Granice w relacjach małżeńskich: Intruzi

Henry Cloud, John Townsend

Granice w relacjach małżeńskich

Jak mówić NIE, które umacnia małżeństwo

Wszystkim małżeństwom,
które z odwagą podejmują trud określania granic,
by móc lepiej i mądrzej kochać

Oficyna Wydawnicza „Vocatio” Warszawa
Tytuł oryginału Boundaries in Marriage
ISBN 978-83-7492-005-6

Intruzi

Po ogólnym omówieniu zagadnienia intruzów wkradających się do małżeństwa zajmiemy się tymi, którzy osłabiają więź małżeńską i wskażemy, jak można się przed nimi bronić. Twoje małżeństwo może być od nich wolne lub gościć ich wszystkich. Niezależnie od sytuacji należy pamiętać, że intruzi nie są owocem, korzeniem ani prawdziwym problemem, któremu należy stawić czoła. Zajmijcie się prawdziwymi przyczynami, a intruzi przestaną was od siebie oddzielać.

Poniższa lista intruzów wkradających się do małżeństwa nie ma charakteru pełnego, bowiem nie starczyłoby na to miejsca. Oprócz wymienionych istnieją inni, na przykład rodzice, telewizja, internet, sport lub zakupy. Wszyscy oni powinni zostać ocenieni pod kątem wpływu, jaki wywierają na małżeństwo, mniej zaangażowanego partnera oraz pod kątem sposobów dochodzenia do kompromisu umożliwiającego obojgu małżonkom doświadczanie miłości i rozwój.

Praca

Wszyscy znamy typowy problem męża pracoholika i żony, która uważa, że partner bardziej niż ją kocha swoją karierę. Bardzo często oprócz problemu wynikającego z „zawodowego romansu” jednego z małżonków istnieją inne. Oto kilka przykładów innych problemów, które mogą tworzyć tło sytuacji:

Trudności z nawiązaniem kontaktu emocjonalnego. Brak umiejętności nawiązywania kontaktów na płaszczyźnie emocjonalnej może skłonić męża do ucieczki w świat pracy zawodowej, w którym czuje się bardziej kompetentny. Żona powinna pomóc małżonkowi przyznać się do tego problemu i opanować sztukę nawiązywania emocjonalnej łączności z innymi.

Potrzeba pochwały. Mąż może być zaaferowany sobą i zamiast konfrontacji domagać się od małżonki afirmacji z powodu wykonywanej pracy.

Żona powinna mu pomóc cenić miłość bardziej od wyrazów podziwu, by mógł zrezygnować z domagania się ciągłych pochwał.

Brak poczucia bezpieczeństwa. Żona może czuć się zraniona i wycofywać w świat kariery zawodowej, w którym łatwiej jej nawiązać więcej pozytywnych relacji. Oboje małżonkowie potrzebują pomocy, aby uczynić małżeństwo na tyle bezpieczne, by nie musieli bać się konfliktów.

Brak wolności.

Mąż może być władczą osobą, a żona potwierdzać własną wolność jedynie poprzez uciekanie od niego. Małżonek powinien popracować nad poszanowaniem granic wytyczonych przez żonę, zaś ona nauczyć się sztuki bezpośredniego komunikowania swoich potrzeb.

We wszystkich opisanych sytuacjach rozwiązaniem nie jest rezygnacja z kariery zawodowej, lecz praca nad własnym charakterem i problemami w relacji z partnerem.

Przyjaciele

Bardzo często małżonkowie mają poczucie, że rozdzielili ich przyjaciele, nawet jeśli łączą ich z nimi „bezpieczne”, platoniczne relacje. Żona może „rozkwitać” w gronie przyjaciółek i ziewać znudzona w obecności małżonka. Mąż może zawsze znajdować czas na spotkanie z kolegami, unikając jednocześnie spędzania czasu sam na sam z żoną. Może się też pojawić postać fałszywego „najlepszego przyjaciela”, który dzieli małżonków. U podłoża problemu leżą na ogół następujące sprawy:

Powierzchowny charakter relacji międzyludzkich. Jeden z małżonków jest bardziej „szeroki” niż „głęboki” — potrafi nawiązywać powierzchowne kontakty, a jednocześnie boi się bliskości. Być może trzeba mu pomóc uporać się z lękiem przed porzuceniem lub zranieniem.

Krzywdy doznane w małżeństwie.

Małżonek mógł doświadczyć odrzucenia na głębszym poziomie relacji z partnerem. Na przykład mąż może krytykować wady żony, jej słabości, impulsywne reakcje lub potrzeby. Wówczas żona może realizować się w kontaktach z przyjaciółmi. Mąż powinien popracować nad umiejętnością zaakceptowania małżonki takiej, jaka jest, jednocześnie pozwalając na kontakty z przyjaciółkami, które są niezbędne dla jej rozwoju.

Odrzucenie przez małżonka.

Egocentryczny mąż może odkryć, że jego żona nie jest doskonała i zacząć inwestować w przyjaciół. Małżonkowie muszą zrezygnować z perfekcjonistycznych oczekiwań wobec siebie nawzajem i uczynić swoje życie „wystarczająco dobrym”, nawet jeśli nie może ono być idealne.

Tajemnice przed małżonkiem.

