Kwestia z "Zarysu wiary", katechizmu wydanego przez Związek Katechetów Niemieckich w 1980 r.
Znakiem zgorszenia stało się rozbicie jednego Kościoła Jezusa Chrystusa na wiele Kościołów. Jedność chrześcijaństwa przestała istnieć. Zjawiające się w pewnym okresie czasu i różniące się między sobą opinie tak bardzo wystąpiły na plan pierwszy, że zniknął z pola widzenia obraz jedności w wierze. Chrześcijanie głosili bardziej siebie i własne zdanie niż Jezusa Chrystusa i Jego posłannictwo.
Także instytucjonalna jedność Kościoła jako wspólnoty biskupów, złączonych między sobą i z biskupem Rzymu - papieżem, rozpadła się i nie była już więcej przez wszystkich uznawana. Chrześcijanie, skłóceni, nie potrafili już dłużej wspólnie sprawować Eucharystii. Tym samym pomniejszali wiarygodność swej wiary, często stawiając swoje własne sądy ponad wymagania, które postawił wszystkim ludziom Chrystus.
Siłę do jednoczenia się na nowo czerpią chrześcijanie z Jezusa Chrystusa i Jego Ducha Świętego. Dla tego też ich obowiązkiem jest modlitwa o urzeczywistnienie się jedności Kościoła, a dzięki niej - jedności świata. Mają też obowiązek uczynić wszystko, co w ich mocy, aby - niezależnie od form wyrażania - żyć jednomyślnie wiarą chrześcijańską i w ten sposób dawać światu wiarygodne o niej świadectwo.
W naszym wieku coraz powszechniejsze staje się przekonanie, że istnienie różnych wyznań i sekt przeczy woli Jezusa Chrystusa. O zjednoczenie wszystkich chrześcijan zabiega ruch ekumeniczny. Pierwszym krokiem prowadzącym do pojednania jest podkreślanie tego, co jednoczy, a nie - istniejących różnic. Tymi wspólnymi elementami są: wiara w Boga Ojca, Jezusa Chrystusa i Ducha Świętego, Biblia uznawana za podstawę wiary, chrzest, modlitwa i oczekiwanie nadejścia Królestwa Bożego.
Trzeba sobie jednak zdawać sprawę z tego, że jedności w wierze nie można narzucić odgórnie. Ona musi na nowo się narodzić, jako wewnętrzna potrzeba wszystkich wierzących. Jest ona bowiem przede wszystkim pytaniem o prawdziwość drogi i słuszność rozwiązań, przez które chrześcijanie i poszczególne Kościoły starają się zbliżyć do Ewangelii. Do zjednoczenia nie można doprowadzić drogą administracyjną. Dlatego ruch ekumeniczny rozwija się przede wszystkim w żywotnych wspólnotach. Podczas regularnie organizowanych nabożeństw ekumenicznych modlą się chrześcijanie o zjednoczenie. W trakcie dyskusji teologicznych starają się lepiej poznać i zrozumieć własną wiarę i przekonania innych chrześcijan. Łączy ich też wspólna praca dla dobra wszystkich ludzi. Potrzebę jedności chrześcijan odczuwa się szczególnie na terenach misyjnych. Dlatego w niektórych krajach szuka się nowych form współpracy Kościołów. Uogólniając, można powiedzieć, że im silniej chrześcijanie kierują swą uwagę na Jezusa Chrystusa, im chętniej rezygnują z uprzedzeń, tym łatwiej porozumiewają się i przezwyciężają istniejące podziały.
Oto jedna ze współczesnych pieśni religijnych, w której zwracamy się do Boga:
Jak ten chleb, co łączy złote ziarna,
tak niech miłość złączy nas ofiarna.
Jak ten kielich łączy kropel wiele,
tak nas, Chryste, w swoim złącz Kościele.
O, Pasterzu, zgromadź w jednej swej owczarni
zabłąkane owce, które giną.
W jeden Kościół zbierz na nowo i przygarnij,
byśmy jedną stali się rodziną.
