Dziesięć lat w służbie Kościoła siedleckiego

Bp Zbigniew Kiernikowski do swego zawołania biskupiego włączył słowa o Eucharystii i posłuszeństwie Ewangelii, tłumacząc je w obszernym liście pasterskim, wydanym z okazji objęcia diecezji, następująco: „Swoją posługę biskupią podejmuję i pragnę pełnić w duchu i w postawie posłuszeństwa Ewangelii, które rozumiem nie formalnie, ale o wiele bardziej realnie, jako posłuszeństwo Dobrej Nowinie”.

Okrągłe rocznice są traktowane zwykle jako okazje do przedstawienia dorobku i podsumowania dotychczasowej posługi Jubilata. Podejmując taką próbę, dopuściłbym się jednak nieuprawnionego zuchwalstwa. Nie jestem bowiem w stanie ze swojej perspektywy objąć całej rozległej działalności ks. bp. Z. Kiernikowskiego, nawet gdybym chciał się skupić tylko na Jego posłudze jako rządcy diecezji. Wielu spraw nie znam. Taka próba byłaby więc z konieczności nieudana. Na szczęście jest też inna ewentualność, a mianowicie - refleksję tego rodzaju można potraktować tylko jako niewielki przyczynek do biografii Jubilata i siłą rzeczy - do ostatniego dziesięciolecia dziejów diecezji siedleckiej.

Z Rzymu do Siedlec

Po raz pierwszy mieliśmy okazję poznać Dostojnego Jubilata, gdy na zaproszenie swego poprzednika, bpa Jana Wiktora Nowaka, gościł w Siedlcach jako rektor Instytutu Polskiego w Rzymie. Miało to miejsce w niedzielę, 25 czerwca 2000 r., w kościele Ducha Świętego, gdzie w ramach Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego wygłosił konferencję na temat Eucharystii i prezentował swoją nową książkę „Eucharystia i jedność”.

Biskupia nominacja ks. prałata Z. Kiernikowskiego zbiegła się z potrzebą zaradzenia sytuacji powstałej w diecezji siedleckiej, gdy po kilku miesiącach niemożności sprawowania posługi zmarł bp Jan Wiktor Nowak. Błogosławiony papież Jan Paweł II wydał bullę nominacyjną w Wielki Czwartek, 28 marca 2002 r., a sakrę biskupią przyjął Jubilat przez posługę ówczesnego sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Angelo Sodano (współkonsekratorami byli: metropolita gnieźnieński abp Henryk Muszyński i bp Jan Mazur, emerytowany biskup siedlecki), w Bazylice Świętego Piotra w Rzymie, 20 maja, w święto Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła. Po kilku dniach, 24 maja, w gmachu Kurii Diecezjalnej Siedleckiej dokonało się kanoniczne objęcie diecezji wobec Kolegium Konsultorów, a 7 czerwca, w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, ingres do katedry. Rozpoczął się okres posługiwania biskupiego w Kościele siedleckim.

W obliczu zagrożeń

Bp Z. Kiernikowski od początku przykładał bardzo dużą wagę do bezpośredniego kontaktu z ludźmi. W jego wydaniu nie było to więc nauczanie z wysokości ambony i rządzenie z odległości gabinetu. Dbał, aby całe sprawowanie podjętej władzy nie było „postrzegane jako bezosobowe i biurokratyczne” (PG 43).

Jubilat, niosąc w sobie doświadczenie Kościoła gnieźnieńskiego i różnych lokalnych Kościołów Europy Zachodniej, szczególnie zaś rzymskiego modelu duszpasterstwa, przybył na Podlasie. Diecezja siedlecka leży na uboczu, daleko od głównych ośrodków. Tak usytuowany terytorialnie Kościół partykularny nie jest jednak skazany na prowincjonalizm ze wszystkimi pejoratywnymi tego skutkami. Zresztą - jak się często podkreśla - świat bardzo się dzisiaj skurczył i odległość na mapie przestaje być przeszkodą w utrzymywaniu żywej łączności, ale i nie zabezpiecza przed zagrożeniami idącymi z wielkich aglomeracji.

