W miłości i w prawdzie

Mając świadomość trudnych momentów w historii relacji narodów polskiego i ukraińskiego oraz Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce i Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie, podążając wiernie za nauczaniem Chrystusa Pana oraz za przykładem naszych wielkich poprzedników — świętego Jana Pawła II, kardynała Józefa Glempa, arcybiskupa Józefa Michalika oraz kardynała Mirosława Lubaczowskiego i kardynała Lubomyra Huzara, stając przed tronem Jasnogórskiej Pani — Królowej Polski, kolejny już raz pragniemy wyrazić naszą szczerą wolę kontynuowania dialogu i pragnienie jeszcze głębszego pojednania między naszymi Kościołami.

To właśnie tu, na Jasnej Górze, w 1988 roku ówczesny prymas Polski witał zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, który wraz z biskupami, duchowieństwem i wiernymi z Ukrainy przybyli do duchowej stolicy Polski, aby brać udział w uroczystościach 1000-lecia Chrztu Rusi Kijowskiej. Dziś również my chcemy patrzeć na naszą historię w duchu ewangelicznym, to znaczy: w prawdzie, w miłości i przebaczeniu, bez których niemożliwy jest jakikolwiek dialog.

Nie byłoby pojednania bez mądrych i pokornych ludzi dobrej woli, jakimi byli nasi wielcy poprzednicy. Pielgrzymki świętego Jana Pawła II do Polski i na Ukrainę miały charakter profetyczny i opatrznościowy, a działania które podejmował przygotowywały nasze wspólnoty do tego, abyśmy mogli dawać świadectwo chrześcijańskiej prawdy, miłości i solidarnej współpracy. Ich pokorna i godna najwyższego szacunku postawa, ich odwaga stawania w prawdzie, stworzyły podwaliny pojednania opartego nie na niestałych sentymentach i zrelatywizowanej wizji przeszłości, ale na prawdzie i miłości.

Słowa wypowiedziane podczas pamiętnej pielgrzymki świętego Jana Pawła II na Ukrainę w 2001 roku powinny stać się i dla nas wzorem i przykładem szczerego dialogu. „Może się to wydać dziwne, niezrozumiałe i niewłaściwe — mówił kard. Huzar — że w tej właśnie chwili, gdy Ukraiński Kościół Greckokatolicki zaznaje tak wielkiej chwały, uznajemy także, iż w ubiegłowiecznej historii naszego Kościoła były też chwile mroczne i duchowo tragiczne. Stało się tak, że niektórzy synowie i córki Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego wyrządzali zło — niestety świadomie i dobrowolnie — swoim bliźnim z własnego narodu i z innych narodów. W twojej obecności, Ojcze Święty, i w imieniu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, pragnę za nich wszystkich prosić o przebaczenie Boga, Stwórcę i Ojca nas wszystkich, oraz tych, których my, synowie i córki tego Kościoła, w jakikolwiek sposób skrzywdziliśmy. Aby nie ciążyła na nas straszliwa przeszłość i nie zatruwała naszego życia, chętnie przebaczamy tym, którzy w jakikolwiek sposób skrzywdzili nas (...)”.„Niech przebaczenie, udzielone i uzyskane — zachęcał papież Polak — rozleje się niczym dobroczynny balsam w każdym sercu. Niech dzięki oczyszczeniu pamięci historycznej wszyscy będą gotowi stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli, ażeby razem budować przyszłość opartą na wzajemnym szacunku, na braterskiej wspólnocie, braterskiej współpracy i autentycznej solidarności”.

Dzisiaj my, wsłuchując się z uwagą w głos tych wielkich świadków nadziei, prawdy, miłości i pojednania chcemy budować naszą dobrą przyszłość i podejmować kroki, które będą służyły zbliżeniu naszych wspólnot. Poprzez spotkania modlitewne, uroczyste celebracje sakramentu Eucharystii w obrządku rzymskim i bizantyjsko-ukraińskim, pielgrzymki do sanktuariów ważnych dla obu Kościołów, inicjatywy studyjne i sympozja pragniemy pogłębiać znajomość naszych tradycji i naszej historii, szczególnie wśród młodego pokolenia.

Wierząc w obcowanie świętych, wyrażamy przekonanie, iż święty Jan Paweł II, który w przeszłości skutecznie zainicjował proces leczenia ran i pojednania, będzie nadal go wspierał, orędując przed Bogiem w świętej sprawie pojednania.  Pragniemy dążyć do tego, aby św. Jan Paweł II przewodził nam w drodze do świętości i pojednania, a chcąc go naśladować, jesteśmy gotowi pokonywać wszelkie zewnętrzne trudności, żywiąc głęboką nadzieję na jego pomoc i wsparcie.

Ufamy, iż nasze Kościoły w niedługim czasie będą mogły wspólnie ogłosić — za zgodą Stolicy Apostolskiej — papieża Polaka patronem naszego pojednania, aby w jego osobie nasze Kościoły miały orędownika przed Bogiem w tej świętej sprawie.

Zawierzmy nasze wspólnoty Pani Jasnogórskiej, aby osłoniła macierzyńskim płaszczem wszystkich ludzi dobrej woli w Polsce i na Ukrainie i prowadziła nas do swego Syna Jezusa Chrystusa.

+ Stanisław Gądecki
Arcybiskup Metropolita Poznański
Przewodniczący Konferencji
Episkopatu Polski
Wiceprzewodniczący Rady Konferencji Episkopatów Europy (CCEE)

+ Światosław Szewczuk
Arcybiskup Większy
Metropolita Kijowsko-Halicki
Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego

Stanowisko zostało  przyjęte podczas Rady Biskupów Diecezjalnych na Jasnej Górze, dnia 27 sierpnia 2019 roku

opr. mg/mg