Boże piękno w dziełach człowieka

We wtorek 9 listopada 2004 r. członkowie Akademii Papieskich zebrali się w Auli Synodalnej na IX Sesji Publicznej, poświęconej roli piękna w spotkaniu wiary chrześcijańskiej z kulturami naszych czasów. Sesję rozpoczęło wprowadzenie kard. Paula Pouparda, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Kultury i Rady Koordynacyjnej Akademii Papieskich. W obradach wzięli udział członkowie Papieskiej Akademii Teologicznej, Papieskiej Akademii św. Tomasza z Akwinu, Papieskiej Akademii Niepokalanej, Papieskiej Międzynarodowej Akademii Maryjnej, Papieskiej Znamienitej Akademii Sztuk Pięknych i Literatury Mistrzów przy Panteonie, Papieskiej Akademii «Cultorum Martyrum» i Papieskiej Rzymskiej Akademii Archeologii. Przy okazji tego spotkania została wręczona nagroda Akademii Papieskich, przyznawana nowym talentom bądź młodym naukowcom, artystom oraz instytucjom, pracującym nad krzewieniem humanizmu chrześcijańskiego i popierającym rozwój nauk kościelnych. W tym roku nagrodę przyznano benedyktyńskiemu opactwu Keur Moussa w Senegalu. Medalami pontyfikatu zostały odznaczone Szkoła Filmowa «Ipotesi Cinema» (Hipoteza Kino), założona i prowadzona przez Ermanna Olmiego, oraz międzyuczelniany chór z Rzymu pod dyrekcją ks. Massima Palombelli SDB. Podczas IX Sesji Publicznej abp Leonardo Sandri, substytut do spraw ogólnych Sekretariatu Stanu, odczytał przemówienie papieskie, którego tekst zamieszczamy poniżej.

Czcigodni Bracia w biskupstwie i kapłaństwie, szanowni Ambasadorzy, drodzy Bracia i Siostry!

1. Cieszę się, że mogę was pozdrowić z okazji IX Sesji Publicznej Akademii Papieskich, która jest najbardziej uroczystym momentem w waszej bogatej działalności w tym roku.

Pozdrawiam w sposób szczególny kard. Paula Pouparda, przewodniczącego Rady Koordynacyjnej Akademii Papieskich, i dziękuję mu za oddanie, z jakim pełni tę funkcję. Pozdrawiam również biskupów, ambasadorów, kapłanów i obecnych tu przedstawicieli Akademii Papieskich oraz wszystkich, którzy zechcieli przybyć na to spotkanie.

Wiara inspiracją sztuki

2. Temat dzisiejszej sesji publicznej Akademii Papieskich jest bardzo doniosły: Via pulchritudinis jako płaszczyzna sprzyjająca spotkaniu między wiarą chrześcijańską i kulturami naszych czasów, a także jako ważne narzędzie formacji młodych pokoleń.

W ciągu dwóch tysięcy lat swoich dziejów Kościół na różne sposoby szedł drogą piękna, które wyrażało się w dziełach sztuki sakralnej, towarzyszących modlitwie, liturgii, życiu rodzin i wspólnot chrześcijańskich. Wspaniałe arcydzieła architektury, obrazy, rzeźby, iluminacje, dzieła muzyczne, literackie i teatralne oraz inne dzieła sztuki, niesłusznie uznawane za «pomniejsze», stanowią zbiór prawdziwych skarbów, które przemawiając językiem piękna i symboli, pozwalają nam zrozumieć, że między wiarą i sztuką, twórczością człowieka i dziełem Boga, Twórcy wszelkiego prawdziwego piękna, istnieje głęboka harmonia.

3. Czy dziedzictwo artystyczne współczesnej ludzkości byłoby tak wielkie, gdyby wspólnota chrześcijańska nie inspirowała i nie wspierała twórczości licznych artystów, podsuwając im jako wzór i źródło natchnienia piękno Chrystusa, wspaniałość Ojca?

Aby jednak piękno mogło być widoczne w całym swym blasku, musi być połączone z dobrym i świętym życiem; oznacza to, że należy poprzez świętość Jego dzieci ukazywać w świecie jaśniejące oblicze Boga dobrego, wspaniałego i sprawiedliwego.

Tego właśnie domaga się Jezus od swoich uczniów w Kazaniu na Górze: «Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie» (Mt 5, 16). Jeśli świadectwo chrześcijan ma wywierać wpływ również na współczesne społeczeństwo, musi sycić się pięknem, by jasno wyrażać piękno Bożej miłości.

O nowy humanizm chrześcijański

4. Zwracam się w sposób szczególny do was, drodzy akademicy i artyści! Waszym zadaniem jest rozbudzać miłość do wszystkiego, co stanowi prawdziwy wyraz ludzkiego geniuszu, a także odbicie Bożego piękna.

Jak podkreśliłem w Liście do artystów, «Kościół żywi nadzieję, że współpraca [z wami] (...) przyniesie naszej epoce nową 'epifanię' piękna oraz pomoże zaspokoić we właściwy sposób potrzeby chrześcijańskiej wspólnoty» (n. 10). Zawsze bądźcie świadomi tej swojej misji, a Pan niech wam pomaga jak najskuteczniej ją wypełnić.

Wszystkim akademikom, a zwłaszcza członkom Papieskiej Znamienitej Akademii Szuk Pięknych i Literatury Mistrzów przy Panteonie wyrażam wdzięczność i uznanie za ich dotychczasową działalność, z nadzieją, że wkład wszystkich przyczyni się do szerzenia nowego humanizmu chrześcijańskiego, który dążąc do prawdziwego piękna, będzie je wskazywał wszystkim jako drogę dialogu i pokoju między narodami.

5. A teraz na wniosek Rady Koordynacyjnej Akademii Papieskich mam zaszczyt przyznać doroczną nagrodę Akademii Papieskich benedyktyńskiemu opactwu Keur Moussa z Senegalu, w którym benedyktyni pochodzący z macierzystego opactwa w Solesmes poznają tradycje afrykańskie, zachowując przy tym wiernie dziedzictwo liturgiczne tradycji Kościoła.

Pragnę również wręczyć medale pontyfikatu Szkole Filmowej Ipotesi Cinema, założonej i kierowanej przez Ermanna Olmiego, w uznaniu dla jej pedagogii opartej na prawdziwym humanizmie, a także międzyuczelnianemu chórowi z Rzymu, prowadzonemu przez ks. Massima Palombellę, za uświetnianie liturgii i wkład w rozwój kultury muzycznej.

Każdego z was i różne instytucje, których jesteście członkami, zawierzam matczynej opiece Najświętszej Maryi Panny, którą wzywamy jako Tota Pulchra — «Cała Piękna». Zapewniam was o mojej pamięci w modlitwie i z serca udzielam wszystkim Błogosławieństwa Apostolskiego.

opr. mg/mg