Dochować wierności łasce kapłaństwa

Na życzenie Jana Pawła II odbyło się w Watykanie nadzwyczajne spotkanie kardynałów i przedstawicieli Episkopatu Stanów Zjednoczonych Ameryki z kardynałami Kurii Rzymskiej poświecone bolesnemu problemowi molestowania seksualnego nieletnich. W dwudniowych obradach (23-24 kwietnia) uczest-niczyło jedenastu kardynałów ze Stanów Zjednoczonych, a także przewodniczący, jego zastępca i sekretarz Konferencji Episkopatu tego kraju. Kurie Rzymską reprezentowali kardynałowie stojący na czele kongregacji i niektórych watykańskich urzędów. Na początku spotkania, któremu przewodniczył Sekretarz Stanu kard. Angelo Sodano, Ojciec Święty wygłosił przemówienie. Podkreślił w nim m.in., że w "kapłaństwie i życiu zakonnym nie ma miejsca dla osób, które mogłyby wyrządzić krzywdę młodzieżyť. Owoce dyskusji i refleksji uczestników spotkania zostaną przedstawione podczas najbliższego zgromadzenia plenarnego Konferencji Episkopatu Stanów Zjednoczonych, które odbędzie się w Dallas w dniach 13-15 czerwca.

Komunikat końcowy

W dniach 23-24 kwietnia 2002 r. odbyło się w Watykanie nadzwyczajne spotkanie kardynałów amerykańskich, prezydium Katolickiej Konferencji Biskupów Stanów Zjednoczonych i zwierzchników różnych dykasterii Stolicy Apostolskiej poświecone zagadnieniu seksualnego molestowania nieletnich.

Spotkanie miało trzy zasadnicze cele:

— amerykańscy biskupi chcieli poinformować Stolice Apostolską o trudnościach, którym musieli stawić czoło w ostatnich miesiącach,

— dykasterie Kurii Rzymskiej chciały zapoznać się z ogólną oceną sytuacji w bezpośredniej rozmowie z amerykańskimi kardynałami i prezydium Katolickiej Konferencji Biskupów Stanów Zjednoczonych,

— wszyscy uczestnicy spotkania chcieli wspólnie znaleźć właściwe podejście do omawianych zagadnień.

Jak wiadomo, Ojciec Święty spotkał się z grupą roboczą w swej prywatnej bibliotece we wtorek 23 kwietnia przed południem i wygłosił programowe przemówienie. Dziś, na zakończenie sesji porannej, Jego Świątobliwość zaprosił amerykańskich kardynałów i biskupów na obiad, aby kontynuować dyskusję na temat niektórych zagadnień poruszonych podczas spotkania.

Uczestnicy spotkania pragną przede wszystkim jednomyślnie podziękować Ojcu Świętemu za jego jasne wskazówki dotyczące postaw i kierunku działań w przyszłości. W komunii z Papieżem potwierdzają następujące podstawowe zasady:

1) Seksualne molestowanie nieletnich społeczeństwo słusznie uważa za zbrodnię. Przed obliczem Boga jest ono przerażającym grzechem, zwłaszcza wtedy, gdy czynu tego dopuszczają się kapłani i zakonnicy, których powołaniem jest pomagać innym żyć w świętości przed Bogiem i ludźmi.

2) Ofiarom i ich rodzinom trzeba okazać wielką solidarność i odpowiednio zatroszczyć się o to, aby odzyskały wiarę i zostały otoczone duszpasterską opieką.

3) Choć przypadki prawdziwej pedofilii kapłanów i zakonników są nieliczne, wszyscy uczestnicy spotkania uznali wagę problemu. W związku z tym, że dane statystyczne w tej dziedzinie są mało precyzyjne, jednym z przedmiotów dyskusji były rozmiary problemu. Zwrócono uwagę na fakt, że prawie wszystkie przypadki dotyczą dorastającej młodzieży, dlatego też nie mogą być określane jako prawdziwa pedofilia.

4) Przypominając, że nie można naukowo dowieść związku między celibatem a pedofilią, uczestnicy spotkania potwierdzili znaczenie kapłańskiego celibatu jako Bożego daru dla Kościoła.

5) Biorąc pod uwagę doktrynalne podłoże tych nagannych zachowań, zaproponowano pewne możliwe sposoby postępowania w związku z tym problemem:

1. pasterze Kościoła muszą zdecydowanie propagować poprawne nauczanie Kościoła w sprawach moralności i publicznie upominać tych, którzy szerzą inne poglądy, oraz grupy promujące niejednoznaczne podejście duszpasterskie;
2. bezzwłocznie należy przeprowadzić nowe i dobrze przygotowane wizytacje apostolskie seminariów i innych instytucji zajmujących się formacją, zwracając szczególną uwagę na potrzebę wierności nauczaniu Kościoła, zwłaszcza w dziedzinie moralności, oraz gruntownej analizy kryteriów określających niezbędne dyspozycje kandydatów do kapłaństwa;
3. biskupi z Katolickiej Konferencji Biskupów Stanów Zjednoczonych powinni wezwać wiernych do wspólnego uczestnictwa w krajowym dniu modlitwy i pokuty, aby zadośćuczynić za wyrządzone krzywdy i prosić Boga o nawrócenie grzeszników i pojednanie ofiar.