Czasami jeden ze współmałżonków czuje się zraniony, ponieważ partner prowadzi za jego plecami rozmowy ze swoimi przyjaciółmi. W idealnych warunkach małżonkowie nie powinni mieć przed sobą żadnych sekretów. Im głębsza relacja, tym większa umiejętność stawienia czoła prawdzie o drugiej osobie. Niektóre słabe związki powinny jednak wykorzystać zdrową pomoc duszpasterską lub terapeutyczną do wzmocnienia więzi i rozwijania umiejętności samodzielnego radzenia sobie z problemami.

Przyjaciele są skarbem dla każdego małżeństwa. Jeśli małżonkowie pracują nad swoimi problemami, przyjaciele nie stwarzają zagrożenia, lecz są darem, który zbliża do siebie partnerów.

Jeśli małżonkowie pracują nad swoimi problemami,
przyjaciele nie stwarzają zagrożenia, lecz są darem,
który zbliża do siebie partnerów.

Dzieci

Dzieci są intruzem stanowiącym integralną część małżeństwa. Potrzebują od rodziców tak wiele i tak często! Jednak małżonkowie, którzy przedkładają rodzicielskie obowiązki ponad własne małżeństwo, pakują się tarapaty. Oto przykład kilku problemów, które mogą leżeć u podłoża wspomnianej trudności:

Ukrywanie problemów z bliskością za kontaktami z dziećmi.

Małżonkowie mogą mieć problemy z wzajemną bliskością lub dominacją, a jednocześnie unikać ich rozwiązania. Ponieważ nie można poświęcić dzieciom zbyt wiele czasu (jeśli nie wierzycie, zapytajcie je o to!), stają się one osią związku. W takiej sytuacji małżonkowie powinni przedyskutować konflikty w bezpiecznej atmosferze i rozpocząć pracę nad ich rozwiązaniem.

Nadmierne utożsamianie się z dziećmi.

Niektórzy rodzice mają przesadne poczucie winy i odpowiedzialności za życie swoich dzieci, dlatego trudno im wypuścić je z rąk. Uważają, że partner zdoła znieść zaniedbanie z ich strony i poświęcają się bez reszty rodzicielstwu. Tacy rodzice muszą zapewnić dzieciom wolną przestrzeń i czas odpowiednio do ich wieku, aby mogły stać się odrębnymi osobami, a małżonkowie mogli stworzyć bliższą więź.

Lepsze wytyczenie granic w relacji z dziećmi niż w relacji z małżonkiem. Małżonek często myśli: „Jeśli mąż (żona) nie słucha tego, co mam do powiedzenia, przynajmniej dzieci mnie wysłuchają”. W konsekwencji przesadnie angażuje się w relację z dziećmi, ponieważ zwracają one uwagę na to, co mówi. Tacy małżonkowie powinni popracować nad poszanowaniem granic partnera oraz zadbaniem o to, aby czuł się on wolny i kochany.

Błędne wyobrażenia na temat wychowania dzieci i małżeństwa.

Niektórzy ludzie nie mogą pojąć faktu, że wychowanie dzieci jest zadaniem tymczasowym, zaś małżeństwo trwałym. Jeden z przyjaciół powiedział mi kiedyś: „Żyjemy w kulturze dzieciocentrycznej, a ja chciałbym, aby stała się ona raczej kulturą rodzinocentryczną”. Być może małżonkowie powinni odpowiednio skorygować wyznawane wartości.

Wychowanie dzieci jest zadaniem tymczasowym,
zaś małżeństwo trwałym.

Związki pozamałżeńskie

Najbardziej bolesny intruz — romans jednego z partnerów — oznacza podzwonne dla wielu małżeństw zmagających się z problemami. Sądzimy, że podobnie jak w przypadku wcześniej wymienionych problemów, zdrada małżeńska jest tragicznym symptomem innych trudności. Oto kilka z nich:

Poczucie pustki w małżeństwie.

Niektórzy małżonkowie nawiązują romans, aby z obcą osobą stworzyć więź, jakiej nie udało im się nawiązać z partnerem.

Żądanie, aby małżonek traktował nas tak, jakbyśmy byli doskonali.

Czasami osoba o skłonnościach narcystycznych odrzuca partnera, ponieważ ten dostrzega jej niedoskonałości, a następnie znajduje sobie kogoś, kto ją podziwia.

Syndrom ofiary­kata­wybawiciela

. Jeden ze współmałżonków odgrywa rolę bezbronnej ofiary, drugi kata. Ofiara szuka wybawcy, który ochroni ją przed „tym draniem” (przynajmniej do czasu, aż wybawca nie zacznie przejawiać pewnych braków).

Problemy na tle granic

. Jeden ze współmałżonków nie potrafi określić granic w małżeństwie. Zdrada jest jedynym sposobem, w jaki potrafi powiedzieć „nie” partnerowi. Inaczej mówiąc, jest to jedyna rzecz, w której nie uległ drugiemu.

Wszystkie te przykłady wskazują na istnienie poważnych problemów w małżeństwie. Nie wierzymy w to, że rozwód jest automatycznym sposobem rozwiązania problemu zdrady. Jeśli winowajca okaże szczerą skruchę, zerwie romans i okaże trwałą gotowość do pracy nad sobą, zdrada może przerodzić się w wezwanie do osiągnięcia dojrzałości.

Nawet jeśli będziemy pracowali nad ochronieniem małżeństwa przed intruzami, nie uchronimy się przed nieporozumieniami. W następnym rozdziale wyjaśnimy, jak skutecznie radzić sobie z różnymi konfliktami pojawiającymi się w życiu małżeńskim.

opr. mg/mg