Pojednajmy się z Bogiem

W Środę Popielcową, rozpoczynającą w Kościele okres Wielkiego Postu, Ojciec Święty spotkał się przed południem w Auli Pawła VI z pielgrzymami i wygłosił do nich katechezę poświęconą temu okresowi liturgicznemu oraz znaczeniu modlitwy i postu, które w tym dniu wierni na całym świecie ofiarowali w intencji pokoju w Iraku i na Bliskim Wschodzie.

Po południu Jan Paweł II przewodniczył Liturgii Słowa podczas Mszy św. odprawionej przez kard. Jozefa Tomko w bazylice św. Sabiny na Awentynie. W homilii Papież zwrócił uwagę na wspólnotowy wymiar nawrócenia, które prowadzi do umocnienia więzi miłości z Bogiem i braćmi. W tym duchu Ojciec Święty i wierni uczestniczyli następnie w obrzędzie posypania głów popiołem.

Teksty katechezy i homilii Ojca Świętego oraz rozważania przed modlitwą «Anioł Pański» — dotyczące chrześcijańskiego znaczenia Wielkiego Postu — zamieszczamy poniżej.

1. Dziś, w Środę Popielcową, słowami św. Pawła liturgia usilnie wzywa wszystkich wiernych do nawrócenia: «W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem!» (2 Kor 5, 20). Okres Wielkiego Postu pod względem duchowym najbardziej sprzyja przyjęciu tej zachęty, jest bowiem czasem intensywnej modlitwy, pokuty oraz pogłębienia wrażliwości na potrzeby braci.

Uczestnicząc w dzisiejszym obrzędzie posypania głów popiołem, uznajemy, że jesteśmy grzesznikami, błagamy o Boże przebaczenie i wyrażamy szczere pragnienie nawrócenia. Wchodzimy zatem na trudną drogę ascezy, która nas doprowadzi do Triduum Paschalnego, stanowiącego najważniejszy moment roku liturgicznego.

2. Zgodnie ze starożytną tradycją Kościoła, wszyscy wierni powinni dziś powstrzymać się od spożywania mięsa oraz zachować post, z wyjątkiem jedynie tych, którzy nie mogą tego uczynić ze względu na stan zdrowia lub wiek. Post ma wielkie znaczenie w życiu chrześcijan — jest potrzebą ducha, przemienia naszą postawę względem Boga. Zewnętrzne aspekty postu, choć ważne, to tylko jedna strona tej praktyki. Powinny im towarzyszyć szczere pragnienie wewnętrznego oczyszczenia, gotowość wypełnienia woli Bożej oraz pełna troski solidarność z braćmi, zwłaszcza najbardziej ubogimi.

Istnieje także ścisły związek między postem i modlitwą. Jest ona wsłuchiwaniem się w głos Boga, a post sprzyja takiemu otwarciu się serca.

3. Rozpoczynając okres Wielkiego Postu nie możemy zapominać o aktualnej sytuacji międzynarodowej, pełnej napięć i o zagrożeniu wojną. Wszyscy powinni świadomie poczuwać się do odpowiedzialności oraz wspólnie podejmować wysiłki, by zaoszczędzić ludzkości jeszcze jednego dramatycznego konfliktu. Dlatego właśnie chciałem, aby dzisiejsza Środa Popielcowa była dniem modlitwy i postu w intencji pokoju w świecie. Powinniśmy prosić Boga nade wszystko o nawrócenie serca, z którego pochodzą wszelkie rodzaje zła i skłonności do grzechu. Powinniśmy modlić się i pościć w intencji pokojowego współżycia ludów i narodów.

Na początku naszego spotkania wysłuchaliśmy pokrzepiających słów proroka: «Naród przeciw narodowi nie podniesie miecza, nie będą się więcej zaprawiać do wojny» (Iz 2, 4). A także: «Wtedy swe miecze przekują na lemiesze, a swoje włócznie na sierpy» (tamże). Ponad wydarzeniami historii istnieje suwerenna obecność Boga, który osądza wybory ludzi. Nasze serca zwracamy do Niego, «rozjemcy pomiędzy ludami» oraz «sędziego dla licznych narodów» (tamże), aby błagać o sprawiedliwą i pokojową przyszłość dla wszystkich. Niech będzie to zachętą dla każdego z nas do dalszej stałej modlitwy i rzeczywistego zaangażowania w budowę świata, w którym egoizm zostanie zastąpiony przez solidarność i miłość.

4. Naglące wezwanie do nawrócenia, modlitwy i solidarności zawiera się również w moim Orędziu na Wielki Post, opublikowanym kilka dni temu, którego tematem jest piękne zdanie zaczerpnięte z Dziejów Apostolskich: «Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu» (20, 35).

Jak widać, jedynie taki sposób myślenia pozwoli nam zbudować porządek społeczny nie opierający się na kruchej równowadze sprzecznych interesów, lecz na prawym i solidarnym poszukiwaniu dobra wspólnego. Chrześcijanie niczym zaczyn powołani są do tego, by tworzyć i szerzyć styl bezinteresowności w każdym środowisku życia, przyczyniając się w ten sposób do prawdziwego rozwoju moralnego i cywilizacyjnego społeczeństwa. Napisałem w związku z tym: «Odmawianie sobie nie tylko tego, co zbyteczne, ale też czegoś więcej, aby podzielić się z potrzebującymi, prowadzi do zaparcia się siebie, bez którego nie ma autentycznego życia chrześcijańskiego» («L'Osservatore Romano», wyd. polskie, n. 3/2003, s. 6).

5. Oby ten dzień modlitwy i postu w intencji pokoju, którym rozpoczynamy Wielki Post, przyniósł owoce w postaci konkretnych gestów pojednania. Poczynając od środowisk rodzinnych, a kończąc na wspólnocie międzynarodowej, niech każdy czuje się i będzie współodpowiedzialny za budowanie pokoju. A Bóg pokoju, przenikający zamysły serc i nazywający swe dzieci «wprowadzającymi pokój» (por. Mt 5, 9), nie zapomni tego wynagrodzić (por. Mt 6, 4. 6. 18).

Powierzmy te nasze pragnienia wstawiennictwu Dziewicy Maryi, Królowej Różańca Świętego i Matki Pokoju. Niechaj weźmie nas Ona za rękę i towarzyszy nam podczas najbliższych czterdziestu dni na drodze do Paschy, abyśmy mogli kontemplować zmartwychwstałego Pana.

Życzę wszystkim dobrego i owocnego Wielkiego Postu!

Do Polaków uczestniczących w audiencji generalnej:

Drodzy bracia i siostry. Serdecznie pozdrawiam was i waszych najbliższych. Rozpoczynamy dzisiaj Wielki Post. Liturgia Środy Popielcowej przypomina nam o kruchości ziemskiej egzystencji człowieka i świata. Zachęca do spojrzenia na życie w świetle męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Wzywa wszystkich wierzących do nawrócenia. Czyni to słowami św. Pawła: «W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem» (2 Kor 5, 20).

Tegoroczna Środa Popielcowa jest jednocześnie dniem modlitw i postu w intencji pokoju na świecie. Wierzę, że na dialog w sprawie pokoju nie jest nigdy za późno. Dlatego o tę modlitwę i post proszę wszystkich. Niech to będzie konkretny gest, znak ludzi wierzących, znak włączenia się w misję, by przypomnieć światu, że na pokój nigdy nie jest za późno.

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.

opr. mg/mg