Medytacje nad Ewangelią dni powszednich

Špidlìk Thomáš

Medytacje nad Ewangelią dni powszednich

stron 672,
format 175 x 235 mm
ISBN 978-83-7485-120-6
rok wydania: 2010
okładka twarda

Fragment

Przedmowa

Bóg objawia się maluczkim

(Łk 10,21-24)

Uwielbiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś to przed uczonymi i mądrymi

Wyobraźmy sobie, że jesteśmy na wystawie obrazów młodego malarza. Ludzie przechodzą, lecz niewielu z nich się zatrzymuje, co więcej, na twarzy niektórych pojawia się lekceważący uśmieszek. Lecz jakiś pan przystaje i dłużej ogląda obraz, przechodzi do następnego i znowu powraca, by kontemplować poprzedni. Oto ktoś, kto zrozumiał artystę i potrafi go docenić. Jakaż to radość dla malarza!

Tekst Ewangelii nawiązuje do tego rodzaju doświadczenia. Czy także oznacza, iż Jezus jest zadowolony z tego, że nie jest zrozumiany przez mądrych i inteligentnych? Słowa Jego można zrozumieć poprzez analogie biblijne. W Starym Testamencie często jest mowa o wojnach prowadzonych przez Izrael. Autorzy zatrzymują się szczególnie na tych epizodach, gdzie Hebrajczycy zwyciężają wojska nieprzyjaciela bez porównania od nich mocniejsze: gdy Bóg pozwala zwyciężyć małej garstce, zwycięstwo ukazuje się jasno jako Jego dar. Tak również jest i tutaj. Być może, że są uczeni profesorowie, którym się wydaje, że zrozumieli tajemnice wiary chrześcijańskiej. Ale prawda jest zupełnie inna: tymi, którzy rozumieją lepiej owe tajemnice, są właśnie „prości chrześcijanie”, żyjący nimi. Wiara jest dla nich darem Boga.

Nikt nie wie, kim jest Syn, tylko Ojciec, i kim jest Ojciec, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić

Na Kapitolu w Rzymie znajduje się kościół nazwany Ara coeli. Na jednej z jego kolumn jest taki napis: Ex cubiculo Augusti, z sypialni Augusta. Tradycja mówi, że cesarz miał sen tej samej nocy, w której narodził się Chrystus. Następnego dnia rano rozkazał zbudować ołtarz nieznanemu bogu. Rzymianie dopuszczali w swojej religii kulty wszystkich bóstw, które były czczone na jakimś terytorium cesarstwa. Uznanie tych bóstw oznaczało władzę nad religią ich pochodzenia.

Bóg Izraela jest różny od wszystkich innych: jest nieznany, to jest niepoznawalny dla wszystkich ludzi. A więc któż inny mógłby Go poznać jak nie Syn, „Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego”? Lecz jeżeli Jezus jest Synem Boga, On sam również będzie niepoznawalny dla umysłu ludzkiego. Apostołowie Go widzieli, Ewangelia Go opisuje, lecz to wszystko oddaje tylko „zewnętrzną” stronę Jego egzystencji. Jego bóstwo prześwieca, lecz tak jak w świętych obrazach. Są święci, którzy coraz lepiej i coraz bardziej wzrastają w poznaniu Chrystusa. Także i prości chrześcijanie poznają Go według stopnia swej świętości, i z całą pewnością bardziej poprzez modlitwę, aniżeli przez studia.

Objawiłeś je prostaczkom

Istnieją dwa wyrażenia podobne do siebie: „odkrycie” i „objawienie”. W obydwu wypadkach chodzi o coś, co zaczyna się pojawiać, zaczynamy widzieć coś, czego przedtem nie widzieliśmy. Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę, której istnienia nikt nawet nie podejrzewał, a nie było to przedsięwzięcie łatwe. Gdy napięcie na statku osiągało szczyt, a zmęczeni marynarze zaczęli objawiać swoje niezadowolenie, jeden młodzian dojrzał w oddali pas ziemi.

W wypadku „odkrycia” my jesteśmy aktywni: szukaliśmy i dzięki naszemu wysiłkowi jakaś rzecz się ukazała. Lecz w wypadku „objawienia”, zasługa, wprost przeciwnie, leży po stronie tego, który objawia. Nie możemy powiedzieć, że w Lourdes św. Bernadeta „dokonała odkrycia” Matki Bożej: miała raczej „objawienie”.

W historii Kościoła mamy liczne tego rodzaju przypadki, i jest rzeczą godną uwagi, że przeważnie te objawienia miały dzieci, w każdym razie „maluczcy”. Gdy Ewangelia używa tego wyrażenia, nie odnosi je tylko do młodości fizycznej, lecz do tego, co ono wyraża: przejrzyste oczy, pokora, świeżość, gotowość przyjmowania prawdy jako daru i entuzjazm uzdalniający do realizacji jej w życiu. Bóg nie objawia swych prawd dla zaspokojenia ludzkiej ciekawości, lecz ażeby stały się one nasionami wzrastającymi na polu życia.

