Pożar lasu to jedna z najgroźniejszych klęsk żywiołowych. Największe nasilenie tego zjawiska na terenach leśnych występuje wiosną oraz pod koniec wakacji. Groźne pożary występują w latem, zwłaszcza podczas długich okresów bez opadów deszczu, z wysokimi temperaturami powietrza i silnymi podmuchami wiatrów oraz wiosną, gdy warstwa suchych liści na dnie lasu potrafi sięgać do wysokości kolan.
„Las płonie szybko, a rośnie powoli” – mówi Michał Gzowski, rzecznik prasowy Lasów Państwowych.
Co jest najczęstszą przyczyną pożarów?
Niestety, to człowiek najczęściej odpowiada za ponad 90% pożarów lasów. Przyczyną ich wybuchania jest wczesnowiosenne wypalanie roślinności, nieostrożność ludzi. To też wynik nagminnego naruszania przepisów przeciwpożarowych: używania ognia otwartego w lasach: palenie papierosów, ognisk, używania grilli w miejscach do tego nieprzeznaczonych.
Zdarzają się również pożary będące skutkami wypadków i awarii, w tym linii energetycznych i transportu kołowego. W naszych warunkach jedyną naturalną przyczyną pożarów w lasach są wyładowania atmosferyczne, które stanowią nawet do 5 proc. przypadków. Ciekawostką jest fakt, że podczas intensywnych opadów deszczu towarzyszących burzom pożary takie zostają zauważone czasami nawet po kilku dniach od uderzenia pioruna w drzewo!
Jak leśnicy chronią las przed ogniem?
By chronić las przed ogniem Lasy Państwowe opracowały system ochrony przeciwpożarowej, który obejmuje zarówno szczegółowo opracowaną instrukcję ochrony przeciwpożarowej lasu, jak i wyposażenie niezbędne do obserwacji i przeciwdziałania pożarom.
Jednym z podstawowych narzędzi do prognozowania wystąpienia ognia w lesie jest określanie stopnia zagrożenia pożarowego. W lasach szacuje się je na podstawie metody IBL. Codziennie w godzinach 9.00 i 13.00 w wybranych punktach prognostycznych (stacjach) mierzy się wilgotność ściółki i powietrza. Stopnie określa się od 0 (brak zagrożenia) do 3 (zagrożenie duże). Kiedy mamy do czynienia z sytuacją nadzwyczajną - dużym zagrożeniem wystąpienia pożaru - nadleśniczy może wprowadzić okresowy zakaz wstępu do lasu. Dzieje się tak w momencie, gdy przez 5 kolejnych dni wilgotność ściółki mierzona o godz. 9.00 jest niższa od 10%.
Co zrobić, gdy widzisz, że pali się las??
Przede wszystkim zachować spokój i działać racjonalnie. Należy zaalarmować osoby będące w strefie zagrożenia oraz niezwłocznie zawiadomić właściwe służby ratownicze - numery telefonów alarmowych są bezpłatne i czynne całodobowo, to jest poprzez numer 998 najbliższą Państwową Straż Pożarną lub poprzez jednolity Europejski Numer Alarmowy 112 (alarmujemy właściwe Wojewódzkie Centrum Powiadamiania Ratunkowego).
W zgłoszeniu należy podać możliwie najdokładniej gdzie się pali, co się pali i ile się pali (np.: pali się ściółka w starszym lesie iglastym koło parkingu przy drodze asfaltowej za miejscowością X w stronę wsi Y, można wskazać punkt charakterystyczny otoczenia, jeśli jest taka możliwość, można również podać pozycję GPS. Poinformujmy, czy występuje zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego, czy nie widać innych zagrożeń. Podajemy swoje nazwisko i imię oraz numer telefonu jako powiadamiającego o pożarze. Nie odkładamy telefonu do czasu uzyskania potwierdzenia zgłoszenia przez dyspozytora, być może zajdzie potrzeba udzielenia dodatkowych informacji. Oczywiście należy wykonywać polecenia przekazywane przez dyspozytora lub służbę dyżurną.
Palenie ognisk w lesie oraz w odległości do 100 m od granicy lasu jest zabronione. Rozpalenie ogniska na terenach leśnych możliwe jest tylko w miejscach specjalnie do tego przeznaczonych i odpowiednio przygotowanych.