Zarys wiary: Przewodniczenie w Kościele

Urząd nauczycielski - kapłański - pasterski: Określenie potrójnego zadania biskupów zjednoczonych z papieżem (w życiu Kościoła często zadania te są ściśle ze sobą powiązane). Biskupi winni troszczyć się o to, aby cały Kościół głosił Ewangelię i podawał autentyczną naukę Chrystusa. Poza tym, aby udzielano sakramentów i przestrzegano porządku odpowiadającego Ewangelii. Kapłani i diakoni, stosownie do swego stopnia, mają udział w potrójnym urzędzie biskupim. W wypełnianiu trzech podstawowych zadań Kościoła, z których rodzą się wymienione urzędy, winni uczestniczyć wszyscy chrześcijanie (zob. Chrzest programem życia).

Prymat (łac. primus = pierwszy): Pierwszeństwo papieża w Kościele. Rozumieć je należy nie tylko jako pierwszeństwo godności (prymat godności, prymat honorowy), lecz także jako pełnię władzy w podejmowaniu postanowień dotyczących Kościoła katolickiego (prymat jurysdykcji). Jako biskup Rzymu nie jest formalnie przełożonym biskupów, ale jako papież jest biskupem (głową) całego Kościoła (zob. Struktura organizacji Kościoła).

Synod (grec. = zebranie): Zebranie wybranych lub powołanych przedstawicieli diecezji lub kraju (biskupi, kapłani, zakonnicy, świeccy), na którym są omawiane sprawy życia Kościoła lokalnego i podejmowane wiążące decyzje (o ile nie wymagają zatwierdzenia papieskiego).

Synod biskupów: Zebranie biskupów z całego świata, delegowanych przez krajowe konferencje biskupów, potwierdzające jedność wszystkich biskupów z papieżem i służące mu radą w celu zachowania i wzrostu wiary. Od czasu soboru watykańskiego II synody te odbywają się co trzy lata w Rzymie.

Sobór (słowiański odpowiednik słowa grec. synodos = zebranie, synod); Zebranie biskupów. Oba wyrażenia - „sobór” i „synod” mogą być używane zamiennie. Jednak słowo „sobór” stało się określeniem oficjalnym. Gdy zatem biskupi z całego świata zbiorą się pod przewodnictwem papieża, aby omówić kwestie dotyczące całego Kościoła, mówimy wtedy o soborze powszechnym (grec. oikoumene = w odniesieniu do całego świata). Ostatni sobór powszechny odbył się w Watykanie (1962-1965), tzw. sobór watykański II (I sobór watykański odbył się w latach 1869-1870).

Nieomylność: Pojęcie często nie rozumiane. Kościół wierzy, że jako całość potrafi dzięki pomocy Ducha Świętego wystrzec się błędów. Dlatego też uważa za nieomylne wszystkie dotyczące wiary decyzje soboru i papieża.

Dogmat: Uroczyście ogłoszona i obowiązująca w całym Kościele prawda dotycząca wiary lub życia chrześcijańskiego (dogmat = prawda wiary). Ogłaszana przez papieża rozstrzygająca decyzja w sprawach wiary zwie się nauczaniem ex cathedra, tzn. ogłoszona prawda nie podlega dyskusji, wspiera się bowiem na autorytecie św. Piotra.

Sukcesja apostolska: Wyrażenie mówiące o tym, że biskupi Kościoła katolickiego wywodzą bezpośrednio swój urząd od Apostołów. Otrzymują go w wyniku przejmowania mandatu apostolskiego.

Encyklika (grec. enkyklikós = okólny, okólnik dla całego świata); Pismo papieża skierowane do całego Kościoła, wyrażające jego stanowisko w ważnych sprawach wiary i życia chrześcijańskiego.

Imprimatur (łac. = może być drukowane, można drukować): Kościelne zezwolenie wydawane przez biskupa, dotyczące druku książek omawiających sprawy wiary lub sprawy życia chrześcijańskiego.

Duszpasterstwo: Troska Kościoła o zbawienie ludzi oraz o wszystko, co potrzebne jest do zbawienia. Realizuje się ono przede wszystkim w pracy katechetycznej, w udzielaniu sakramentów, w działalności charytatywnej, a także w indywidualnych rozmowach.

Teologia (grec. = nauka o Bogu): Chrześcijaństwo uważało od początku swego istnienia refleksje nad zagadnieniem wiary za bardzo ważne. Teolog - ten kto zajmuje się teologią. [Zob. także dział Opoki: "Teologia"].

Egzegeza (grec. = wykład): Objaśnianie tekstów biblijnych. Badanie treści, formy językowej, znaczenia - ważny przedmiot w studiach teologicznych.

Kazanie: Przemówienie, w którym wykłada się słowo Boże. W Kościele katolickim kazanie może wygłaszać tylko osoba upoważniona do tego przez biskupa.

Katecheza (grec. = ustne nauczanie): Nauczanie prawd wiary, również - przygotowanie do przyjęcia sakramentów. Przygotowanie młodzieży lub dorosłych do przyjęcia chrztu nazywamy katechumenatem.