Święta Łucja

Chrześcijanie oddając cześć męczennikom pierwszych stuleci zwracali szczególną uwagę na tych, którzy „z racji swojego wieku lub słabości płci wyraziściej ujawnili potęgę Bożej łaski oraz spontaniczność swojego chrześcijańskiego poświęcenia” (H. Fros). Do takich osób należy św. Łucja, dziewica i męczennica.

Życie naszej Patronki znamy z przekazanej nam tradycji owianej legendami. Bowiem w czasach prześladowań nie zwracano większej uwagi na poznanie dokładnego życiorysu męczenników, ale bardziej interesowało samo męczeństwo, sposób jego przeżycia przez daną osobę, dane we krwi świadectwo przynależności do Chrystusa.

Życie i śmierć św. Łucji związane jest z miastem Syrakuzy na Sycylii. Według biografii napisanej w wieku V wynika, że św. Łucja pochodziła ze znakomitej rodziny, była jedynaczką przeznaczoną na żonę dla pewnego bogatego młodzieńca. Kiedy jednak ciężko zachorowała matka Łucji Eutychia, córka udała się do grobu św. Agaty do pobliskiej Katanii, aby tam ją prosić o zdrowie. Rzeczywiście Eutychia otrzymała łaskę powrotu do zdrowia za przyczyną św. Agaty. Jednakże św. Agata ukazała się Łucji i przepowiedziała jej rychłą śmierć męczeńską, prosząc, aby do tego przygotowała się. Po powrocie do Syrakuzy Łucja, zgodnie z radą św. Agaty, rozdała swoje mienie ubogim, zerwała znajomość z narzeczonym i złożyła ślub dozgonnej czystości. Wkrótce z rozkazu cesarza Dioklecjana wybuchło jedno z największych prześladowań chrześcijan. Wówczas niedoszły małżonek z zemsty oskarżył Łucję przed władzami rzymskimi, że jest chrześcijanką. Namiestnik cesarski Paschazjusz usiłował namówić Łucję do apostazji. Jednakże nasza Patronka była nieugięta w swojej wierze, w miłości do naszego Pana, Jezusa Chrystusa. Nie załamały ją tortury. Została ścięta mieczem. Miało to miejsce 13 XII 304 roku. Łucja miała wówczas 23 lata.

Wspomniana biografia (żywot) przynosi pewne szczegóły związane z męczeństwem św. Łucji. Otóż po odmówieniu propozycji namiestnika co do wyparcia się wiary, Łucja była zaprowadzona do domu schadzek, ale tam nikt nie mógł jej skrzywdzić. Kiedy sędzia nakazał Świętą spalić na stosie, ogień jej nie tknął. Przeżyła nawet cudownie ścięcie mieczem. Przyniesiono ją do domu, gdzie po przyjęciu Komunii Świętej zmarła. W żywocie Łucji zamieszczono jej piękny dialog z pogańskim sędzią, który uważa się „swego rodzaju arcydzieło nauki moralnej ku zachęcie chrześcijan i ich podbudowaniu” (W. Zaleski).

Św. Łucja jest patronką miasta Toledo, także krawców, szwaczek, ociemniałych; orędowniczką w chorobach oczu. Modlił się do niej w chorobie oczu między innymi Dante Alighieri.

W ikonografii przedstawia się św. Łucję w stroju rzymskiej niewiasty, z palmą męczeństwa w jednej ręce i płaskim naczyniem w drugiej, na którym są dwoje oczu. Według jednej tradycji Łucji podczas tortur wyrwano oczy. Inna tradycja mów, że nasza Patronka miała tak piękne oczy, że ściągała na siebie powszechną uwagę. Widząc zachwyt u oprawców, kazała je sobie wyłupić. W Syrakuzach podczas procesji ku czci św. Łucji niesie się na drogocennej tacy „oczy Świętej”.

W polskiej tradycji ludowej dzień św. Łucji przypadający 13 grudnia i jego wigilia były czasem wzmożonej aktywności czarownic i ich czarów. Dlatego też proszono wówczas św. Łucje o pomoc.

Polskie przysłowia ludowe związane z osobą św. Łucji mówią o świetle, o przełamaniu dominacji nocy nad światłem. „ Święta Łucja dnia przyrzuca”. Również od dnia św. Łucji przepowiadano pogodę na każdy kolejny miesiąc roku. „Od Łucyi dni dwanaście policz sobie do Wilii, patrz na słonko i na gwiazdy, a przepowiesz miesiąc każdy (E. Ferenc).

Liturgiczny obchód ku czci św. Łucji przypada na dzień 13 grudnia i ma rangę wspomnienia obowiązkowego.

Prośmy św. Łucję o wstawiennictwo w mszalnej kolekcie:

„Wszechmogący Boże, ożyw w nas gorliwość za wstawiennictwem świętej Łucji, dziewicy i męczennicy, abyśmy za jej przykładem postępowali na ziemi jak dzieci światłości, a w niebie oglądali jej chwałę”.

opr. aw/aw