Kryzysy kapłańskie (wprowadzenie)

Ks. Zdzisław Kroplewski

KRYZYSY KAPŁAŃSKIE

ISBN: 978-83-7505-706-5

wyd.: WAM 2010

WPROWADZENIE

Kapłaństwo przyjmuje człowiek. I chociaż kapłaństwo jako jeden z sakramentów drogi jest darem Pana Boga, to kapłan, jako osoba otrzymująca i przechowująca ten dar, podlega wszystkim prawom ludzkiej natury, ludzkiej psychiki, w którą jest wpisany także kryzys. Bowiem życie kapłana to życie człowieka, który jest kapłanem. Życie człowieka natomiast, zwłaszcza życie psychiczne i duchowe, nie przebiega po linii prostej. Charakterystyczną jego cechą są wzloty i upadki, rozwój i cofanie się.

Szczególnie trudnymi momentami w życiu człowieka są sytuacje, które nazywamy kryzysowymi. Kryzys nie jest zjawiskiem, które można w sposób jednoznaczny opisać. Najczęściej prowadzi on do załamania dotychczasowego sposobu życia, ideałów i do dezorganizacji życia psychicznego i społecznego człowieka. Jednak psychologowie mówią także, że kryzys nie musi prowadzić do pełnej dezorganizacji życia, nie musi prowadzić do zaprzeczenia wyborom podstawowym, do zmiany drogi realizacji powołania. Kryzys może być etapem, który człowiek wykorzysta do wzrostu, do własnego rozwoju.

Podobną charakterystykę ma życie osoby realizującej powołanie kapłańskie. Życie księdza jest także przeplatane fazami rozwoju, zarówno duchowego, jak i ludzkiego, a także fazami załamań, stawania na rozdrożu czy też zwykłej niewierności i grzechu, co prowadzić może do sytuacji kryzysowych¹.

W tej książce dokonam analizy kryzysów kapłańskich, ich źródeł, rodzajów, sposobów przeżywania, a także ich rozwiązywania i udzielania pomocy. Źródłem moich analiz będą zarówno moje własne doświadczenia bycia formatorem seminaryjnym i uczestnikiem kapłańskiego życia oraz wiedza psychologiczna natury ogólnej, jak też i szczegółowej.

Poniżej najpierw opiszę wstępne rozróżnienia dotyczące kryzysów w ogólności, potem przedstawię rodzaje kryzysów psychologicznych, które można spotkać u ludzi, po to aby następnie pokazać bardziej szczegółowo zestawienie rodzajów kryzysów kapłańskich. Dalej przeprowadzę analizę możliwego przebiegu kryzysów kapłańskich. Bardzo ważne w tych analizach będzie ukazanie kryzysu kapłańskiego z jednej strony jako zagrożenia, a z drugiej strony szansy dla rozwoju życia psychicznego i duchowego kapłana. Ostatnia część książki dotyczy form możliwej pomocy księdzu w sytuacji kryzysu.

¹ Tego, kogo interesuje literatura na temat kryzysów psychologicznych w perspektywie formacji duchowej i ascetycznej, a także zagadnień pokrewnych, odsyłam do książek i artykułów na ten temat, np. Z. Kroplewski, Człowiek w kryzysie tożsamości, „W drodze”, 1993, 3, s. 42-50; tenże, Kryzys połowy życia. Szansa na rozwój, „Zeszyty Formacji Duchowej”, 27, 2004, s. 46-55; tenże, Sztuka rozmawiania. Poradnik dla księży, WAM, Kraków 2004; tenże, Drogi pogłębiania tożsamości kapłańskiej. Spojrzenie psychologiczno-teologiczne, w: Z. Kroplewski, A. Off mański (red.), Ty jesteś kapłanem na wieki, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006, s. 211-229; Z. Płużek, Psychologia pastoralna, Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, Kraków 1991, s. 86-126; A. Jacyniak, Z. Płużek, Świat ludzkich kryzysów, WAM, Kraków 1996; Kilka opracowań związanych z kryzysami w życiu kapłańskim można tez znaleźć w: J. Augustyn (red.), Sztuka bycia księdzem. Poradnik, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010.

opr. ab/ab