Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień

„Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień, którego główny obchód stanowi Triduum Paschalne” – przypomina ks. prof. Piotr Kulbacki z Wydziału Teologii KUL. W początkach Kościoła chrześcijanie gromadzili się na nocnym czuwaniu w Wigilię Paschalną. Z czasem obchody pamiątki męki i zmartwychwstania Jezusa objęły cały tydzień i przybrały formę, jaką znamy dziś. 

Wykładowca KUL wskazuje, że celebracja Wielkiego Tygodnia w formie, jaką znamy, ma swoje korzenie w Jerozolimie: „Doroczne świętowanie Paschy rozwijało się wokół celebracji rozbudowanego nocnego czuwania z soboty na Niedzielę Zmartwychwstania” – Wigilii Paschalnej.

Szczególny charakter te obchody miały w Jerozolimie, gdzie wydarzenia zbawcze (męka, śmierć, złożenie do grobu, zmartwychwstanie) wiązano z odpowiednimi datami czy miejscami. Ich zasadnicza forma ukształtowała się tam już w IV wieku, a następnie upowszechniła się w całym świecie chrześcijańskim. Naukowiec przypomina, że obchody Wielkiego Tygodnia relacjonuje w swym pamiętniku podróży do Ziemi Świętej pątniczka Egeria już w IV w.

Jednym z elementów tych obchodów stała się radosna procesja z Betanii do Jerozolimy mająca charakter radosnego powitania Chrystusa. „Początkowo odbywała się ona u progu Wielkiego Tygodnia już w sobotę wieczorem” – tłumaczy ks. prof. Kulbacki. Dziś odbywa się ona u końca czterdziestodniowego przygotowania do obchodu misterium paschalnego, w Niedzielę Palmową i poprzedza Eucharystię. Radosnej procesji towarzyszą śpiewy psalmów o królowaniu Boga oraz hymn do Chrystusa Króla. W ten dzień kapłan zakłada szaty koloru czerwonego podkreślającego królewskość Mesjasza i Jego uniżenie w męce. „Formuła pobłogosławienia gałązek palmowych mówi o radości pójścia za Chrystusem Królem aż do wiecznego Jeruzalem, względnie o zjednoczeniu z Chrystusem w przynoszeniu Bogu owoców dobrych uczynków” – wskazuje teolog.

W trakcie Mszy św. czytany lub śpiewany, często z udziałem chóru, jest opis Męki Pańskiej. „Akcentuje to zbawczy wymiar Pasji i umożliwia lepszą percepcję długich tekstów biblijnych Ewangelii synoptycznych relacjonujących ostatnie dni i godziny przed męką Zbawiciela” – podkreśla ksiądz profesor. Przypomina również, że w tradycji ludowej Niedzieli Palmowej, czyli Męki Pańskiej, towarzyszą liczne obrzędy o charakterze folklorystycznym, np. konkursy palm. Dawniej w Niedzielę Palmową po sumie w wielu kościołach w Polsce odbywały się przedstawienia pasyjne.