In Vitro. Życie za życie - wstęp

Łukasz Szymański In Vitro Życie za życie ISBN: 978-83-61533-85-6 wyd.: Wydawnictwo PETRUS 2008

Wybrane fragmenty Wstęp Zagrożenie życia embrionów ludzkich   w niektórych praktykach klinicznych

Wstęp

Znany amerykański pisarz, Edwin Black, jedną ze swoich książek opatrzył sugestywnym tytułem Wojna przeciw słabym. W swoim dziele dokonał przeglądu dziejów eugeniki, czyli nauki o doskonaleniu rasy ludzkiej. Do jej istoty należało m.in. eliminowanie istnień ludzkich, które nie spełniały określonych kryteriów (np. osób dotkniętych ciężkimi nieuleczalnymi schorzeniami fizycznymi czy psychicznymi). Parafrazując nieco jego myśl, można by powiedzieć, że współczesne działania w dziedzinie biomedycyny, niosące ze sobą różne formy zagrożenia życia istoty ludzkiej w stadium embrionalnym, są również swego rodzaju wojną przeciw słabym. W wojnie tej przegranym jest zawsze ten, który nie może sam się bronić — człowiek nienarodzony, stąd niezwykle ważną wydaje się świadomość tego zjawiska u tych, którzy w tej wojnie mogą przyjść z pomocą bezbronnemu. Najnowsze zdobycze nauk, takich jak biologia, genetyka, medycyna, czy biotechnologia, niewątpliwie zasługują na podziw. Dzięki cennym odkryciom i wynalazkom medycyna współczesna dysponuje wieloma narzędziami, które pozwalają na bardzo wczesną diagnostykę i terapię schorzeń, które jeszcze do niedawna uważane były za nieuleczalne. Wśród osiągnięć, z których korzystają nauki medyczne, wymienić należy także metodę zapłodnienia in vitro, czy odkrycia związane z komórkami macierzystymi.

Najnowsze „narzędzia”, będące na usługach współczesnej medycyny, sprawiły, że w obszarze jej oddziaływań znalazł się człowiek w najwcześniejszych fazach rozwoju. Kilkukomórkowy embrion ludzki poddawany bywa różnorodnym procedurom, które oprócz pozytywnych aspektów, niosą ze sobą poważne zagrożenia dla jego życia. Ich pole poszerza się wraz z rosnącym dostępem do wspomnianych „zdobyczy” nauk biomedycznych, przyczyniając się tym samym do uśmiercania wielu istnień ludzkich. Analiza tych zagrożeń jest przedmiotem naszej refleksji. Chcemy zastanowić się nad różnymi konsekwencjami współczesnych praktyk klinicznych, takich jak: diagnostyka prenatalna, sztuczne zapłodnienie, czy eksperymenty na zarodkach ludzkich (Rozdział I). W trakcie ich wykonywania dochodzi bowiem do masowego niszczenia istnień ludzkich w stadium preimplantacyjnym i prenatalnym. Wobec takiego faktu istnieje potrzeba jednoznacznego określenia statusu istot nienarodzonych, aby w ten sposób znaleźć uzasadnienie dla ochrony ludzkich embrionów przed działaniami, które zagrażają jego życiu. Stąd konieczne będzie odwołanie się do danych biologicznych, filozoficznych i prawnych oraz uwzględnienie głosu Kościoła w kwestii statusu istoty poczętej (Rozdział II). W ostatniej, trzeciej części książki (Rozdział III), podejmiemy problematykę ochrony prawa do życia ludzkich embrionów w kontekście stosowania praktyk klinicznych.

Istnieje ścisła zależność pomiędzy prawem do życia, a prawami szczegółowymi, stanowiącymi jego implikacje. Prawa te można zaszeregować w dwóch grupach: 1) prawo do życia (w jego zakres wchodzi m.in. prawo do integralności somatycznej i genetycznej, prawo do rozwoju fizycznego, do zachowania zdrowia); oraz 2) prawo do wolności (czyli prawo do poczęcia na sposób ludzki, do posiadania i znajomości własnych rodziców, prawo do środowiska naturalnego, do poszanowania uposażenia genetycznego i do ochrony prawnej).

W celu całościowego ujęcia problemu dość często odwołujemy się do literatury anglojęzycznej, przede wszystkim z zakresu medycyny, filozofii, teologii, bioetyki i prawa. Z zakresu nauki Kościoła w kwestii ochrony ludzkiego embrionu odwołamy się przede wszystkim do dokumentów Kongregacji Nauki Wiary (Deklaracja Questio de abortu, Instrukcje Donum vitae, Dignitas Personae) oraz wypowiedzi i dokumentów Benedykta XVI i Jana Pawła II (głównie encyklika Evangelium vitae).

dalej >>

opr. aw/aw