I pielgrzymka 1979 - punkt wyjścia do budowania idei jedności i integracji europejskiej

W niepublikowanym przemówieniu (5 czerwca na Zamku Królewskim odbędzie się prezentacja książki z przemówieniem i jego krytycznym opracowaniem) do Rady Głównej Episkopatu Polski, wygłoszonym na Jasnej Górze 5 czerwca 1979 r. Jan Paweł II mówił: „Cały Zachód jest obciążony kompleksami, wielorakimi kompleksami. Jest w pewnym sensie ideologicznie rozłożonym. Zaczyna się obecnie trochę wydobywać. Myślę, że cała ta inicjatywa Parlamentu Europejskiego, jednoczenia się Europy jest po to, żeby się z tego kompleksu wydobyć”. W swoich słowach Jana Paweł II odniósł się do pierwszych bezpośrednich i powszechnych wyborów do Parlamentu Europejskiego, które odbywały się w dniach 7-10 czerwca 1979 r.

Zdaniem dr. Andrzeja Grajewskiego tezę o braku odporności Zachodu na przeciwstawienie się ofensywie krajów komunistycznych kard. Karol Wojtyła stawiał już wcześniej, m.in. na podstawie własnych doświadczeń z czasów młodości oraz późniejszych kontaktów z zachodnimi hierarchami i intelektualistami.

Warto też odnotować, iż w trakcie audiencji dla członków Parlamentu Europejskiego 5 kwietnia 1979 r. Jan Paweł II zachęcał do budowania coraz większej jedności Europy i przekraczania własnych partykularyzmów. Zadawał też aktualne do dziś pytania; „W jaki sposób można by dojść do szeroko pojętego braterstwa, bez utraty wartościowych własnych tradycji danego kraju czy regionu? W jaki sposób można by rozbudowywać struktury koordynujące, bez zmniejszania odpowiedzialności własnej struktur podstawowych lub pośrednich? W jaki sposób można by pozwolić jednostkom, rodzinom, wspólnotom miejscowym, narodowościom realizować ich prawa i obowiązki w obrębie Wspólnoty Europejskiej, ukierunkowanej ku reszcie świata oraz ku krajom biednym , mając na względzie szeroko pojmowane dobro wspólne w celu osiągnięcia większej harmonii?”.

Prelegenci: ks. prof. Jacek Grzybowski, dr Paweł Machalski; moderator: Andrzej Brzeziecki (Tygodnik Powszechny)

Ks. prof. Jacek Grzybowski – doktor habilitowany filozofii, prof. UKSW. Wykłada filozofię kultury, filozofię polityki i historię filozofii na Wydziale Filozofii UKSW i w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Warszawsko-Praskiej. Autor: Miecz i Pastorał. Filozoficzny uniwersalizm sporu o charakter władzy. Tomasz z Akwinu i Dante Alighieri (2006), Jacques Maritain i nowa cywilizacja chrześcijańska (2007), Byt, tożsamość, naród. Próba wyjaśnienia formuły „tożsamość narodowa” w perspektywie metafizyki (2012).

Dr Paweł Machalski – absolwent wydziałów: Politologii i Studiów Międzynarodowych oraz Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Doktor nauk politycznych, wykładowca akademicki, członek Rady Programowej TVP 3 Bydgoszcz. Autor: Europa samorządna. Samorząd terytorialny w wybranych państwach Unii Europejskiej (II wydanie z 2018), Samorząd terytorialny w systemie administracji publicznej (2017).

Andrzej Brzeziecki – publicysta, dziennikarz, historyk, ekspert w tematyce wschodniej, redaktor naczelny „Nowej Europy Wschodniej”. Wieloletni dziennikarz, a obecnie współpracownik „Tygodnika”. Autor i współautor książek: Przed Bogiem (2005), Białoruś - kartofle i dżinsy (2007), Ograbiony naród ‒ rozmowy z intelektualistami białoruskimi (2008), Lekcje historii PRL ‒ w rozmowach (2009). W roku 2016 został laureatem Nagrody im. Jerzego Turowicza oraz był finalistą Nagrody im. Kazimierza Moczarskiego i Nagrody im. Jana Długosza. Członek rady Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.

Komentarze:

Ks. prof. Jacek Grzybowski (28 maja 2019)

Czterdziesta rocznica pierwszej wizyty Jana Pawła II w Polsce stawia nas nie tylko w obowiązku przypomnienia tego historycznego wydarzenia, które wtedy przemieniło ludzkie serca i rozpoczęło w naszym kraju i w Europie proces przemian. Powrót do tekstów i treści jakie wybrzmiały prawie pół wieku temu, w innym kraju, w innym świecie i powiedziane były do innych ludzi, jest okazją do postawienia trudnych pytań o to, co stało się z nauczaniem polskiego papieża i czy treści sprzed czterdziestu lat mają w sobie tę moc, by poruszyć nas również i dziś?

Dr Paweł Machalski (28 maja 2019)

Następstwa odwlekanej przez władze PRL pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski okazały się jeszcze bardziej przełomowe niż najśmielsze prognozy. Podróż apostolska z 1979 r. rozbudziła ducha narodu, wzmagając nastroje patriotyczne i poczucie wspólnoty. Stała się zarzewiem „Solidarności”, a w konsekwencji także zapowiedzią dekady prowadzącej do szerokich zmian ustrojowych.

dr Bartosz Wieczorek

Specjalista ds. badań naukowych

źródło: Centrum Myśli Jana Pawła II