Diecezja siedlecka ma charakter tradycyjny. Jubilat, podejmując troskę o diecezję, musiał więc zadecydować, czy utrwalać, konserwować, ratować to, co jest, czy też - obserwując już w pewnej mierze, a tym bardziej przewidując w przyszłości niekorzystny dla stanu wiary kierunek zmian - inspirować, sięgać do źródeł, aktywnie przeciwdziałać. Wybrał raczej to drugie podejście. Z pewnością miały tu duże znaczenie zachodnie doświadczenia Jubilata. Mówił przy różnych okazjach: „wy tego jeszcze nie widzicie...”.

Na przestrzeni tych dziesięciu lat, okresu przecież stosunkowo krótkiego, zjawisko sekularyzacji niewątpliwie się nasiliło. Wielu ludzi formalnie ochrzczonych uznaje tylko chrześcijaństwo w wersji „łatwej” (easy), bez wymagań i z wykluczeniem wpływu na życiowe postawy. Idzie za tym podejście roszczeniowe wobec Kościoła „urzędowego”, traktowanie go jako punktu usługowego. Presja niewątpliwie jest bardzo silna, jednak odpowiedzią w działaniach duszpasterskich nie może być stworzenie jakiegoś modelu pop-chrześcijaństwa, gdzie pod pojęciem chrześcijan mogliby mieścić się ludzie, którzy prezentują postawy bardzo niewiele mające z nim wspólnego. Przeciwnie, trzeba wracać do istoty bycia uczniem Chrystusa, trzeba radykalizmu Ewangelii, odkrycia mocy liturgii. Nawet małe wspólnoty, które zaczynają żyć autentycznym duchem chrześcijańskim, mają wielką moc oddziaływania i przemieniania otaczającego środowiska.

Chrzest w życiu i misji Kościoła

Pomocą w odkrywaniu fundamentu życia chrześcijańskiego w wymiarze indywidualnym i wspólnotowym jest autorski program duszpasterski Jubilata: „Chrzest w życiu i misji Kościoła”, który od 2005 r. jest realizowany w diecezji siedleckiej. Księdzu Biskupowi bardzo zależy na tym, by kapłani nie zadowalali się duszpasterstwem zachowawczym, które w dzisiejszych czasach jest niewystarczające, ale uznali potrzebę duszpasterstwa misyjnego. Program ma służyć zarówno osobistej formacji wiernych, jak i właśnie takiemu przeorientowaniu duszpasterstwa parafialnego.

Synod Diecezjalny

Już na progu swojej posługi biskupiej Jubilat deklarował wolę odbycia synodu diecezjalnego. Po zasięgnięciu - zgodnie z kan. 461 § 1 - opinii Rady Kapłańskiej w tym względzie, która okazała się pozytywna, oraz po okresie koniecznym na poznanie diecezji, postanowił podjąć przygotowania do formalnego rozpoczęcia synodu. Ma ono nastąpić w czerwcu 2012 r. Zamiarem Księdza Biskupa jest dokonanie refleksji nad życiem wiernych i życiem całej wspólnoty diecezjalnej w bardzo szerokim zakresie, łącznie z historycznym opracowaniem dziejów diecezji i poszczególnych parafii. Należy podkreślić, że Księdzu Biskupowi bardzo zależy na tym, by synod miał charakter pastoralny, zgodnie zresztą z obowiązującymi przepisami i praktyką odbywania synodów diecezjalnych po Soborze Watykańskim II. Wymiar prawny oczywiście także jest bardzo ważny, ale to od stopnia zaangażowania szerokich kręgów wiernych zależy skuteczność i eklezjalne znaczenie synodu.

