Duszpasterski wymiar jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski

Kiedy przed kilku laty rodziła się myśl, aby w 2016 roku podjąć temat 1050. rocznicy chrztu księcia Mieszka I — jak powszechnie mówimy — chrztu Polski, pojawiały się głosy, że to przecież żaden jubileusz, że co dopiero, przed pół wiekiem, przeżywaliśmy Milenium i nie uda się tego wydarzenia tak uczcić, jak w 1966 roku. Dobrze się jednak stało, że nie posłuchaliśmy tych sugestii i podjęliśmy prace zmierzające do przygotowania obchodów jubileuszowych. Istnieje bowiem jedna podstawowa różnica pomiędzy sytuacją społeczno-polityczną przed 50 laty a dzisiaj. Wówczas nie było możliwe, abyśmy wspólnie z władzami państwowymi świętowali początki Kościoła i państwowości na naszych ziemiach. Ówczesny system władzy deprecjonował znaczenie i rolę Kościoła u początków państwa polskiego. Władze PRL urządzały własne obchody milenijne, wyśmiewając i umniejszając znaczenie Kościoła. Nie zezwoliły także na przyjazd Ojca Świętego na centralne obchody Milenium. Nie udało się jednak skłócić narodu polskiego z Kościołem. Dziś żyjemy w zupełnie innej sytuacji społeczno-politycznej. Jesteśmy wdzięczni Panu Bogu, że sprawił, iż została wysłuchana modlitwa papieża Jana Pawła II z jego pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny: zstąpił Duch Święty i odnowił oblicze tej ziemi. Po pięćdziesięciu latach możemy dziś świętować razem: Kościół i władze państwowe. Oba podmioty mają prawo do własnych środków wyrazu, ale ważne jest, że wspólnie uznajemy, iż u początków Kościoła i państwowości na naszej ziemi leży doświadczenie religijne — chrzest księcia Mieszka I.

Program duszpasterski (2013-2017)

Jubileusz 1050. rocznicy chrztu Polski zainspirował Komisję Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski do przygotowania programu duszpasterskiego nawiązującego do tego wydarzenia. Przez Chrystusa, z Chrystusem, w Chrystusie. Przez wiarę i chrzest do świadectwa — to hasło programu przygotowanego na lata 2013-2017. Stał się on propozycją pastoralnej drogi, w której pogłębiamy wiarę w Jezusa Chrystusa — Wierzę w Syna Bożego (2013/2014), podejmujemy wysiłek nawrócenia — Nawracajcie się  i wierzcie w Ewangelię (2014/2015), przeżywamy tajemnicę chrztu świętego — Nowe życie w Chrystusie (2015/2016) i dzielimy się doświadczeniem wiary — Idźcie i głoście (2016/2017). Koncepcja programu duszpasterskiego prowadzi do odkrywania i pogłębiania duchowości chrzcielnej. Priorytetem jest głoszenie kerygmatu, co prowadzi do nawrócenia i wyboru Jezusa Chrystusa jako Pana i Zbawiciela. W programie zaproponowano przeprowadzenie w parafiach rekolekcji ewangelizacyjnych z przepowiadaniem kerygmatu, w których uczestnicy mogli publicznie zadeklarować, że pragną, aby Jezus królował w ich życiu. Te ćwiczenia duchowe miały prowadzić do powstania grupy formacyjnej dorosłych pragnących pogłębiać swoją relację z Panem Bogiem. W roku obecnym (Nowe życie w Chrystusie — 2015/2016) koncentrujemy się na odkrywaniu znaczenia chrztu w życiu chrześcijanina. Wbrew pozorom mamy wiele do zaoferowania wiernym, którzy w wieku niemowlęcym przyjęli chrzest. Podejmowaliśmy już te zagadnienia, pisząc na łamach „Mszy Świętej” o znaczeniu wody czy odnowieniu przymierza chrzcielnego.

