Nowe drogi pojednania

Papież Franciszek

Nowe drogi pojednania

24 VI 2016 — Przemówienie w katedrze w Eczmiadzynie

Papież Franciszek przybył do stolicy Armenii Erewanu w piątek 24 czerwca po południu. Na lotnisku Zwartnoc powitali go m.in. prezydent kraju Serż Sarkisjan, zwierzchnik Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego — Katolikos i Najwyższy Patriarcha Wszystkich Ormian Karekin II, katolicki patriarcha Cylicji obrządku ormiańskiego Kirkor Bedros XX Ghabroyan oraz abp Marek Solczyński, nuncjusz apostolski w Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji. Po krótkiej uroczystości powitalnej Papież udał się do odległego o kilkanaście kilometrów od lotniska Eczmiadzynu — duchowej stolicy Ormian i siedziby zwierzchników Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego. W tamtejszej katedrze — wybudowanej w 303 r. w miejscu, które, jak mówi tradycja, wskazał Chrystus apostołowi Ormian św. Grzegorzowi Oświecicielowi, objawiając się mu we śnie, będącej w przekonaniu Ormian świętym miejscem «zstąpienia Jednorodzonego» — odbyło się spotkanie modlitewne. Poprzedziła je uroczysta procesja — wyruszyła ona od Łuku Tirydatesa III — króla, dzięki któremu Armenia stała się pierwszym państwem chrześcijańskim świata — skąd po nałożeniu, zgodnie ze zwyczajem, specjalnego okrycia na obuwie Franciszek i Karekin II przeszli najpierw do ołtarza «Zstąpienia», przed którym pomodlili się w ciszy, ucałowali krzyż i ewangeliarz, a następnie do głównego ołtarza katedry, gdzie wymienili pocałunek pokoju i poprowadzili modlitwę opartą na słowach Psalmu 122. Podczas spotkania przemawiali Katolikos i Papież, którego przemówienie zamieszczamy poniżej, a na zakończenie uroczystości obaj udzielili zebranym błogosławieństwa.

Wasza Świątobliwość, czcigodny Bracie, Najwyższy Patriarcho i Katolikosie Wszystkich Ormian, umiłowani Bracia i Siostry w Chrystusie!

Ze wzruszeniem przekroczyłem próg tego świętego miejsca, które jest świadkiem historii waszego narodu, promieniującym centrum jego duchowości. Cennym darem Bożym jest dla mnie możliwość zbliżenia się do świętego ołtarza, z którego zabłysło światło Chrystusa w Armenii. Witam Katolikosa Wszystkich Ormian Jego Świątobliwość Karekina II — któremu serdecznie dziękuję za miłe zaproszenie do odwiedzenia Świętego Eczmiadzynu — arcybiskupów i biskupów Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego i wszystkim dziękuję za zgotowane mi serdeczne i radosne przyjęcie. Dziękuję, Wasza Świątobliwość, za przyjęcie mnie w swoim domu. Ten znak miłości mówi wymownie, znacznie bardziej niż słowa, co oznaczają przyjaźń i miłość braterska.

Przy tej uroczystej okazji dziękuję Bogu za światło wiary rozpalone na waszej ziemi, wiary, która nadała Armenii jej swoistą tożsamość i uczyniła ją zwiastunem Chrystusa wśród narodów. Chrystus jest waszą chwałą, waszym światłem, słońcem, które was oświeciło i dało wam nowe życie, które wam towarzyszyło i was wspierało, zwłaszcza w chwilach najcięższych prób. Chylę czoło przed miłosierdziem Pana, który zechciał, aby Armenia stała się pierwszym krajem, który — już w 301 r. — przyjął chrześcijaństwo jako swą religię, w czasach, kiedy w Cesarstwie Rzymskim trwały jeszcze srogie prześladowania.

Wiara w Chrystusa nie była dla Armenii czymś w rodzaju szaty, którą można przywdziewać lub zdejmować w zależności od okoliczności i potrzeb, ale rzeczywistością konstytutywną jej tożsamości, darem o ogromnej doniosłości, który należy przyjąć z radością i strzec go z zaangażowaniem i męstwem za cenę życia. Jak napisał św. Jan Paweł II, «z chrztem wspólnoty ormiańskiej (...) rodzi się nowa tożsamość narodu, która stanie się częścią konstytutywną i nieodłączną od tego, co będzie stanowić o samej ormiańskości. Od tej chwili nie będzie już można myśleć, że wśród elementów tej identyczności może zabraknąć wiary w Chrystusa jako składnika istotnego» (List apostolski z okazji 1700. rocznicy chrztu narodu ormiańskiego, 2 lutego 2001 r., n. 2: Dzieła zebrane, t. III, Kraków 2007 r.). Niech Pan wam błogosławi za to jasne świadectwo wiary, które w sposób wzorcowy ukazuje potężną skuteczność i owocność chrztu przyjętego ponad tysiąc siedemset lat temu z wymownym i świętym znakiem męczeństwa, które pozostało stałym elementem historii waszego narodu.

