Dzieje Greków i ich kultury

ks. Tomasz Jelonek Kultura Grecka a Stary Testament ISBN: 978-83-7720-184-8 wyd.: Wydawnictwo PETRUS 2011

Wybrane fragmenty Wprowadzenie DZIEJE GREKÓW I ICH KULTURY Kultura minojska Kultura cykladzka Kultura mykeńska Wieki Ciemne Epoka archaiczna KSIĘGI JUDYTY I ESTERY

DZIEJE GREKÓW I ICH KULTURY

Temat zasygnalizowany w tytule tego rozdziału jest niezmiernie obszerny, dlatego na samym początku musimy się zastrzec, że możemy tu poruszyć jedynie najważniejsze zagadnienia i to bardzo pobieżnie. To, o czym będziemy rozważać, powinno pomóc nam w rozumieniu spraw dotyczących Biblii, o których postaramy się mówić szerzej.

Mówimy tu o dziejach Greków, gdyż kulturę, którą określamy jako grecką tworzyli Grecy, którzy zamieszkiwali różne okolice, często położone daleko od właściwej Grecji, leżącej w południowej części Półwyspu Bałkańskiego i wyspach Morza Egejskiego. Grecja kontynentalna od reszty Europy oddzielona była wysokimi górami, które także rozdzielały Grecję na szereg naturalnych krain. Na wysokich górach zalegały nawet wieczne śniegi, a w dolnych partiach krzewiła się bogata roślinność. Ogólnie jednak, można stwierdzić, że tereny nadające się do osiedlenia w Grecji były raczej niewielkie, natomiast bardzo rozległe były wybrzeża morskie[1]. Te czynniki  powodowały migracje ludności i tworzenie niezliczonych kolonii greckich, przede wszystkim wzdłuż wybrzeży Morza  Śródziemnego i Morza Czarnego[2].

Interesujące nas tereny zostały już stosunkowo wcześnie zaludnione, dla naszych jednak rozważań istotne są dopiero późniejsze czasy, zaczynające się od czwartego tysiąclecia przed Chrystusem. Zanim na terytorium Grecji właściwej przybyły ludy mówiące językiem greckim, który ulegał jednak licznym przeobrażeniom, powstały wysoko rozwinięte cywilizacje na Krecie i Cykladach. 

[1] Por. B. Bravo, E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków, tom I Do końca wojen perskich, Warszawa 1988, s. 7.

[2] W opracowaniu całości dziejów Grecji starożytnej pomocne są następujące pozycje: B. Bravo, E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków tom I, dz. cyt.; B. Bravo, M. Węcowski, E. Wipszycka, A. Wolicki, Historia starożytnych Greków tom II Okres klasyczny, Warszawa 2009; B. Bravo, E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków tom III Okres hellenistyczny, Warszawa 1992; J. Haywood, Starożytne Cywilizacje Bliskiego Wschodu i basenu Morza Śródziemnego, przekład A. Dobrzańska-Gadowska, Warszawa 1998, s. 107-191; M. Jaczynowska, D. Musiał, M. Stępień, Historia starożytna, Warszawa 1999, s. 231-407; W. Lengauer, Starożytna Grecja okresu antycznego i klasycznego, Warszawa 1999; D. Musiał, Świat grecki od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008; S. Sprawski, Grecja starożytna, w: J. Bonarek, T. Czekalski, S. Sprawski, Stanisław Turlej, Historia Grecji, Kraków 2005, s. 11-242; J. Wolski, Starożytna Grecja, w: Starożytność (Historia powszechna), Warszawa 2007, s. 110-270; A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009, s. 373-448; 557-699.

opr. ab/ab