Centralne obchody jubileuszu

W tym roku przeżyjemy centralne wydarzenia jubileuszu chrztu Polskie w Gnieźnie i Poznaniu w dniach od 14 do 16 kwietnia 2016 roku. Będą to uroczystości centralne z udziałem władz kościelnych i państwowych oraz zaproszonych gości. Pierwszego dnia (14.04.2016 r.) w Gnieźnie pragniemy dziękować za łaskę wiary, odnawiać przymierze chrzcielne i posyłać na misje tych, którzy w Centrum Formacji Misyjnej przygotowują się do wyjazdu na placówki misyjne w różne części świata. Otrzymają oni krzyże misyjne, które co roku przekazywane są w Gnieźnie w uroczystość św. Wojciecha. Na drugi dzień (15.04.2016 r.) w Poznaniu będą miały miejsce centralne obchody państwowe: Zgromadzenie Narodowe z Prezydentem Rzeczpospolitej Polskiej, z Rządem, Sejmem i Senatem. Tego dnia będziemy modlić się za Ojczyznę, prosząc Boga o wierność duchowym korzeniom, z których wyrastamy. Zarówno w Gnieźnie, jak i w Poznaniu towarzyszyć nam będzie — podobnie jak w 1965 roku — Jasnogórski Obraz Nawiedzenia. I wreszcie w ostatni dzień (16.04.2016 r.) będziemy świętować na INEA Stadionie w Poznaniu, prosząc Boga, aby rozpalił w nas entuzjazm wiary, byśmy ponieśli doświadczenie Boga w następne pokolenia. Przejdziemy wspólnie ścieżkę katechumenalną, głosząc i przyjmując na nowo kerygmat, podziękujemy za wspólnotę Kościoła, uwielbimy Boga za imię chrześcijańskie, jakie otrzymaliśmy na chrzcie świętym, i odnowimy przymierze chrzcielne. Będzie to miało wymiar ekumeniczny, ponieważ Polska jest jednym z niewielu miejsc na świecie, gdzie na mocy wspólnej deklaracji wszystkich wspólnot chrześcijańskich uznajemy wzajemnie chrzest przyjęty w tych wspólnotach. Wszystko to w powiązaniu z nauczaniem, świadectwem i pieśnią uwielbienia Pana Boga za wielkie rzeczy, które nam uczynił. Punktem centralny tego dnia będzie uroczysta Eucharystia, celebrowana przez legata papieskiego kardynała Pietro Parolina, watykańskiego sekretarza stanu, z chrztem dwóch dorosłych osób. Na zakończenie Mszy Świętej zostaną pobłogosławione młode świeckie osoby, które otrzymają także krzyże na posługę nowej ewangelizacji w naszym kraju. Wszystko zakończy musical Jesus Christ Superstar wystawiony przez Teatr Muzyczny w Poznaniu.

Jubileusz w parafii

Centralnym wydarzeniem jubileuszu 1050. rocznicy chrztu Polski w parafii będzie Wigilia Paschalna, czyli Noc Zmartwychwstania, kiedy corocznie wraz z całym Kościołem odnawiamy przymierze chrzcielne. Wszystko zależy od wspólnot parafialnych, jak przygotują się do tego wydarzenia i jak będą je celebrować. Nie chodzi tu o wymyślanie czegoś poza bogatym porządkiem liturgii Wigilii Paschalnej. Bardziej chodzi o włączenie wielu parafian w przygotowanie i celebrowanie tych pięknych tajemnic. Według ścieżki formacyjnej duszpasterstwa młodzieży przygotowującej młodych na Światowe Dni Młodzieży w Krakowie to właśnie młodzież powinna licznie uczestniczyć w tej celebracji, dziękując za chrzcielne wszczepienie w Chrystusa. Tym doświadczeniem będą się później dzielić z gośćmi przybywającymi na Tydzień Misyjny w diecezji czy podczas centralnych obchodów w Krakowie.

Jubileuszowa droga chrzcielna

W celu pogłębienia świadomości chrztu świętego Komisja Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski przygotowała Jubileuszową drogę chrzcielną, czyli materiały duszpasterskie na pierwsze niedziel miesiąca do grudnia 2015 roku do listopada 2016 roku, w których rozważamy różne aspekty chrztu świętego według treści ścieżkikatechumenalnej, czyli drogi przygotowania dorosłych do chrztu. Pomoce duszpasterskie zawierają bardzo szczegółowe opracowanie liturgii Mszy Świętych pierwszych niedziel miesiąca z uwzględnieniem różnych grup wiekowych uczestników. Materiały zawierają także pomoce duszpasterskie służące dobremu przygotowaniu i celebrowaniu Triduum Paschalnego, zwłaszcza Wigilii Paschalnej. Znajdziemy tam także pomoce do przygotowania w parafii triduum przed uroczystością jubileuszowego zawierzenia wspólnoty Matce Bożej, co zaplanowane jest na uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej 26 sierpnia 2016 roku. Polscy biskupi zawierzą Kościół i naszą Ojczyzną opiece Matki Bożej w dniu 3 maja bieżącego roku na Jasnej Górze.

Jubileusz chrztu w Roku Miłosierdzia

Jubileusz chrztu Polski zbiega się z obchodem Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia i Światowymi Dniami Młodzieży w Krakowie. Nie wiedzieliśmy wcześniej, że papież Franciszek ogłosi te wydarzenia. Pojawiały się głosy, że nie da się połączyć tych tematów, że wydarzenia te są dla siebie jakby konkurencyjne. Uważam, że to co się stało, trzeba traktować jako zrządzenie Bożej Opatrzności. Przecież dla każdego z nas godzina miłosierdzia Bożego wybiła po raz pierwszy w chwili naszego chrztu, a nasze zjednoczenie z Chrystusem upoważnia nas i uzdalnia do dzielenia się entuzjazmem wiary, co jest celem spotkania młodych z całego świata w mieście Świętej Siostry Faustyny i Świętego Jana Pawła II. Dzięki inicjatywie Ojca Świętego Franciszka możemy jeszcze głębiej zrozumieć naszą chrześcijańską misję w świecie, by być miłosiernymi, jak miłosierny jest Ojciec. Papież zachęca, wręcz jest to jego pragnieniem, abyśmy w tym szczególnym roku przyjrzeli się realizacji w naszym życiu uczynków miłosiernych  względem ducha i względem ciała. Mamy tu wiele do zrobienia, począwszy od świadomości tego, o jakie uczynki chodzi, po ich realizację w codzienności. Stanowi to szansę przechodzenia od kultycznego przeżywania naszej wiary do praktykowania jej w szarej codzienności życia.

