Teologia chrzcielna - Katechizm Kościoła Katolickiego

Marino Qualizza

INICJACJA CHRZEŚCIJAŃSKA

Tytuł oryginału - Iniziazione cristiana. Battesimo, Confermazione, Eucaristia
© EDIZIONI SAN PAOLO s.r.l., 1996
Piazza Soncino, 5 - 20092 Cinisello Balsamo (Milano)
© Wydawnictwo WAM, Kraków 2002
Redakcja Jakub Kołacz SJ

ROZWÓJ TEOLOGICZNO-DOGMATYCZNY

4.3.6. Katechizm Kościoła Katolickiego

Nową syntezę nauczania Kościoła o sakramentach otrzymaliśmy razem z publikacją Katechizmu Kościoła Katolickiego (KKK), wydanego w 1992 roku. Sakramenty i liturgia są omawiane w II części tekstu, gdzie jest mowa o celebracji misterium chrześcijańskiego. Jemu to została poświęcona część pierwsza.

W dziale pierwszym, w którym jest mowa o ekonomii sakramentalnej w powiązaniu liturgii z sakramentami, przedstawiona jest sugestywna prezentacja: „Słowa i czyny Jezusa w czasie Jego życia ukrytego i misji publicznej miały charakter zbawczy. Uprzedzały one moc Jego Misterium Paschalnego. Zapowiadały i przygotowywały to, czego miał On udzielić Kościołowi po wypełnieniu się wszystkiego. Misteria życia Chrystusa są podstawą tego, czego Chrystus udziela przez szafarzy swojego Kościoła w sakramentach, ponieważ «to, co było widzialne w naszym Zbawicielu, przeszło do Jego misteriów»" (KKK, 1115).

W paragrafie tym wyrażono w kilku zdaniach bogatą inspirację teologiczną Kościoła, w szczególności nawiązanie do Chrystusa wyraźnie stwierdzając, że misteria jego życia, czyli zbawcze czyny obecne w Kościele, stanowią podstawę katolickiej nauki o sakramentach.

Sakramentowi chrztu Katechizm poświęca paragrafy 1213-1284. Wprowadzenie do tematu zapowiada definicję „wtajemniczenia chrześcijańskiego"; w rzeczywistości chodzi o cytat z pewnego tekstu Pawła VI, w którym jest mowa o sakramentach wtajemniczenia, z posłużeniem się przy tym analogią wzrastania człowieka cielesnego (1212).

Zagadnienie zostało przedstawione w siedmiu punktach. Punktem wyjścia są określenia, które wykorzystuje religia chrześcijańska, gdy mówi o chrzcie (1213-1216). Następnie przechodzi się do omówienia sakramentu w perspektywie ekonomii zbawienia, według tematów przedstawionych przez Biblię (1217-1228). Z kolei opisana jest celebracja sakramentu w różnych okresach historii Kościoła (1229-1245). Później wspomniane są dyspozycje lub wymagania dotyczące osoby mającej przyjąć chrzest (1246-1255) i szafarza (1256). Dalej stwierdza się konieczność dokonania chrztu zgodnie z tradycją chrześcijańską (1257-1261) oraz opisane są skutki łaski, które wynikają z sakramentu (1262-1274). Na pierwszym miejscu chodzi o odpuszczenie grzechów, następnie o stanie się „nowym stworzeniem" i o włączenie w Kościół, Ciało Chrystusa. Chrzest jest węzłem jedności Kościoła.

W perspektywie eklezjalnej szczególnie ważny jest paragraf 1270: „Ochrzczeni, «odrodzeni (przez chrzest) jako synowie Boży, zobowiązani są do wyznawania przed ludźmi wiary, którą otrzymali od Boga za pośrednictwem Kościoła» i do uczestniczenia w apostolskiej i misyjnej działalności Ludu Bożego". W ten sposób zostaje rzucone pełne światło na zakres zaangażowania Kościoła i na specyficzne znaczenie chrztu. Jest on odnowieniem człowieka w perspektywie jego działalności prorockiej, apostolskiej i misyjnej: misji całego Kościoła w świecie. Podkreślanie misyjności chrztu rozwiązuje bardzo wiele pytań i problemów dotyczących jego znaczenia. Nie jest on dany dla indywidualnego zbawienia, lecz aby stać się w Chrystusie narzędziem zbawienia dla wszystkich.

opr. ab/ab