Widzieć i żyć

(Mt 9,27-31)

Szli za Nim dwaj niewidomi

Dwaj zwiedzający wystawę zatrzymują się przed tym samym obrazem. Pierwszy z niesmakiem powiada: „Co za kiepski dobór kolorów! I mają jeszcze odwagę dawać tego rodzaju obraz na wystawę!”. Drugi z oglądających stoi zapatrzony i tak myśli sobie: „Szkoda, że nie mogę zrozumieć. Sądzę, że ten obraz był namalowany przez prawdziwego artystę, ale ja go nie rozumiem. Być może, że prędzej czy później pojmę jego sens”. Ci dwaj ludzie przedstawiają dwa rodzaje ślepych. Obydwaj nie widzą, lecz podczas gdy jeden do-chodzi do wniosku, że nic takiego nie istnieje co by warto było zobaczyć, drugi, przeciwnie, cierpi z powodu swojej ślepoty i pragnąłby, ażeby jego oczy się otworzyły.

Treść życia religijnego stanowią objawione przez Boga tajemnice. O własnych siłach nie jesteśmy w stanie ich dojrzeć: jesteśmy ślepi. Obok nas żyją tak zwani wierzący, którym te tajemnice nadają sens życia. Oni, w pewnym sensie, są „widzącymi”.

Pierwsi, ci którzy nie widzą, uważają widzących za naiwnych, niemniej jednak zazdroszczą im, ponieważ nie mogą zrozumieć skąd pochodzi ich radość. Lecz z łaską Bożą także i ich oczy się otworzą i zobaczą piękno nieznanego dotąd świata.

I otworzyły się ich oczy

Pewnej niewierzącej malarce zlecono odnowienie jakichś starożytnych ikon. Na początku pracy wydawało się jej, że znajduje się wobec nieznanego świata, lecz z upływem czasu zaczęła czuć się w swoim żywiole. Przy końcu powiada: „Chciałabym tak żyć, jak to jest namalowane na tych ikonach”. Oto niezwyczajne lecz autentyczne wyznanie wiary. Gdy idziemy przez las, wybieramy ścieżki, którymi przechodzimy, ponieważ je widzimy. Czyż podobnie nie powinno być w życiu? Natomiast nie zawsze tak jest. W telewizji oglądamy góry, lecz nie postawimy stopy nawet na pagórku. Telewidz poznaje szczyty, lecz nie jest alpinistą. Czyż można o nim powiedzieć, że zna góry? Górale uśmialiby się słysząc takie stwierdzenie. To tak, jakby ktoś powiedział, że poznał miłość, ponieważ widział ją przedstawioną w kinie.

Tak samo mają się sprawy w dziedzinie religijnej. Ludzie są przekonani, że wiedzą wiele rzeczy o Bogu, o Kościele, o religii, ponieważ czytają dzienniki i oglądają telewizję. Lecz nie poznaje się niczego na podstawie usłyszenia czegoś od innych lub powierzchownej lektury. Życie można zrozumieć tylko w życiu, religia zaś jest życiem, a nie abstrakcyjną doktryną. Katechizm uczy głównych prawd wiary, lecz odkrywamy ich sens tylko wtedy gdy decyduje-my się żyć nimi naprawdę.

Uważajcie, niech się nikt o tym nie dowie

Nie jest jasne dlaczego Jezus zabraniał osobom przez siebie uzdrowionym rozpowiadać o dokonanym cudzie. Lecz Ewangelia mówi, że ten zakaz nie odnosił żadnego skutku, wręcz przeciwnie uzdrowieni rozpowiadali o tym naokoło. Jest rzeczą naturalną, że ktoś, kto widział wydarzenie nadzwyczajne, nie jest w stanie o nim milczeć.

Są dwa sposoby komunikowania innym tego, co posiadamy w naszym wnętrzu: słowami i postawą. Gdy ktoś jest smutny, nie ma potrzeby o tym mówić, widać to bowiem na jego twarzy. Tak samo gdy jest radosny, znudzony czy zdumiony... Kto żyje rzeczywiście życiem duchowym, ma często piękne i dające radość doświadczenia. Lecz nie ma potrzeby, by o tym mówił, szczególnie w dzisiejszym społeczeństwie; lepiej, by jego pokój wewnętrzny przebijał z całej jego postawy.

Pewnego dnia św. Franciszek wraz z niektórymi ze swych braci wyruszył głosić kazania. Przeszli w milczeniu przez miasto i wrócili do klasztoru. Bracia go zapytali: „Dlaczego nie głosiliśmy kazania?”. Franciszek odpowiedział: „Głosiliśmy kazanie naszym przykładem”.

Wierzący winni praktykować w każdym momencie ten typ przepowiadania, które otwiera oczy temu, kto jest ślepy w wierze.

opr. aś/aś