykapłanów działających w tym samym czasie. Byli oni członkami arystokratycznej warstwy kapłańskiej, a wybitniejszych z nich zaliczano do sanhedrynu; sprawowali też pieczę nad finansami i policją świątynną. Razem ze starszymi ludu i uczonymi w Piśmie stanowili władzę narodu żydowskiego. Do bardziej znanych arcykapłanów należeli m.in. Annasz I i jego zięć Kajfasz (który skazał Jezusa na śmierć) oraz Ananiasz (sędzia w procesie św. Pawła). Instytucja arcykapłanów przestała istnieć po zburzeniu Jerozolimy w 70 r. po Chr.

Emaus

miejscowość oddalona o około 11 km od Jerozolimy (takiej w przybliżeniu odległości odpowiada 60 stadiów). Lokalizacja miejscowości o tej nazwie, wymienionej w Ewangelii wg św. Łukasza, jest niepewna, ponieważ w Palestynie nazwę tę nosiło kilka innych miejsc (por. 1 Mch 3,57; 4,3). Tam zmartwychwstały Chrystus ukazał się dwóm uczniom, którzy — zgodnie z obowiązującymi w Palestynie zwyczajami — zaproponowali Mu, by pozostał z nimi na nocleg. Zbliżał się zachód słońca i podróżowanie, zwłaszcza w miarę oddalania się od Jerozolimy, stawało się niebezpieczne z powodu grasujących na drogach zbójców. W podobnych sytuacjach Żydzi zapraszali podróżujących rodaków na nocleg do swoich domów. Do dobrego tonu należało naleganie, by podróżny przyjął gościnę (por. Sdz 19,5—9; 1 Sm 28,23). Gościnność wymagała też zaoferowania gościowi chleba, bez względu na późną porę. Odmówienie dziękczynienia i rozdzielenie chleba należało do przywilejów głowy domu. Zniknięcie Jezusa zaraz po rozpoznaniu Go przez uczniów wskazuje na to, że Jego ciało odpowiadało opisom ciała obiecywanego sprawiedliwym po przyszłym zmartwychwstaniu.

Mesjasz

odpowiednik hebrajskiego tytułu „Namaszczony”, „Pomazaniec”, w języku greckim określanego mianem „Chrystusa”. Powszechne w narodzie wybranym oczekiwanie na Mesjasza głosiło, że królewski potomek Dawida ponownie obejmie tron, gdy Bóg odnowi królestwo Izraela. W czasach Nowego Testamentu wielu Żydów wierzyło, że Bóg, posyłając Mesjasza, wyzwoli naród wybrany spod panowania Rzymian. Ci, którzy sądzili, że interwencja ta będzie miała charakter zbrojny, nie chcieli rozpoznać Mesjasza w Jezusie.

opr. mg/mg