6) Wszyscy uczestnicy spotkania uznali chwilę obecną za szczególne wezwanie do większej wierności misterium Kościoła, a zatem za czas łaski. Choć wiemy, że niezwłocznie potrzebujemy praktycznych kryte riów postępowania, nie możemy ni doceniać — jak to powiedział Ojciec Święty — «mocy chrześcijańskiego nawrócenia, radykalnej decyzji odej- j ścia od grzechu i powrotu do Boga; decyzji, która dotyka najgłębszych pokładów ludzkiej duszy i może doprowadzić do niezwykłej przemiany". Jednocześnie — jak stwierdził Jego Świątobliwość — «ludzie muszą wiedzieć, że w kapłaństwie i życiu zakonnym nie ma miejsca dla osób, które mogłyby wyrządzić krzywdę młodzieży. Ludzie muszą wiedzieć, że biskupi i księża całkowicie utożsamiają się z pełnią katolickiej prawdy odnośnie do spraw z zakresu moralności seksualnej; prawdy niezbędnej do odnowy zarówno posługi kapłańskiej i biskupiej, jak i małżeństwa i życia rodzinnego».

Zgodnie z tym, co powiedział Ojciec Święty, «nie możemy również zapominać, że zdecydowana wiekszość księży i zakonników w Stanach Zjednoczonych czyniła i wciąż czyni ogromne dobro — duchowej ludzkie i społeczne. Kościół katolicki w waszym kraju zawsze krzewili wartości ludzkie i chrześcijańskie z ogromną energią i bezinteresowne ścią, w sposób, który przyczynił się do konsolidacji wszystkiego, co szlachetne w narodzie amerykańskim.

Wielkie dzieło sztuki może ulec uszkodzeniu, lecz jego piękno nie przemija — prawdziwość tego stwierdzenia musi uznać każdy krytyk intelektualnie uczciwy. Wspólnotom katolickim w Stanach Zjednoczonych, duszpasterzom i wiernym, wszystkim zakonnikom i zakonnicom, wykładowcom katolickich uczelni i nauczycielom katolickich szkół, amerykańskim misjonarzom pracującym we wszystkich zakątkach świata należy się głęboka wdzięczność całego Kościoła katolickiego oraz osobiste podziękowanie Biskupa Rzymu».

Z tych samych powodów uczestniczący w spotkaniu kardynałowie i biskupi wystosowali dziś przesłanie do wszystkich kapłanów w Stanach Zjednoczonych, swych współpracowników w duszpasterskiej posłudze.

W ramach przygotowania do czerwcowego spotkania biskupów amerykańskich uczestnicy rzymskiego spotkania pochodzący ze Stanów Zjednoczonych przedstawili prefektom rzymskich kongregacji następujące propozycje:

1. Do odpowiednich kongregacji Stolicy Apostolskiej zostaną przesłane w celu stosownego zbadania (re-cognitio) zarządzenia o zasięgu ogólnokrajowym, zawierające główne wytyczne postępowania wobec seksualnego molestowania nieletnich w diecezjach i instytutach zakonnych w Stanach Zjednoczonych.
2. Zaproponujemy Katolickiej Konferencji Biskupów Stanów Zjednoczonych, aby poleciła stosowanie specjalnej procedury, pozwalającej wydalić ze stanu duchownego kapłana, który stał się notorycznym winowajcą, dopuszczającym się wielokrotnego i agresywnego molestowania nieletnich.
3. Choć uznajemy, że Kodeks Prawa Kanonicznego przewiduje już prawną procedurę dymisji kapłanów winnych seksualnego molestowania nieletnich, chcemy również — aby uniknąć poważnego zgorszenia w przyszłości i chronić wspólne dobro Kościoła — zaproponować stosowanie specjalnej procedury dymisji w przypadkach nienotorycznych, gdy biskup diecezjalny uważa, że kapłan może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa dzieci i młodzieży.
4. Zaproponujemy przeprowadzenie wizytacji apostolskich seminariów i zakonnych domów formacji, ze zwróceniem szczególnej uwagi na warunki przyjmowania kandydatów oraz na potrzebę przekazywania im integralnego nauczania katolickiej moralności.
5. Zaproponujemy, aby biskupi Stanów Zjednoczonych uczynili wszystko, co w ich mocy, by stawić czoło wyzwaniu, jakie ukazał Ojciec Święty, mówiąc, że obecny kryzys «musi prowadzić do bardziej świętego kapłaństwa, bardziej świętego biskupstwa i bardziej świętego Kościoła", poprzez wzywanie do większej świętości Kościoła w Stanach Zjednoczonych, w tym również nas samych jako biskupów, duchowieństwo, zakonników i wiernych.
6. Proponujemy biskupom Stanów Zjednoczonych wyznaczenie dnia modlitwy i pokuty w całym Kościele w Stanach Zjednoczonych, aby błagać o pojednanie i odnowę życia w Kościele.

Watykan, 24 kwietnia 2002 r.

opr. mg/mg