Metoda nawrócenia

„Życie duchowe Grupy z Dombes jest źródłem pracy teologicznej, stwarzając swoistą atmosferę zaufania, szczerości, cierpliwości i wolności, ale także powściągliwości i delikatności oraz zdrowego poczucia humoru”. Tak Michel Leplay, jeden z członków, wypowiada się o klimacie, jaki cechuje spotkania i pracę tej grupy dialogu ekumenicznego, która od 80 lat stara się praktykować spotkanie i pojednanie z myślą o widzialnej jedności wszystkich chrześcijan.

Od początku historii Grupy z Dombes, powstałej z inicjatywy o. Paula Couturiera w lipcu 1937 r., jej członkowie — aktualnie jest ich czterdziestu, dwudziestu katolików i dwudziestu protestantów — dokładają starań, by zaszczepiać dialog teologiczny w autentycznym życiu duchowym i braterskim, zarazem modlitewnym i biesiadnym. Grupa zatem nie jest zgromadzeniem ekspertów, ale zespołem osób, które żyją i modlą się według swojej teologii: grupą o charakterze „prywatnym”, do której przystępuje się przez dokooptowanie kolejnych członków. Nie jest więc oficjalną komisją, w której skład wchodziliby delegaci poszczególnych Kościołów; ten nieoficjalny wymiar daje grupie szeroką swobodę poszukiwania, lecz zarazem stanowi względną słabość jej uzgodnień ekumenicznych i tekstów, które przedstawia. Te ostatnie, podkreśla katolicki teolog Bernard Sesboüé, były współprzewodniczący, „jako jedyną wiarygodność mają tę, która jest im przyznawana ze względu na ich własną wartość”. Jednak właśnie dzięki tej kruchej wolności grupa stara się pobudzić władze kościelne, sparaliżowane przez dzielącą wierność wyznaniową, do nawrócenia ku widzialnej jedności. Chodzi o to, by służyć z pokorą poszczególnym Kościołom, rozważając istotne kwestie podziału wyznaniowego i kierując do oficjalnych instancji kościelnych usilne apele o nawrócenie i przezwyciężenie podziałów między chrześcijanami.

Przez 60 lat grupa spotykała się w klasztorze trapistów Notre-Dame-des-Dombes we Francji, od którego pochodzi jej nazwa. Od 1998 r., po zamknięciu opactwa, kapłani, pastorzy i teologowie francuscy, szwajcarscy i belgijscy, którzy wchodzą w skład Grupy, spotykają się każdego roku, goszczeni przez mniszki benedyktyńskie z Pradines, w diecezji liońskiej. Dopiero po śmierci o. Couturiera, który zmarł w 1953 r., Grupa zaczyna redagować i publikować teksty, które mają zdawać sprawę z odbytych dyskusji teologicznych: nastąpiło przejście od dialogu „twarzą w twarz” do publikacji „jeden obok drugiego”, mogli teraz wyrażać „wspólne słowa”. Podejmowane w tych pierwszych tekstach tematy dotyczyły niemal wyłącznie kwestii eklezjologii, a ich przedstawianie ograniczało się do 10-12 „tez”, bardzo zwięzłych, o treści doktrynalnej bądź pastoralnej. Dopiero w 1971 r. zostanie wypracowany obszerniejszy dokument: Ku jednej wierze eucharystycznej?. Niektóre zbieżne elementy teologiczne, opracowane przez Grupę z Dombes, zostaną przyjęte i podjęte następnie przez oficjalne komisje, zwłaszcza w dokumencie: Chrzest, Eucharystia i Kapłaństwo Komisji Wiara i Ustrój Ekumenicznej Rady Kościołów (1982 r.).

W dokumentach Grupy coraz częściej powracał jeden wątek, nawiązując do ducha skruchy, zalecanego przez o. Couturiera, i do wspólnego członkom doświadczenia duchowego — wątek nawrócenia (metánoia), którego należy dokonać osobiście i eklezjalnie, aby praktycznie realizować dążenie do jedności. Tym samym nawrócenie staje się nie tylko motywem przewodnim w tekstach, ale też metodą pracy Grupy z Dombes i bodźcem do refleksji jej członków w późniejszych latach.

Aktualnie Grupa pracuje nad zagadnieniem katolickości Kościoła, starając się znaleźć sposoby przezwyciężenia różnic konfesyjnych w rozumieniu relacji między jedynym Kościołem Chrystusa a wielorakością Kościołów historycznych. Także w tej kwestii zachęca Kościoły do nawrócenia, aby osiągnęły ostateczny cel, jaki stawia sobie Grupa: widzialną jedność wszystkich wierzących w Chrystusa. Z przekonaniem wszak — wyrażonym słowami najstarszego członka Grupy z Dombes, protestanckiego teologa Gottfrieda Hammana — że ta metánoia nie ma na celu „stłumienia tożsamości każdego wyznania, ale przywrócenie mu jego właściwego miejsca w nie powodującej podziałów różnorodności Kościołów, czyniąc tym samym wszystkie Kościoły bardziej wierne w odpowiadaniu na swe pierwotne powołanie w sercu ludzkości”.         

opr. mg/mg