Ku odrodzeniu waszego Kościoła

10 lutego Ojciec Święty spotkał się z biskupami z Białorusi przybyłymi do Watykanu z wizytą «ad limina». W ich imieniu głos zabrał kard. Kazimierz Świątek, który podziękował Papieżowi za spotkanie, będące wyrazem szczególnej troski, jaką otacza Kościół na Białorusi. «Wizyta 'ad limina Apostolorum', druga od momentu odnowienia struktur i hierarchii kościelnej, pozwala nam, biskupom, przedstawić Stolicy Apostolskiej aktualny stan Kościoła katolickiego na Białorusi, jego osiągnięcia oraz problemy, z którymi boryka się w swojej działalności. Oto najważniejsze dane statystyczne obrazujące stan naszego Kościoła w okresie do 31 grudnia 2001 r.: 1,2 mln wiernych, 400 parafii, 360 kapłanów (w tym 160 białoruskiego pochodzenia), 100 neoprezbiterów, 160 zakonników cudzoziemców, 350 zakonnic (w tym 140 rodzimych), 150 seminarzystów. Wybudowane i odbudowane w ostatnich latach kościoły i inne obiekty sakralne pozwalają skupić działalność duszpasterską na budowaniu i odtwarzaniu duchowego Kościoła w duszach wiernych, prześladowanych w niedalekiej przeszłości przez reżim ateistyczno-materialistyczny. Obrady synodu w trzech diecezjach oraz trzyletni program duszpasterski umocniły i pogłębiły proces odrodzenia Kościoła katolickiego na Białorusi. Nowa ewangelizacja tworzy wspólnoty ewangelizowane i ewangelizujące, wyróżniające się chrześcijańskim świadectwem i kościelnym autentyzmem». W przemówieniu Jan Paweł II podkreślił, że po trudnej epoce prześladowań Kościoła trzeba myśleć o przyszłych zadaniach, zwracając uwagę na duszpasterstwo rodzin, młodzieży, powołań do kapłaństwa i życia konsekrowanego, a także problemy ekumeniczne.

1. «Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie» (J 13, 34). Słowa te, które w Wieczerniku Jezus powierzył apostołom jako swój testament, wciąż rozbrzmiewają w naszych sercach, drodzy i czcigodni bracia w biskupstwie!

Witajcie w domu Piotra apostoła! Z miłością witam każdego z was. W sposób szczególny pozdrawiam ciebie, księże kardynale, pasterzu metropolii mińsko-mohylewskiej. Dziękuję serdecznie za słowa, które skierowałeś do mnie nie tylko w imieniu współbraci, ale również całej społeczności katolickiej na Białorusi. Pozdrawiam was, umiłowani biskupi Grodna, Pińska i Witebska. Z miłością myślę o małej, ale jakże dynamicznej wspólnocie katolickiej obrządku bizantyjskiego, spadkobierczyni dziedzictwa św. Jozafata, i pozdrawiam przewielebnego wizytatora apostolskiego ad nutum Sanctae Sedis, na co dzień roztaczającego nad nią opiekę.

Miłość Chrystusa jednoczy nas, Jego miłość powinna przenikać nasze życie i duszpasterską posługę, pobudzając do umacniania naszej wierności Ewangelii oraz do coraz bardziej ofiarnego wypełniania misji apostolskiej, którą Pan nam powierzył.

Priorytety duszpasterskie

2. Zachowuję wciąż żywe wspomnienie naszego spotkania w kwietniu 1997 r. Świadomość, że po trwającej kilkadziesiąt lat «zimie» ostrych prześladowań w życiu waszego Kościoła zapanowała prawdziwa wiosna, była dla mnie źródłem głębokiej radości. Widoczne były jeszcze wówczas następstwa systemowej ateizacji mieszkańców waszego kraju, a zwłaszcza młodzieży, całkowitego niemal rozbicia struktur kościelnych, zamykania ośrodków formacji chrześcijańskiej. Dzięki Bogu, ta trudna epoka już się zakończyła i od kilku lat jesteśmy świadkami postępującego i napawającego otuchą odrodzenia.

W ostatnim pięcioleciu synody, które odbyły się w archidiecezji mińskiej oraz diecezjach pińskiej i witebskiej, pozwoliły wam lepiej określić duszpasterskie priorytety i wypracować plany apostolskie odpowiadające zróżnicowanym potrzebom lokalnym. Tym razem przybyliście, by przedstawić mi rezultaty waszej ofiarnej pracy duszpasterskiej, za które wraz z wami dziękuję Panu, Jego miłosierdziu i Opatrzności.

