Ku odnowie duszpasterstwa migrantów

20 listopada 2003 r. Jan Paweł II przyjął na audiencji w Sali Klementyńskiej uczestników V Światowego Kongresu Duszpasterstwa Migrantów i Uchodźców, zorganizowanego w Rzymie w dniach 17-22 listopada przez Papieską Radę ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących. Uczestniczyli w nim przedstawiciele niemal 100 Kościołów lokalnych, korpus dyplomatyczny akredytowany przy Stolicy Apostolskiej oraz oficjalne delegacje Wspólnoty anglikańskiej, Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopola, Światowej Federacji Luterańskiej i Światowej Rady Kościołów. W przemówieniu powitalnym przewodniczący Papieskiej Rady ds. Migrantów i Podróżujących kard. Stephen Fumio Hamao zwrócił uwagę na ekumeniczny charakter kongresu i znaczenie obecności delegacji innych wyznań chrześcijańskich: «W pełni podzielają oni nasze poglądy na temat dramatycznej sytuacji migrantów. Nasza współpraca w tej dziedzinie — inspirowana, jak wierzymy, przez Ducha Świętego — daje siłę wszystkim uczniom Jezusa Chrystusa, aby bardziej zbliżyli się do Niego i do siebie nawzajem». W przemówieniu Ojciec Święty przedstawił migracje jako znak czasu, który zobowiązuje do odpowiedniego przystosowania duszpasterstwa osób przebywających z dala od ojczyzny i do głoszenia Dobrej Nowiny tym, którzy jej jeszcze nie znają.

Eminencje, drodzy Bracia Biskupi, umiłowani Bracia i Siostry w Chrystusie!

1. Pokój wam! Z radością witam was dzisiaj w tym miejscu. Pozdrawiam zwłaszcza przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących kard. Stephena Fumio Hamao i dziękuję mu za uprzejme słowa, jakie skierował do mnie w waszym imieniu. Pozdrawiam z radością wszystkich obecnych tu kardynałów i biskupów, a w szczególności braci i siostry z innych Wspólnot chrześcijańskich. Korzystając z okazji, jaką jest ten V Światowy Kongres, zapewniam was także o głębokiej więzi duchowej z migrantami, uchodźcami, ludźmi przesiedlonymi oraz studentami obcokrajowcami na całym świecie, którym staracie się nieść pomoc.

Praca mająca na celu stworzenie dobrych warunków życia licznym osobom, które z różnych przyczyn nie mieszkają w swojej ojczyźnie, otwiera ogromne pole nowej ewangelizacji, do której powołany jest cały Kościół. Istotną przesłanką do podjęcia tego zadania jest uznanie dobrowolnego bądź niezamierzonego przemieszczania się wielu rodzin w obecnych czasach.

Wobec nowych potrzeb duszpasterstwa migrantów

2. Kościół wciąż stara się odpowiadać na znaki czasu; wymaga to ciągłego odnawiania zaangażowania duszpasterskiego. Papieska Rada, czerpiąc natchnienie z Konstytucji apostolskiej Exsul familia papieża Piusa XII oraz w myśl nauczania Soboru Watykańskiego II, przygotowuje obecnie Instrukcję, w której podejmie kwestię nowych potrzeb duchowych i duszpasterskich migrantów i uchodźców oraz przedstawi zjawisko migracji jako okazję do upowszechniania dialogu i pokoju, jak również głoszenia Ewangelii.

Na szczególną uwagę zasługuje obecnie ekumeniczny aspekt migracji, dotyczący chrześcijan nie będących w pełnej komunii z Kościołem katolickim, a także międzyreligijny wymiar migracji, zwłaszcza w odniesieniu do wyznawców islamu. Jestem przekonany, że Instrukcja sprosta tym wymogom i zwróci uwagę na konieczność wdrażania programu duszpasterskiego uwzględniającego nowe sytuacje oraz przypomni, że duszpasterze są zawsze zobowiązani do pełnej współpracy z hierarchią lokalną.

Na nowo rozpoczynać od Chrystusa

3. W tym właśnie kontekście został wybrany temat waszego kongresu: «Na nowo rozpoczynać od Chrystusa. Ku odnowie duszpasterstwa migrantów i uchodźców». Obierając za punkt wyjścia mój List apostolski Novo millennio ineunte, zamierzacie rozważyć aktualne wyzwania w świetle słowa Bożego i nauczania Kościoła, kładąc szczególny nacisk na miłosierdzie oraz na tajemnicę Eucharystii, zwłaszcza jej niedzielnej celebracji. Zachęcam was do podjęcia tego zadania i przypominam, że nie chodzi nam o formułę, lecz o Osobę i pewność, jaką nam daje: «Ja jestem z wami przez wszystkie dni» (Mt 28, 20).

Dlatego też jeszcze raz powtarzam, że wszelka odnowa duszpasterstwa nie polega na opracowywaniu «'nowego programu'. Program już istnieje: ten sam co zawsze, zawarty w Ewangelii i w żywej Tradycji. Jest on skupiony w istocie rzeczy wokół samego Chrystusa, którego mamy poznawać, kochać i naśladować, aby żyć w Nim życiem trynitarnym i z Nim przemieniać historię, aż osiągnie swą pełnię» (Novo millennio ineunte, 29). Chodzi tu o wspólne głoszenie Chrystusa, które musi «docierać do ludzi, kształtować wspólnoty, głęboko na nie oddziaływać poprzez świadectwo o wartościach ewangelicznych, składane także w życiu społecznym i kulturze» (tamże).

Apel do sprawujących władzę

4. Poszanowanie godności człowieka, migranta i uchodźcy, należy okazywać właśnie na płaszczyźnie społecznej i kulturalnej. Z tego względu ponownie wzywam wszystkie państwa do przestrzegania międzynarodowej konwencji o ochronie praw pracujących migrantów i ich rodzin, która weszła w życie 1 lipca 2003 r. Apeluję również do władz państwowych o przestrzeganie traktatów międzynarodowych dotyczących uchodźców. Ochrona praw człowieka musi być zagwarantowana w każdym społeczeństwie obywatelskim i wszyscy chrześcijanie winni się w nią zaangażować.

5. Dziękując za pracę Papieskiej Radzie ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących oraz za wsparcie wszystkim jej współpracownikom, dzielę się z wami tymi refleksjami i życzę owocnych obrad w ciągu najbliższych dni. Wam oraz wszystkim osobom powierzonym waszej szczególnej opiece udzielam Błogosławieństwa Apostolskiego jako rękojmi siły i pokoju w naszym Panu Jezusie Chrystusie.

opr. mg/mg