Moja pierwsza godzina miłosierdzia

Jubileusz 1050. rocznicy chrztu Polski uświadamia nam, że dla księcia Mieszka I godzina miłosierdzia Bożego wybiła prawdopodobnie 14 kwietnia 966 roku, kiedy przypadała Wielkanoc. Ilu z katolików w Polsce wie, kiedy wybiła dla nich pierwszy raz w życiu godzina miłosierdzia? Ilu zna datę swojego chrztu? Niestety, niewielu. Potrafimy od małego dziecka wyrecytować, gdzie i kiedy przyszliśmy na świat, ale daty chrztu nie znamy. Nie jest to dla nas ważne. Rok jubileuszu chrztu Polski jest dobrą okazją, abyśmy zmienili nasze nastawienie do tego wydarzenia. Warto poznać datę i miejsce swego chrztu, dowiedzieć się, kto nas ochrzcił i uczynić ten dzień ważnym w przeżywaniu naszej wiary. Trzeba ten dzień świętować, dziękując Bogu za zjednoczenie z Chrystusem i włączenie do wspólnoty Kościoła. Warto być tego dnia na Mszy Świętej, przyjąć Komunię Świętą, nawiedzić — jeśli to możliwe — kościół, gdzie stoi chrzcielnica będąca znakiem naszego nowego narodzenia do życia w łasce.

Nasza tożsamość chrzcielna

Wydarzenia tego roku stają się okazją do odkrycia naszej tożsamości chrzcielnej. Na czym ona polega? Św. Paweł powie, że przeszliśmy przez śmierć, aby narodzić się do nowego życia jako przybrane dzieci Boże. Śmierć, której doświadczyliśmy na chrzcie świętym, to udział w zbawczej śmierci Chrystusa. Przez braterstwo z Chrystusem stajemy się dziećmi samego Boga, mamy przywilej i prawo mówić do Niego: Ojcze. Tak się przecież modlimy: Ojcze nasz... Na mocy zjednoczenia z Chrystusem jesteśmy równi w godności i działaniu na rzecz królestwa Bożego. Oznacza to, że chrześcijanin otrzymuje największą godność w godzinie swego chrztu. Dojrzewając, trzeba ją odkrywać, cieszyć się nią i jej strzec, aby przez złe życiowe decyzje nie sprzeniewierzyć się misji, do której Bóg nas powołał, byśmy dzielili się doświadczeniem Boga. Na chrzcie świętym zostaliśmy namaszczeni olejem krzyżma, który uzewnętrznia namaszczenie Duchem Świętym, abyśmy byli zdolni podjąć potrójną misję Chrystusa, w którą zostaliśmy włączeni: misję kapłańską, prorocką i królewską. Mamy stawać się darem dla Boga i naszych bliźnich, mamy mówić, że należymy do Boga, że On w nas żyje, i mamy królować jak Chrystus poprzez służbę. On spalił się dla nas w doskonałej ofierze na drzewie krzyża na Golgocie, a obmywając uczniom nogi w Wieczerniku, pokazał, że królowanie oznacza służbę. Wiele mamy do zrobienia w naszym duszpasterstwie i formacji teologicznej, aby odkrywać prawdę o równej godności wszystkich ochrzczonych oraz o tym, że droga kariery w Kościele jest tylko w jedną stronę: w dół, to znaczy w służbę.

Od wielkich celebracji do codziennego życia

Od początku planowania jubileuszowych uroczystości osoby odpowiedzialne za te zadania wyraźnie podkreślały, że najważniejsze jest odkrycie tego, czym chrzest jest dla nas dzisiaj i jak poniesiemy to doświadczenie spotkania z Chrystusem w przyszłość, w następne pokolenia. Jubileusze są ważne. Trzeba być świadomym własnych korzeni i dziękować Bogu za wielkie rzeczy, które dla nas uczynił. Ale przed nami misja zasiewania Dobrej Nowiny w serca tych, którzy idą po nas. To od naszego pokolenia zależy, czy Polska będzie dalej chrześcijańska i jak zmieniać się będzie świat, gdzie Polacy będą żyli. Temu przede wszystkim służyć ma jubileusz chrztu Polski. Obyśmy nie zmarnowali tej szansy rozbudzenia w nas entuzjazmu wiary. Biada nam, jeśli pozostaniemy „chrzcielnymi niewypałami”.

opr. ab/ab