Dziękuję Panu również za drogę, jaką Kościół katolicki i Ormiański Kościół Apostolski przebyły, prowadząc szczery i braterski dialog, aby osiągnąć pełną wspólnotę eucharystyczną. Oby Duch Święty dopomógł nam urzeczywistnić tę jedność, o którą modlił się nasz Pan, aby Jego uczniowie byli jedno, a świat uwierzył. Pragnę tutaj przypomnieć o decydującym wkładzie, jaki wnieśli w intensyfikację stosunków oraz wzmocnienie dialogu między naszymi dwoma Kościołami w ostatnich czasach Ich Świątobliwości Wazgen I i Karekin, Jan Paweł II i Benedykt XVI. Wśród szczególnie istotnych etapów tego zaangażowania ekumenicznego wymienię Wspomnienie Świadków Wiary XX wieku, w kontekście Wielkiego Jubileuszu Roku 2000; przekazanie Waszej Świątobliwości relikwii ojca chrześcijańskiej Armenii, św. Grzegorza Oświeciciela, dla nowej katedry w Erewanie; wspólną deklarację Jego Świątobliwości Jana PawłaII i Waszej Świątobliwości, podpisaną właśnie tutaj, w Świętym Eczmiadzynie; i wizyty, które Wasza Świątobliwość złożył w Watykanie z okazji ważnych wydarzeń i uroczystości.

Świat jest, niestety, naznaczony podziałami i konfliktami, a także poważnymi formami ubóstwa materialnego i duchowego, włącznie z wyzyskiem ludzi, nawet dzieci i osób starszych, i oczekuje od chrześcijan świadectwa wzajemnego szacunku i braterskiej współpracy, które jasno ukazywałoby każdemu sumieniu moc i prawdę zmartwychwstania Chrystusa. Cierpliwe i odnawiane zaangażowanie na rzecz pełnej jedności, intensyfikacja wspólnych inicjatyw i współpraca między wszystkimi uczniami Pana na rzecz dobra wspólnego są niczym jaśniejące światło w ciemną noc i stanowią wezwanie do przeżywania także różnic w miłości i wzajemnym zrozumieniu. Duch ekumeniczny nabiera wartości przykładu także poza widzialnymi granicami wspólnoty kościelnej i jest dla wszystkich silnym wezwaniem do łagodzenia rozbieżności na drodze dialogu i doceniania tego, co łączy. Zapobiega on ponadto instrumentalizacji wiary i manipulowaniu nią, ponieważ zobowiązuje do odkrycia jej prawdziwych korzeni, do przekazywania, obrony i krzewienia prawdy z poszanowanim godności każdego człowieka oraz w sposób ujawniający obecność tej miłości i tego zbawienia, które pragniemy głosić. W ten sposób dawane jest światu — który pilnie tego potrzebuje — przekonujące świadectwo, że Chrystus żyje i działa, potrafiące otwierać wciąż nowe drogi pojednania między narodami, cywilizacjami i religiami. Zaświadcza się i czyni wiarygodnym, że Bóg jest miłością i miłosierdziem.

Drodzy bracia i siostry, kiedy nasze działania są inspirowane i pobudzane mocą miłości Chrystusa, wzrasta wzajemne poznanie i szacunek, powstają lepsze warunki do owocnego procesu ekumenicznego, a jednocześnie ukazuje się wszystkim ludziom dobrej woli i całemu społeczeństwu konkretną drogę, którą można podążać, aby załagodzić konflikty niszczące życie obywatelskie i pogłębiające podziały trudne do naprawienia. Niech wszechmogący Bóg, Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, przez wstawiennictwo Najświętszej Maryi Panny, św. Grzegorza Oświeciciela — «świetlanej kolumny Świętego Kościoła Ormian», i św. Grzegorza z Nareku, doktora Kościoła, błogosławi was wszystkich i cały naród ormiański, i niech go zawsze zachowuje w wierze, którą otrzymał od ojców i o której chwalebnie świadczył na przestrzeni wieków.

opr. mg/mg