W trosce o chwałę Boga

W okresie dziesięcioletniej posługi w diecezji siedleckiej Jubilat erygował trzy nowe parafie - pw. św. Michała Archanioła w Białej Podlaskiej (8 lipca 2004 r.), pw. bł. Męczenników Podlaskich w Siedlcach (29 listopada 2009 r.) i pw. bł. Jana Pawła II w Sulbinach (1 lipca 2011 r.). Dokonał też uroczystego poświęcenia sześciu nowych kościołów parafialnych. Utworzył także dwie nowe kapituły kanonickie, dołączając je do trzech wcześniejszych. Kapituła pw. Matki Bożej Królowej Rodzin w Parczewie, utworzona dekretem z 2 lutego 2008 r., ma swój „świecki odpowiednik” w postaci Diecezjalnej Fraterni Matki Bożej Królowej Rodzin, a utworzoną 20 kwietnia 2011 r. Kapitułę Kolegiacką w Garwolinie wspiera skupiający wiernych świeckich Konwent Edukacyjny „Lux Christi”.

Jubilat podjął też decyzję, aby obraz słynnego El Greca - „Ekstaza św. Franciszka” - od 15 października 2004 r. został włączony do stałej ekspozycji Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach. W 2007 r. postanowił zaś powołać do życia wydawnictwo diecezjalne o nazwie „Unitas”, które w stosunkowo krótkim okresie swej działalności wydało już szereg różnych publikacji, wśród których główne miejsce zajmują pozycje autorstwa Księdza Biskupa.

O duchowym obliczu diecezji stanowią w pewnym stopniu sanktuaria. Podobnie jak w całej Polsce, tak i w diecezji siedleckiej są to przeważnie sanktuaria maryjne. W okresie posługi Jubilata zostało 5 grudnia 2005 r. formalnie zatwierdzone, łącznie z nadaniem statutu - diecezjalne sanktuarium Matki Bożej Budziszyńskiej w Mokobodach, jedno z najstarszych miejsc kultu na tym terenie, bo początkiem sięgające niezwykłych wydarzeń z XII w. 10 maja 2008 r. zostało też zatwierdzone sanktuarium diecezjalne Matki Bożej Królowej Rodzin w Parczewie. Wśród diecezjalnych miejsc kultu szczególną pozycję zajmuje także sanktuarium bł. Męczenników w Pratulinie. Trzeba cięgle tworzyć konieczną bazę zewnętrzną, dzięki której sanktuarium będzie mogło lepiej spełniać swoją rolę. Przy wsparciu rady ds. sanktuarium oraz stowarzyszenia „Martyrium”, Ksiądz Biskup podjął kilka odważnych i trudnych decyzji, aby zrobić duży krok w tym kierunku.

Posługa pasterska

Ważnym przejawem troski biskupa o diecezję są wizytacje kanoniczne odbywane w parafiach. W okresie dziesięcioletniej posługi w diecezji siedleckiej Jubilat dokonał osobiście wizytacji w 19 dekanatach, które liczą w sumie 185 parafii, nie uwzględniając wizytacji zaplanowanych na 2012 r.

Biskup - zgodnie z kan. 384 - ma najbliższych współpracowników w prezbiterach. Jubilat w latach 2002-2011 udzielił święceń prezbiteratu 151 absolwentom naszego Wyższego Seminarium Duchownego. Wprowadził też zwyczaj organizowania specjalnego spotkania z neoprezbiterami i wręczania im pierwszej nominacji. Przy różnych sposobnościach Jubilat uwrażliwia swoich prezbiterów na potrzebę wydania swojego życia i pojmowania duszpasterstwa jako służby. Przestrzega przed niewłaściwym „klerykalizowaniem” Kościoła, przypominając, że „posługa kapłańska służy spełnianiu się kapłaństwa powszechnego”.

***

Dziękujemy Dobremu Bogu za łaskę dziesięcioletniej posługi Jubilata w diecezji siedleckiej. Dziękujemy za wszelkie dobro, jakiego w tym okresie doświadczyliśmy, zarówno to rozpoznane i oczywiste, jak i to bardziej zakryte, kiełkujące powoli, wymagające dłuższej perspektywy. Życzymy Księdzu Biskupowi sił i wytrwałości na kolejne lata. A życząc Księdzu Biskupowi, tym samym życzymy sobie, bo przecież oblicze diecezji kształtuje się pod wpływem pasterza.

Ks. Piotr Sawczuk
Echo Katolickie 20/2012

opr. ab/ab

Copyright © by Echo Katolickie