Kościoły prawosławne (ortodoksyjne): Istniejące już od IV w. antagonizmy pomiędzy obiema częściami cesarstwa rzymskiego (ze stolicami w Rzymie i Konstantynopolu) były również widoczne na terenie Kościoła. Do rozdziału doprowadziły konflikty kościelno - polityczne i teologiczne. Za polityczne przyczyny uważa się narastające we wczesnym średniowieczu różnice cywilizacyjne między greckim Wschodem i łacińskim Zachodem. Spory kościelne, powstałe wokół drobnych różnic w liturgii i interpretacji nicejskiego wyznania wiary, pogłębiała walka między Rzymem i Konstantynopolem o prymat w chrześcijaństwie. Do ostatecznego rozłamu doszło w roku 1054. Dopiero Sobór Watykański II (1962-1965) przyczynił się do zwiększenia starań o wzajemne zbliżenie.
Kościół rzymskokatolicki: Niektóre Kościoły prawosławne połączyły się z Kościołem katolickim zachowując swój obrządek wschodni. Nazywa się je Kościołem greckokatolickim. Mówiąc o „Kościele katolickim”, zwanym także łacińskim (albo dokładniej - Kościołem rzymskokatolickim) mamy na myśli chrześcijan, którzy przyznają zwierzchnictwo w Kościele biskupowi Rzymu. O stosunku Kościoła katolickiego do innych wspólnot kościelnych tak mówi sobór watykański II (1964); „Kościół ten, ustanowiony i zorganizowany na tym świecie jako społeczność, trwa w Kościele katolickim, rządzonym przez następcę Piotra oraz biskupów pozostających z nim we wspólnocie, choć i poza jego organizmem znajdują się liczne pierwiastki uświęcenia i prawdy, które jako właściwe dary Kościoła Chrystusowego nakłaniają do jedności katolickiej” wyłącznie na Ewangelię a odrzucają Tradycję Kościoła).
Reformacja: Walka o reformę Kościoła w XVI w., która doprowadziła do rozłamu w Kościele (na katolików i protestantów). Protestanci zwą się także ewangelikami (powołują się wyłącznie na Ewangelię a odrzucają Tradycję).
Wyznanie: Wiara, którą dana wspólnota religijna wyznaje (np. wyznanie katolickie, wyznanie mojżeszowe). Od czasów reformacji (XVI w.) mówi się przede wszystkim o dwu wielkich wyznaniach chrześcijańskich: katolickim i protestanckim. Kościół ewangelicki: Miano, które przyjęły reformowane Kościoły i wspólnoty kościelne na znak, że chcą kierować się Ewangelią.
Marcin Luter (1483-1546): Twórca Reformacji, teolog i tłumacz Biblii w Niemczech.
Kościół anglikański: Pierwotnie Angielski Kościół Państwowy. Powstał on w 1534 r., gdy król Henryk VIII odłączył się do Rzymu, protestując w ten sposób przeciwko odmowie papieża w sprawie anulowania jego małżeństwa. Sformułowania prawd wiary tego Kościoła są bliskie wierze katolickiej.
Sekty (łac. secta = kierunek, droga, stronnictwo): Małe wspólnoty, które odłączyły się od większych wspólnot kościelnych, lecz nie zostały przez nie uznane za wspólnoty kościelne, np. Świadkowie Jehowy. [Zob. też dział Opoki: "Sekty"]
Sekciarze: Członkowie jakiejś sekty. W znaczeniu ogólnym fanatyczni orędownicy jakiegoś poglądu.
Ekumenizm: Hasło wszystkich zjednoczeniowych dążeń chrześcijan. Ruch ekumeniczny w węższym znaczeniu narodził się w Anglii w XX w. W roku 1948 założona została w Amsterdamie Rada Ekumeniczna Kościołów (Światowa Rada Kościołów), z sekretariatem generalnym w Genewie. Należą do niej prawie wszystkie Kościoły chrześcijańskie i wspólnoty kościelne. Kościół rzymskokatolicki nie jest jej członkiem. Reprezentują go jedynie obserwatorzy. W roku 1960 papież Jan XXIII założył w Rzymie Sekretariat Jedności Chrześcijan. Dalsze starania podjął sobór watykański II (1962-1965) publikując Dekret o ekumenizmie. Jedną z ważnych form wspólnej działalności ekumenicznej jest coroczny ekumeniczny tydzień modlitw o jedność (18-25 stycznia).
opr. mg/lb