Globalizacja - więcej dobra czy zła?

Nad tym problemem zastanawiali się dziennikarze katoliccy z całego świata podczas XIX Światowego Kongresu Międzynarodowej Katolickiej Unii Prasy (UCIP), który odbywał się od 17 do 23 września br. we Fryburgu szwajcarskim.

Na Kongres, przebiegający pod hasłem "Media wobec wyzwań globalizacji", przyjechało prawie 500 dziennikarzy pracujących w mediach kościelnych i świeckich. Najliczniejszą grupę stanowili uczestnicy z Afryki, następnie z Ameryki Południowej i Azji. Te proporcje są bardzo zbliżone do demograficznego profilu katolicyzmu na świecie, co znalazło również wyraz w wyborach do władz UCIP-u. Nowym przewodniczący został 57-letni profesor dziennikarstwa z Brazylii Ismar de Oliveira Soares, który zastąpił na tym stanowisku Teresę Ee-Chooi z Malezji.

Liczna reprezentacja przedstawicieli krajów tzw. Trzeciego Świata sprawiła, że na problem globalizacji patrzono przede wszystkim z pozycji zagrożeń ekonomicznych.

Dramatycznie brzmiało wystąpienie hinduskiego publicysty, który przedstawił zagadnienie wpływu globalizacji na rynek pracy. W Indiach w ciągu ostatnich lat kilka międzynarodowych koncernów zamknęło swoje fabryki, wskutek czego kilkadziesiąt milionów ludzi straciło źródło utrzymania. Rozgoryczenia podziałem świata na biednych i bogatych (do czego przyczynia się globalizacja) nie kryli też Afrykańczycy. Ostrze krytyki wymierzone było w Europę, która - zdaniem wielu dyskutantów - dorobiła się swojego bogactwa dzięki wielowiekowej polityce kolonialnej. Podczas obrad pojawiały się nawet głosy postulujące wypłacenie przez kraje Europy stosownych odszkodowań.

O pozytywnych aspektach globalizacji mówili przede wszystkim przedstawiciele mediów europejskich i amerykańskich. Gorącą dyskusję wywołało wystąpienie Jeana-Marie Messiera z Francji, prezesa "Vivendi Universal" - drugiego pod względem wielkości koncernu medialnego na świecie. Mówił on, opierając się na własnym doświadczeniu, w jaki sposób można zachować kulturową tożsamość różnych grup i narodów.

Tygodniowe obrady UCIP-u można by podsumować postulatem z referatu francuskiego biskupa diecezji Poitiers Alberta Rouet, który przedstawił koncepcję "humanitarnej globalizacji". Znalazło to swój wyraz w końcowej rezolucji Kongresu. Głosi ona, że zadaniem dziennikarzy katolickich na całym świecie jest rozwijanie dialogu, wspieranie pokoju, którego nie da się osiągnąć "bez sprawiedliwości społecznej". Uczestnicy Kongresu potępili akty terroru wobec cywilnej ludności USA i ostrzegli, że nienawiść i odwet nie są środkami służącymi do rozwiązywania problemów.

Kongres UCIP-u nie był pozbawiony napięć, wywołanych przede wszystkim różnicami w pojmowaniu katolickiej tożsamości tej organizacji. Pierwszym tego przejawem było uczczenie pamięci ofiar terrorystycznego zamachu w USA piosenką "Imagine" Johna Lennona, co wywołało negatywną reakcję wielu uczestników Kongresu.

UCIP dokonał również zmiany w swoim statucie, umożliwiając członkostwo w organizacji również niekatolikom, jeśli tylko "utożsamiają się oni z celami organizacji", opartej na wartościach Ewangelii. Zmianę przegłosowano mimo prośby obecnego na Kongresie abp. Johna Foleya, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, który prosił o czas dla wypowiedzenia się w tej kwestii Stolicy Apostolskiej.

Końcowa rezolucja Kongresu nie zawiera również bezpośredniego odniesienia do nauczania Ojca Świętego i do katolickiej nauki społecznej, co postulował red. Paweł Zuchniewicz z Radia Plus. Jedynym polskim akcentem na XIX Kongresie UCIP-u było przyznanie wyróżnienia za fotografię prasową Aldonie Piekarskiej, współpracującej z miesięcznikiem "Więź" oraz Caritas Polską. Najwyższe odznaczenie UCIP-u "Złoty Medal" otrzymał wietnamski tygodnik "Cong Giao va dan toc", za to, że mimo nacisków politycznych promuje wolność myśli, prawa człowieka i pojednanie.

UCIP został założony w 1927 r. Przez Stolicę Apostolską jest uznawana za autonomiczną, międzynarodową katolicką organizację zawodową. Watykan mianuje między innymi asystenta kościelnego spośród trzech zaproponowanych przez organizację kandydatów. Obecnie członkami UCIP-u są dziennikarze ze 120 krajów świata.

opr. mg/mg