Powołanie darem Boga dla Kościoła i świata

«Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch» (1 Kor 12, 4).

Zasadniczym celem części drugiej dokumentu [«Nowe powołania dla nowej Europy: 'In verbo tuo'»] o charakterze teologicznym jest ukazanie sensu ludzkiego życia w perspektywie jego relacji z Bogiem, a następnie elementów strukturalnych chrześcijańskiego powołania, w którym sens ten się wyraża. Wszelka antropologia oderwana od Boga jest bowiem złudna i prowadzi do «starego» modelu «człowieka bez powołania» i bez przyszłości. Natomiast tajemnica Ojca, Syna i Ducha Świętego stanowi fundament pełni ludzkiej egzystencji, jest bowiem wezwaniem do miłości wyrażonej przez dar z siebie i przez świętość, ofiarowane światu w Kościele.

Mówiąc bardziej szczegółowo, dokument uznaje powołanie za najbardziej pojemną koncepcję pozwalającą wyrazić tajemnicę życia, zaś w Świętej Trójcy dostrzega źródło i wzorzec wszelkiego powołania, do którego każdy wierzący powinien nieustannie powracać, aby na nowo odkrywać, kim jest i kim ma być na mocy swego powołania. Ojciec jest tym, który na początku powołuje do życia — i to zawsze do życia jedynego i niepowtarzalnego, gdyż wzorowanego na Jego obrazie. W tym sensie Ojciec wyprowadza (educa) stworzenie z nicości, z nieistnienia, aby miało pełnię życia, Jego życia; natomiast miłość jawi się tu jako jedyny cel, dla którego człowiek istnieje, jako jego pierwotne powołanie, jako to, co nadaje pełny sens ludzkiemu istnieniu. Wszystko to zostaje uroczyście ukazane w chrzcie. Syn wzywa, by iść za Nim, by naśladować Go przez radykalizm daru z własnego życia i w ten sposób najdoskonalej się zrealizować. Dlatego Jezus jest «formatorem», który kształtuje w każdym człowieku swoje własne uczucia i postawy, przede wszystkim w Eucharystii.

Duch, na koniec, wzywa do świadectwa, do odważnego ukazywania otrzymanego daru i do realizacji zadania, jakie z niego wynika, tak aby stał się on darem dla wszystkich. Duch Święty jest «tym, który towarzyszy» powołanemu jako pocieszyciel i przyjaciel, przewodnik i żywa pamięć, aby «tak» wypowiedziane przez wierzącego przy bierzmowaniu prowadziło do świętości życia.

Każde chrześcijańskie powołanie, dar Boga, rodzi się i rozkwita w Kościele i w świecie i ma służyć Kościołowi i światu. Każde powołanie jest uzupełnieniem innych powołań jako znak, posługa i misja, która buduje Lud Boży pielgrzymujący na ziemi. Ta komunia powołań i charyzmatów jest zespolona więzią wzajemności, która powinna być coraz głębiej przeżywana w poszczególnych wspólnotach kościelnych — na pograniczu Kościoła Zachodniego i Wschodniego — także w perspektywie ekumenicznej.

Maryja, młoda niewiasta wybrana przez Trójcę Świętą, pozostaje najbardziej wyrazistym świadectwem tego, że niemożliwe Boże zamysły mogą się stać możliwe dzięki posłusznemu współdziałaniu stworzenia.

Duszpasterstwo powołań

«Każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku» (Dz 2, 6).

Konkretne wytyczne dla duszpasterstwa powołaniowego nie wynikają jedynie z poprawnej teologii powołania, ale zostają ukształtowane przez pewne ogólne zasady działania, zgodnie z którymi perspektywa powołaniowa jest duszą i elementem jednoczącym całe duszpasterstwo jako takie. Trzecia część dokumentu stara się przede wszystkim wyodrębnić te zasady, a przechodząc w ten sposób z płaszczyzny teoretycznej do konkretu skupia się coraz bardziej na temacie powołania do szczególnej konsekracji, chociaż nadal widzi go na tle szerokiej koncepcji powołania.

To stopniowe przesunięcie akcentów jest ostatecznie naturalnym celem wszelkiego autentycznego duszpasterstwa; dokonuje się w sposób harmonijny, gdy duszpasterstwo powołaniowe jest pojmowane jako pierwotna i jednocząca perspektywa duszpasterstwa ogólnego czy wręcz jako «powołanie duszpasterstwa». Ale równie ważne jest respektowanie w praktyce natury tego duszpasterstwa, które ma być zarazem stopniowe i skupione wokół jednego celu, ogólne i szczegółowe, powszechne i permanentne, indywidualne i wspólnotowe.

W tym miejscu dokument wskazuje drogi rozwoju wiary i konkretne sytuacje, które każdy wychowawca i duszpasterz powinien wykorzystywać na co dzień w swojej pracy powołaniowej. Należą do nich liturgia, kościelna wspólnota, posługa miłosierdzia, świadectwo o Ewangelii: sytuacje klasyczne — można powiedzieć — którym wszakże trzeba nadawać charakter coraz bardziej powołaniowy, proponując je ludziom jako osobiste doświadczenie chrześcijańskiego życia, które ze swej natury domaga się osobistego zaangażowania. Zadaniem każdego wychowawcy, zajmującego się kształtowaniem wiary, jest zatem wychowywanie do przyjęcia powołania także w łonie chrześcijańskiej wspólnoty, to znaczy w każdej wspólnocie parafialnej, a to przez ukazywanie wymowy miejsc symbolizujących powołanie (np. wspólnot monastycznych lub zakonno-apostolskich, instytutów świeckich, seminariów i domów formacyjnych) oraz wykorzystanie środowisk wychowujących do wiary (grup, ruchów, akcji wolontariatu, oratoriów, szkoły).

Ostatecznym celem jest nadanie bardziej wyrazistego charakteru powołaniowego całemu duszpasterstwu oraz porzucenie nieco ciasnej koncepcji duszpasterza powołaniowego na rzecz bardziej całościowej wizji wychowawcy-formatora wiary i powołania.

Kard. Eduardo Martínez Somalo