Licheń. Wniebowzięcie NMP w artystycznym ujęciu

Najstarsze dowody pochodzą już z II w., i pojawiły się w kontekście kultu zmarłych, których dzień śmierci traktowano jako narodziny dla nieba. Po soborze efeskim (431) podkreślano w Kościele znaczenie dnia, w którym Maryja zakończyła swój ziemski żywot, jak podaje tradycja - w wieku 52 lat.

    W myśli teologicznej uwzględniano trzy fazy wniesienia Maryi do chwały - przejście, zaśnięcie i wniebowzięcie. Od początku uważano, iż dokonały się one w okolicy Jerozolimy, w miejscu położonym przy drodze do Betlejem, gdzie pierwotnie znajdował się kościół Kathisma. Inna tradycja przyjęła jako miejsce Wniebowzięcia podnóże Góry Oliwnej, gdzie ok.450 r. cesarzowa Eudoksja wzniosła świątynię.

    W Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym, znajduje się piękna grafika ukazująca Maryję unoszoną przez Anioły do nieba wraz z ciałem, jej autorem jest Lucas Vorstermans (junior) (1624-1667) a powstała  według obrazu Anthonego Van Dycka (1599-1641). Datuje się ją na lata 1639-1666. Jest to miedzioryt. Prezentowana grafika wpisuje się idealnie w nurt przedstawień Maryi opartych na Złotej Legendzie.

    Wieloaspektowość i wielowątkowość treści zawartych w dogmacie o Wniebowzięciu NMP doprowadziła do ukształtowania w sztuce wielu odmian ikonograficznych tego tematu. Wyraźnie widoczny jest związek ikonografii z tekstami literackimi.  Syntetyczna opowieść o Wniebowzięciu Maryi utworzona na podstawie Złotej Legendy która inspirowała pokolenia artystów, w tym także Lucasa Vorstermansa, twórcę przedstawianej grafiki, brzmi :

    Kiedy Maryja uczuła wielka tęsknotę za Synem, ukazał Jej się anioł z gałązka z Raju i zapowiedział wejście do Nieba. Wkrótce stawili się w cudowny sposób wezwani apostołowie, których Maryja pobłogosławiła i pożegnała się z nimi. Po czym spoczęła na łożu. Kiedy nadeszła pora, dzięki składając Bogu, oddała ducha. Wtedy Chrystus kazał aniołom wnieść duszę Matki do Raju. Uczniowie pogrzebali ciało w ogrodzie koło Getsemanii. Kiedy po trzech dniach przyszli, nie zastali ciała w grobie gdyż zostało wzięte do Nieba. Grób wypełniały kwiaty białych róż. Tomasz nie był obecny przy tych wydarzeniach i nie uwierzył w opowieść apostołów, dlatego Maryja zarzuciła mu z nieba pasek, którym była przepasana Jej suknia w chwili Zaśnięcia. W niebie Matka Boża została przyjęta do chwały poprzez koronacje i zasiada na tronie obok swego Syna.

    Najstarszym znanym przedstawieniem Wniebowzięcia jest metalowy enkolpion w kształcie krzyża, datowany na VI-VII w., powstały w Italii a znajdujący się obecnie w zbiorach Działyńskich na zamku w Goluchowie.