Znaczenie parafii

Andrzej Suski

ZNACZENIE PARAFII

Refleksje posynodalne

Na tle spraw omawianych na Synodzie wyraźnie zaznaczają się nowe «znaki» i nowe «ziarna» nadziei dla Europy, zwiastujące przyszłość otwartą na wartości i zwycięstwo dobra. Również nowe problemy, a nawet współcześnie przeżywane rozczarowania wołają o nadzieję, która przecież najczęściej rodzi się wśród trudności i właśnie tu jest najbardziej na swoim miejscu. Brak nadziei, zwłaszcza w czasie kryzysu, skazuje wszystko na niepowodzenie. Trudności są niewątpliwie próbą nadziei, wszakże nie po to, by ją zniweczyć, lecz oczyścić. Kościół w Europie, doświadczając różnych trudności na fali sekularyzmu, pokłada całkowicie nadzieję w Jezusie Chrystusie żyjącym we wspólnocie swoich uczniów. Wyrazem tego jest także obecny Synod cum Petro et sub Petrum, odwołujący się do słów Apostoła: «Pana zaś Chrystusa miejcie w sercach za Świętego i bądźcie zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest» (1 P 3, 15).

Gdy często zawodzą nadzieje sprowadzane do wymiaru doczesnego, jeszcze bardziej jaśnieje nadzieja «odłożona dla nas w niebie» (por. Kol 1, 5), udostępniona już w Chrystusie przez Ewangelię. Trzeba jednak sprawić, by źródło żywej nadziei, tzn. «Chrystus w nas, nadzieja chwały» (por. Kol 1, 27), wytrysnęło na nowo wśród ludzi nękanych rozczarowaniami, będących niekiedy w «de-spe-racji», czyli pozbawionych nadziei, spragnionych prawdziwej wolności i sprawiedliwości oraz międzyludzkiej solidarności. Jest to szczególne wyzwanie dla Kościoła, który dysponuje nadprzyrodzonymi środkami, by każdego człowieka zbliżyć do źródeł zbawienia.

Nasuwa się jednak pytanie, gdzie najłatwiej dotrzeć do człowieka z przesłaniem i świadectwem Ewangelii nadziei? Spojrzenie biskupów, pasterzy Kościołów lokalnych, kieruje się przede wszystkim w stronę Kościoła obecnego pośród ludzkich domów, czyli ku parafii, zakotwiczonej bezpośrednio w lokalnej społeczności i przeżywającej wspólnie z nią problemy i nadzieje. Z tej racji parafia wydaje się uprzywilejowanym miejscem przekazywania nadziei chrześcijańskiej. Instrumentum laboris odnotowuje rosnące znaczenie różnych wspólnot i grup kościelnych. Jednocześnie zaś podkreśla się centralną rolę parafii jako podstawowego wymiaru przeżywania wspólnotowości Kościoła (n. 34 i 47). Chociaż bowiem wspólnota kościelna zawsze ma wymiar powszechny, to jednak swój najbardziej bezpośredni i widzialny wyraz znajduje w życiu parafii. Ona jest «niejako ostatecznym umiejscowieniem Kościoła, a poniekąd samym Kościołem zamieszkującym pośród swych synów i córek» (Christifideles laici, 26). Będąc wspólnotą eucharystyczną, parafia jest także wspólnotą organiczną, «czyli taką, która składa się z wyświęconych kapłanów i z innych chrześcijan, i w której proboszcz, reprezentujący biskupa diecezji, jest hierarchicznym ogniwem łączącym parafię z całym Kościołem partykularnym» (tamże).

Papież Jan XXIII lubił nazywać parafię «źródłem tryskającym pośrodku osady, do którego wszyscy mieszkańcy przychodzą ugasić pragnienie». Paweł VI wyraźnie uczył, «że ta pradawna i czcigodna struktura, jaką jest parafia, spełnia niezastąpioną i wielce aktualną misję». Ojciec Święty Jan Paweł II kieruje do nas następujące słowa: «Wszyscy powinniśmy odkryć, poprzez wiarę, prawdziwe oblicze parafii, czyli samą 'tajemnicę' Kościoła, który właśnie w niej istnieje i działa. Ona bowiem, choć czasem bywa uboga w ludzi i środki, niekiedy rozproszona na wielkich obszarach albo zagubiona w ludnych, pełnych chaosu dzielnicach wielkich metropolii, nigdy nie jest po prostu strukturą, terytorium, budynkiem, ale raczej 'rodziną Bożą jako braci ożywionych duchem jedności', 'domem rodzinnym, braterskim i gościnnym', 'wspólnotą wiernych'» (Christifideles laici, 26).

Nie jest to jedynie idealny obraz parafii. Ucieleśnia się on, konkretyzuje w wielu parafiach naszych diecezji. Odwiedzając parafie, biskupi niejednokrotnie mają okazję spotkać wiernych, którzy trwają w nauce apostołów i we wspólnocie, na łamaniu chleba i w modlitwie (por. Dz 2, 42). Do tych wszystkich wspólnot winniśmy skierować radosne i budujące przesłanie Synodu: Jezus Chrystus, żyjący w was, jest źródłem nadziei dla Europy.

Bp Andrzej Suski
Ordynariusz toruński

opr. mg/mg