"Ustalony zbiór ksiąg... Starego i Nowego Testamentu"

ks. prof. Tomasz Jelonek

Ogólne wiadomości o Piśmie Świetym

ISBN: 978-83-60703-48-9

wyd.: Salwator 2007

"...Starego i Nowego Testamentu"

Pismo Święte składa się z ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Aby zrozumieć tę nazwę, kojarzącą się z ostatnią wolą umierającego, sięgniemy do etymologii.

Podstawowym pojęciem biblijnym jest pojęcie przymierza. Religia Izraela i - konsekwentnie - religia chrześcijańska jest religią przymierza. Mojżesz, ustanawiając z natchnienia Bożego formę religii Izraela, przyjął jako jej model przymierze, które było powszechną na starożytnym Wschodzie formą umowy społecznej. Przymierze jako rzeczywistość porządku społecznego zostało przeniesione na płaszczyznę religii, stało się formą układu stosunków między Bogiem a ludźmi.

Hebrajczycy przymierze określali terminem berit. Kiedy berit chciano oddać w języku greckim, jako jego odpowiednik przyjęto diatheke, które posiada wiele znaczeń. Oznacza między innymi przymierze, czyli pewien układ stosunków, ale oznacza także ostatnią wolę umierającego, czyli testament. Ten grecki termin tłumaczymy zazwyczaj jako przymierze, gdy chodzi o rzeczywistość porządku religijnego, określony etap Bożej ekonomii zbawczej, układ Boga i człowieka. Jeżeli zaś termin ten dotyczy księgi, tłumaczymy go jako testament, to, co zostało zapisane. I tak mówimy o Starym Testamencie oraz o Nowym Testamencie.

Obie nazwy zaczerpnięte są z samej Biblii. Określenie "Stare Przymierze" stosuje Święty Paweł w Drugim Liście do Koryntian (3, 14), "Nowe Przymierze" zaś pierwszy raz występuje w Proroctwie Jeremiasza (31, 31), a w Nowym Testamencie jego użycie jest bardzo częste.

Bliżej zajmiemy się Starym i Nowym Testamentem w świetle konstytucji Dei Verbum Drugiego Soboru Watykańskiego.

O Starym Testamencie czytamy:

Ekonomia zbawienia w Starym Testamencie na to była przede wszystkim nastawiona, by przygotować, proroczo zapowiedzieć (por. Łk 24 ,44; J 5, 39;1 P 1, 10), i rozmaitymi obrazami typicznymi oznaczyć (por. 1 Kor 10, 11) nadejście Chrystusa Odkupiciela wszystkich oraz Królestwa mesjańskiego. A księgi Starego Testamentu, stosownie do położenia rodzaju ludzkiego przed dokonanym przez Chrystusa zbawieniem, udostępniają wszystkim znajomość Boga i człowieka oraz sposobów działania Boga sprawiedliwego i miłosiernego w stosunku do ludzi. Jakkolwiek księgi te zawierają także sprawy niedoskonałe i przemijające, pokazują jednak prawdziwą pedagogikę Bożą. Stąd też owe księgi, które przecież wyrażają żywy zmysł Boży, w których kryją się wzniosłe o Bogu nauki oraz zbawienna mądrość co do życia człowieka i przedziwny skarbiec modlitwy, w których wreszcie utajona jest tajemnica naszego zbawienia - powinny być przez wiernych chrześcijan ze czcią przyjmowane (15) .

Jest więc Stary Testament zapowiedzią i przygotowaniem, pokazuje działanie Boga, który jak dobry pedagog prowadzi ludzkość stopniowo do pełnej prawdy. Dlatego Stary Testament nie mówi jeszcze wszystkiego, zawiera także rzeczy przemijające (na przykład Prawo Mojżeszowe), które były przygotowaniem czegoś doskonalszego i musiały później ustąpić. Stary Testament ma jednak nieprzemijające wartości i powinien być naszą lekturą.

O Nowym Testamencie w konstytucji stwierdza się:

Słowo Boże, które jest mocą Bożą ku zbawieniu każdego wierzącego (por. Rz 1, 16), w pismach Nowego Testamentu znamienitym sposobem jest uobecnione i okazuje swą siłę. Gdy bowiem nadeszła pełność czasu (por. Ga 4, 4), Słowo stało się ciałem i zamieszkało między nami pełne łaski i prawdy (por. J 1, 14). Chrystus założył Królestwo Boże na ziemi, czynami i słowami objawił Ojca swego i siebie samego, a przez śmierć, zmartwychwstanie i chwalebne wniebowstąpienie oraz zesłanie Ducha Świętego dokończył swego dzieła. Podwyższony nad ziemię wszystkich do siebie przyciąga (por. J 12, 32), On, który sam jeden ma słowa żywota wiecznego (por. J 6, 68). Tajemnica ta nie została oznajmiona innym pokoleniom tak, jak teraz objawiona została przez Ducha Świętego jego świętym Apostołom i Prorokom (por. Ef 3, 4-6), aby głosili Ewangelię, wzbudzali wiarę w Jezusa Chrystusa i Pana oraz zgromadzili Kościół. Pisma Nowego Testamentu są trwałym, boskim świadectwem tych spraw (17).

Nowy Testament jest niczym kwiat, który wyrasta ze Starego Testamentu jakby z korzenia i łodygi. Kwiat jest czymś pełniejszym niż korzeń i łodyga, ale bez nich niezrozumiałym, a odcięty od nich, więdnie. Prawdę tę Święty Augustyn ujął w następującą sentencję: In Vetere Novum latet et in Novo Vetus patet ("W Starym Nowy się kryje, a w Nowym Stary nabiera blasku").

Oba Testamenty stanowią razem zwartą całość, nawzajem się objaśniają i uzupełniają.

opr. aw/aw