Amerykańscy katolicy nie wierzą w eucharystyczną obecność Chrystusa? Instytut badawczy Vinea mówi: sprawdzam!

Nowe badanie wykazało, że proporcje są dokładnie odwrotne niż to, co sugerowało badanie sprzed 5 lat: 69% katolików uczęszczających na mszę wierzy w rzeczywistą obecność Jezusa w Eucharystii. To poddaje w wątpliwość wyniki poprzedniego badania i każe zastanowić się nad kwestią języka, którego używamy w duszpasterstwie i teologii. Stosunkowo niewielka zmiana wyrażenia, którym posługujemy się w kwestiach wiary może bowiem spowodować zasadniczo różne reakcje.

W tym przypadku kluczowe okazało się lepsze i bardziej precyzyjne sformułowanie pytania zadawanego w ankiecie. W 2022 r. Vinea przebadała 2200 osób, dając połowie respondentów oryginalne sformułowania, takie jak we wcześniejszej ankiecie Pew Research, drugiej zaś pytania poprawione. Badanie prowadzone było przez niezależną firmę badawczą, co podkreśla Hans Plate, założyciel Vinea Research.

Pierwotne pytania z badania Pew (2019) brzmiały następująco:

Podczas katolickiej mszy chleb i wino...

a. Faktycznie (ang. actually) stają się ciałem i krwią Jezusa Chrystusa

b. Są symbolami ciała i krwi Jezusa Chrystusa.

Zmienione pytania Vinea, biorące pod uwagę fakt, że Katechizm Kościoła Katolickiego opisuje Jezusa jako „prawdziwie obecnego” w Eucharystii, brzmią następująco:

Które z poniższych najlepiej opisuje katolickie nauczanie na temat chleba i wina używanych do Komunii?

a. Jezus Chrystus jest prawdziwie obecny w chlebie i winie Eucharystii

b. Chleb i wino są symbolami Jezusa, ale Jezus nie jest w nich prawdziwie obecny

c. Nie jestem pewien

Zadano także odrębne pytanie, sprawdzające, czy ankietowany utożsamia się z oficjalnym nauczaniem Kościoła:

Niezależnie od oficjalnego nauczania Kościoła katolickiego, w co osobiście wierzysz na temat chleba i wina używanych do Komunii?

a. Jezus Chrystus jest prawdziwie obecny w chlebie i winie Eucharystii.

b. Chleb i wino są symbolami Jezusa, ale Jezus nie jest prawdziwie obecny.

Szef Vinea Research zwraca uwagę, że wśród ich respondentów, którzy dostali oryginalne pytania sformułowane przez Pew, tylko 41% wyraziło wiarę w rzeczywistą obecność, nieco więcej niż wcześniej, ale na zbliżonym poziomie jak w przypadku poprzedniego badania. Natomiast wśród tych, którzy otrzymali poprawione pytania, 69% wyraziło wiarę w realną obecność Chrystusa w Eucharystii. Różnica jest olbrzymia i pokazuje, jak ważne w przypadku kwestii dotyczących wiary jest posługiwanie się właściwym językiem. Właściwym – to znaczy precyzyjnym, a jednocześnie – zrozumiałym dla odbiorcy. Olbrzymia większość wierzących nie jest bowiem zawodowymi teologami, nie śledzi sporów teologicznych i w przypadku zadania nieprecyzyjnego pytania będzie po prostu zdezorientowana.

Nietrudno byłoby sobie wyobrazić, jakie byłyby wyniki badania, gdyby kazano wierzącym wybierać między transsubstancjacją a transsygnifikacją lub transfinalizacją (to pierwsze to termin tradycyjnie stosowany w katolickiej teologii, kolejne – to współczesne teologiczne próby ujęcia tego samego, ale odmiennym językiem).

Interesujące są także wyniki badania wskazujące na różnice między katolikami uczęszczającymi regularnie na Eucharystię a tymi, którzy nie chodzą do kościoła. Wśród tych ostatnich tylko 51% wyraziło wiarę w Rzeczywistą Obecność. Trudno jednak spodziewać się innej odpowiedzi u osób, które nie są nawet „niedzielnymi katolikami”, a w kościele można ich spotkać tylko przy okazji ich własnego chrztu, ślubu i pogrzebu. Wśród katolików chodzących do kościoła co niedzielę poziom wiary w realną obecność Chrystusa wynosi 81 procent, a wśród najbardziej zaangażowanych, którzy chodzą częściej niż raz w tygodniu – aż 92 procent.

Zdecydowana większość katolików biorących udział w badaniu – 88%, którzy byli świadomi nauczania Kościoła na temat Eucharystii, również stwierdziła, że to jest to, w co sami wierzą, czyli utożsamia się z nauczaniem Kościoła.

„Wskazuje to na fakt, że w przypadku osób wybierających «tylko symbol» chodzi nie tyle o odrzucenie nauczania Kościoła, co o bycie źle poinformowanym” – wyjaśnia szef Vinea Research.

Tim Glemkowski, dyrektor generalny amerykańskiego Krajowego Kongresu Eucharystycznego, mówi, że jest wdzięczny instytutowi badawczemu za przeprowadzone badania. Dowodzą one, że:

„Katolicy kochają i wierzą w Rzeczywistą Obecność. Tłumnie więc wychodzą, aby spotkać się z Naszym Panem w Eucharystii, gdy przechodzi przez kraj wzdłuż tras Narodowej Pielgrzymki Eucharystycznej”.

Jednym z celów Kongresu oraz Pielgrzymki jest, aby:

„przygotować uczniów Chrystusa do wyjścia i dzielenia się dobrą nowiną o Chrystusie Eucharystycznym ze światem. Będzie to nadal podstawowa misja organizacji Krajowego Kongresu Eucharystycznego, gdy zakończymy odrodzenie i pójdziemy naprzód”.

Źródło: CNA