3. Trzeba teraz myśleć o przyszłych zadaniach. Przede wszystkim o rodzinie, która również na Białorusi przeżywa, niestety, poważny i głęboki kryzys. Najbardziej pokrzywdzone są w tej sytuacji dzieci, grozi im bowiem, że jego skutki będą odczuwać przez całe życie. Pragnę dodać wam odwagi i was pokrzepić, przypominając słowa, które skierowałem 25 stycznia do tak wielu rodzin uczestniczących w IV Światowym Spotkaniu Rodzin w Manili. Trzeba konsekwentnie i z przekonaniem dawać świadectwo prawdzie o rodzinie opartej na małżeństwie. Jest ona wielkim darem, niezbędnym dla życia, rozwoju i przyszłości ludzkości. Przekażcie rodzinom na Białorusi zadania, które powierzyłem rodzinom całego świata: niech Ewangelia stanie się podstawową regułą rodziny, a każda rodzina niech będzie kartą Ewangelii pisaną dla naszych czasów.

4. Wasz kraj liczy prawie dziesięć milionów mieszkańców. Wielu z nich żyje w miastach. Choć Białoruś jest krajem, który ucierpiał mniej niż inne w okresie przemian postsowieckich, procesy integracji z innymi krajami kontynentu europejskiego zachodziły w nim bardzo powoli. Konsekwencją opóźnień w zakresie przekształceń gospodarczych, a przede wszystkim w rolnictwie, jest rosnące nieustannie ubóstwo. Ze względu na koncentrację ludności w miastach duszpasterska praca Kościoła jest bardzo wymagająca. Dotyczy to zwłaszcza Mińska, w którym mieszka już ponad 20 procent społeczeństwa.

Jednym z waszych priorytetów jest duszpasterstwo ludzi młodych, którzy coraz liczniej napływają do miast w poszukiwaniu pracy. Największy w historii kryzys demograficzny, który przeżywa wasz kraj, stanowi wyzwanie, na które trzeba odpowiedzieć głosząc «Ewangelię życia». Zjawiska patologiczne, a wśród nich alkoholizm, który ostatnio się jeszcze bardziej rozpowszechnił, wymagają natychmiastowej i skutecznej reakcji. Kościół katolicki, choć jest mniejszością w tym kraju, stara się odpowiedzieć na wszystkie te potrzeby, korzystając z własnych środków i struktur. Zachęcam was, drodzy bracia, abyście nadal szli tą drogą, a przy tej okazji pragnę też podziękować zagranicznym organizacjom katolickim, przede wszystkim włoskim i niemieckim, za okazaną wam pomoc i współpracę.

5. «Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało» (Mt 9, 37). Gdy patrzymy na ogrom pracy, która nas czeka, przychodzą nam na myśl słowa wypowiedziane przez Jezusa. Co robić? Odpowiedź daje nam Ewangelia: «Proście — mówi Chrystus — Pana żniwa, żeby wyprawił robotników na swoje żniwo» (Mt 9, 38). Przede wszystkim modlitwa. Trzeba coraz żarliwiej błagać o Bożą pomoc i tak wychowywać wiernych, aby modlitwa stała się najważniejszym momentem pośród wszystkich zajęć każdego dnia. Przyczyni się do tego rozpoczęte przez was dzieło przekładu na język białoruski tekstów sakralnych, a zwłaszcza Mszału Rzymskiego.

Muszę jeszcze wspomnieć o waszych wysiłkach w zakresie formacji kandydatów do kapłaństwa i do życia konsekrowanego, zwłaszcza w dwóch wyższych seminariach duchownych w Grodnie i w Pińsku. Pragnę też podkreślić konieczność duchowej opieki nad samymi kapłanami pracującymi w duszpasterstwie. Współpraca z duchowieństwem i zakonnikami pochodzącymi z sąsiedniej Polski jest obecnie niezbędna i na pewno przyczyni się do umocnienia wspólnoty katolickiej w waszym kraju.

Na zakończenie pragnę nawiązać do kwestii dialogu ekumenicznego z Kościołem prawosławnym. W waszym kraju zawsze współistniały katolicyzm i prawosławie, nierzadko członkowie tej samej rodziny należą do różnych Kościołów i dlatego potrzebują opieki również ze strony Kościoła katolickiego. Niech Pan dalej kieruje waszymi krokami na drodze umacniania wzajemnego szacunku i współpracy.

W tym roku przypada 380. rocznica męczeńskiej śmierci św. Jozafata, abpa Połocka, którego krew uświęciła białoruską ziemię. Niech wspomnienie jego męczeństwa będzie dla wszystkich źródłem wierności Chrystusowi i Jego świętemu Kościołowi.

Pod opieką Maryi

6. Wszystkich zawierzam Maryi, Theotókos. Proszę Ją, aby strzegła was, czcigodni i umiłowani bracia, oraz waszych najbliższych współpracowników, którymi są kapłani, zakonnicy i zakonnice, seminarzyści, świeccy biorący czynny udział w apostolstwie, oraz całą wspólnotę katolicką na Białorusi. Niech czuwa nad wszystkimi i nad każdym, razem z waszymi świętymi patronami. Ja zaś zapewniam was o codziennej modlitwie i z serca wam błogosławię.

opr. mg/mg