Relacje braterskie

S.  Anuarita  Tutka  OSB

Relacje  braterskie  (metaplan)

W cyklu katechez dla klas pierwszych liceum ogólnokształcącego, poświęconych postaciom biblijnym, podjęłam temat: Relacje braterskie, ^[ 1 ] związany z postacią Józefa Egipskiego. We wprowadzeniu do katechezy zwróciłam uwagę na aktualność tematu dla większości uczniów, również dla jedynaków, którzy mają kuzynów, a w przyszłości mogą mieć własne dzieci. Następnie metodą burzy mózgów poprosiłam, aby wymienili uczucia i zachowania, jakie występują między rodzeństwem. Podkreśliłam różnorodność uczuć (pozytywne i negatywne) i korzyści, jakie płyną z pozytywnych kontaktów. Następnie wypisaliśmy na tablicy uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne przyjaznego kontaktu między rodzeństwem. Trzeba zdać sobie sprawę z tych uwarunkowań. Mogą one być od nas zależne i niezależne, ale i te "niezależne" nie determinują ostatecznie zachowania i można sobie z nimi. poradzić.

Przykładem ukazującym relacje braterskie jest historia Józefa i jego braci. Postawiłam przed uczniami pytanie: Jakie relacje łączyły Józefa i jego braci? Zaproponowałam, aby spróbowali określić, jakie były te relacje, a jakie być powinny?

Podzieliłam uczniów na grupy i poprosiłam o pracę metodą metaplanu. Uczniowie mieli za zadanie napisać:

1. Jakie faktycznie relacje łączyły braci z Józefem?
   
2. Jak być powinno pomiędzy nimi?
   
3. Dlaczego nie było tak jak być powinno?
4. Wnioski, które mogłyby być aktualne, także dla rodzeństwa żyjącego współcześnie.
   

Moi uczniowie dobrze zrozumieli, w jaki sposób należy pracować metodą metaplanu i żadne z pytań nie sprawiało im problemu, chociaż przy pomocy tej metody pracowali po raz pierwszy. Po upływie określonego czasu poprosiłam, aby zawiesili swoje prace. Umieszczono je w pewnej odległości od siebie, by można było wygodnie podejść i przeczytać. Z dużym zaangażowaniem zapoznawano się z pracami innych grup, zwracając uwagę na wnioski, które były nowe dla danej grupy. Oto niektóre z metaplanów:

I  grupa

1.  Jak jest?

Zawiść, zazdrość o ojca, nienawiść, złośliwość, wyrzuty sumienia, gniew, brak zrozumienia.

2.  Jak być powinno?

Braterstwo, miłość, wzajemna pomoc, tolerancja, jedność, akceptacja, zaufanie, wzajemna akceptacja.

3.  Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?

Ponieważ cechy przedstawione powyżej psują ideał rodziny; śmierć matki spowodowała przelanie uczuć ojca na Józefa, wyróżniając go; gniew i zazdrość braci przerodziła się w chęć zemsty.

4.  Co robić?

Ojciec powinien traktować dzieci jednakowo, a gdyby nawet tak nie było, pozostałe dzieci winny być podporządkowane woli ojca.

II  grupa

1.  Jak jest?

Bracia Józefa wręcz nienawidzą swego brata, który jest ulubieńcem ojca, żywią do Józefa zawiść i pragną pozbawić go życia, są zazdrośni o dobrobyt Józefa, o jego bogate szaty i szczęście, targają nimi: nienawiść, złośliwość, zazdrość, gniew, brak zrozumienia, wyrzuty sumienia, zawiść. Natomiast Józef kocha swych braci.

2.  Jak być powinno?

Bracia powinni kochać Józefa, jak siebie samego, nie powinni żywić do niego nienawiści, lecz szczęście i radość. Powinny ich cechować: chęć niesienia pomocy w trudnych sytuacjach, zaufanie, jedność, życzliwość.

3.  Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?

Ojciec szczególnie wyróżnia Józefa, ubiera go w kolorowe szaty, symbolizując wielkie przywiązanie. Ojciec Józefa szczególnie go kocha, gdyż był on synem jego ukochanej żony - Racheli; miłość do Racheli popsuła więzi z innymi synami i żonami.

4.  Co robić?

Trzeba kochać każde swoje dziecko jednakowo, bez względu na to, jakie ono jest.

III  grupa

1.  Jak jest?

Konflikt wartości (miłość a złość), zazdrość ze strony braci, spowodowana wyróżnianiem Józefa i snami proroczymi. Dominują: chciwość, nienawiść, zawiść braci; szerzy się niezadowolenie wśród braci. Ojciec bagatelizuje uczucia i zachowanie braci, zwiększa się brak zaufania i nieszczerość; śmierć Racheli jest przyczyną problemów.

2.  Jak być powinno?

Wzajemna miłość, szacunek, brak zazdrości, kompromis, zgoda, zrozumienie, lojalność, równość, wzajemna tolerancja.

3.  Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?

Ojciec faworyzuje Józefa - brak równości, brak zrozumienia ojcowskiego, brak miłości, chciwość braci, bracia nie pojmują woli ojca, brak wzajemnego szacunku.

4.  Co robić?

Wzajemna miłość leczy rany przeszłości, metamorfoza skutkiem przebaczenia, dobro i miłość (Józefa) potęgują wolę przebaczania, tolerancja i wzajemna akceptacja cementują rodzinę; wina leży po obu stronach, rodzice nie powinni nikogo faworyzować.

Katechezę podsumowałam, przedstawiając wyniki prac poszczególnych grup, cytując wnioski końcowe, jakie sami pisali i zakończyłam modlitwą za nasze rodzeństwo i rodziców.

opr. ab/ab